Яшел Үзән: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Яшел Үзән latin yazuında])
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
IanraBot (бәхәс | кертем)
к →‎Климат: clean up, replaced: +4 → +3 using AWB
к яңа бүлек исеме, мәгълүмат өстәү
Юл номеры - 125: Юл номеры - 125:
[[1932]] елда шәһәр статусы бирелде<br />
[[1932]] елда шәһәр статусы бирелде<br />
[[1938]] елдан башлап Яшел Үзән районы үзәге
[[1938]] елдан башлап Яшел Үзән районы үзәге

== Шәһәрдә туган танылган шәхесләр ==
* [[Фәрит Газизуллин]] (1946), РФ элекке министры, «Газпром» ААҖ директорлар шурасы әгъзасы.


== Халык ==
== Халык ==

29 апр 2015, 18:44 юрамасы

Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.
Яшел Үзән
Карта
Ил Русия
Республика Татарстан
Муниципаль район Яшел Үзән районы
Координатлар 55°51'тн, 48°31'кнч
Мэр Александр Тыгин[1]
Нигезләнгән 1865
Элеккеге исемнәр Кабачище
Рәсми тел [[рус теле, татар теле]]
Халык саны 97 651 кеше
Сәгать кушагы UTC+3
Телефон коды +7 84371
почта индекслары 422540-422551
Рәсми сайт zelendol.ru/
Кардәш шәһәрләр Кронштадт, Дзержинск[2] һәм Северодвинск[3]

Яшел Үзән (лат. тат. Yäşel Üzän, рус. Зеленодольск, рәсми исем Зеленодольск) — Татарстан Республикасының төньяк-көнбатышындагы Иделнең сул ярында урнашкан шәһәр.

Эре тимер юл үзәге булып тора (Казан, Мәскәү, Сембер, Йошкар-Ола, Волжск шәһәрләрен бәйли). Яшел Үзән аша КазанТүбән Новгород автомагистрале үтә. Яшел Үзән белән Казан арасы 38 км. Мәйданы – 26,6 км². Халык саны – 97 651 кеше (2010).[4]

География

Климат

  • Елның урта температурасы — +3,4 °C
  • Елның урта җил тизлеге — 3,2 м/с
  • Елның урта һава дымлылыгы — 69,9%
Яшел Үзән климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Уртача температура, °C −10,5 −10,6 −5,5 4,9 13,5 18,5 20,4 17,9 12,2 4,5 −4,4 −9,7 4,4

Тарих

XIX гасырда ул Кабачище авылы дип беленгән, аннары аның исеме Паратск затоны булып торган
1928 елдан бирле – Яшел Үзән елга порты
1932 елда шәһәр статусы бирелде
1938 елдан башлап Яшел Үзән районы үзәге

Шәһәрдә туган танылган шәхесләр

Халык

1897[5] 1939[6] 1959[7] 1970[8] 1979[9] 1989[10] 2002[11] 2010[4]
1 090 ~30 200 60 472 76 961 84 504 94 079 100 139 97 651

Милли состав

Милләт 1939[12] 1970[13] 1979[13] 1989[13] 2002[14] 2010[15]
руслар 74,9% 69,7% 69,2% 67,0% 64,5% 61,6%
татарлар 21,5% 26,5% 27,1% 29,1% 32,6% 35,4%
чуашлар 0,9% ?% ?% 1,3% 0,9% 0,9%

Сәнәгать

  • А.М. Горький исемендәге кораб төзү заводы
  • "Серго исемендәге Завод"
  • Фанер-җиһаз комбинаты
  • Фанера заводы
  • Шпаллар сеңдерү заводы
  • Җиһаз фабрикасы
  • Трикотаж фабрикасы
  • Тегү фабрикаласы
  • Сөт комбинаты
  • Икмәк комбинаты

Мәгариф

  • Механика техникумы
  • Кораб төзелеше техникумы
  • Медицина училищесы

Искәрмәләр

  1. http://www.zelenodolsk.ru/article/11658
  2. http://admdzr.ru/ru/informaciya/gorod/o-gorode/goroda-pobratimyi.html
  3. https://www.severodvinsk.info/?idmenu=237
  4. 4,0 4,1 http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis2010/svod.xls
  5. Населенныя мѣста Россійской Имперіи въ 500 и болѣе жителей. Санктъ-Петербургъ, 1905.
  6. http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/mendeleevsk/index.html
  7. 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  11. 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  12. http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=2381
  13. 13,0 13,1 13,2 Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о Татарстане (Экономико-географический справочник). — Казань, 1994
  14. 2002 ел сан алу базасы
  15. 2010 ел сан алу базасы

Сылтамалар