Дагстан

Дагстан Республикасы Республика Дагестан (даргин.) Дагъистан Республика. Дагстан Байрак Илтамга Дагстан урнашуы Дәүләт төзелеше республика Рәсми тел рус, авар, агул, азәри, даргин, комык, лак, лезгин, нугай, рутул, табасаран, тат, цахур, чечен телләре Башкала Махачкала Президент Рамазан Абдулатипов Хөкүмәт рәисе [[Мухтар Меджидов (рус) ]] Мәйдан – Барлыгы – % Су 50 300 км² 0,4% Халык саны – Барлыгы (2009) – Тыгызлык 2 711 679 кеше 53,9 кеше/км² Акча RUB Вакыт UTC +3, җәен UTC+4 Пәрәвез домены юк Телефон коды +7

Дагстан Республикасы (Дагстан, рус. Республика Дагестан, авар. Дагъистаналъул Республика, әзери. Dağıstan Respublikası, дарг. Дагъистанес Республика, ком. Дагъыстан Республикасы, лезг. Дагъустандин Республика, лак. Дагъусттаннал Республика) — Россия Федерациясе эчендә республика (дәүләт), Русия Федерациясенең субъекты. 1921 елның 20 гыйнварында барлыкка килә. Башкаласы — Махачкала шәһәре.

Көньякта Азәрбайҗан белән, көньяк-көнбатышта Грузия белән, көнбатышта Чичәнстан белән, төньякта Калмыкия белән һәм төньяк-көнбатышта Ставрополь төбәге белән чиктәш.

География. Табигать

Дагстанда ау күле

Дагстанның бик зур туристик потенциалы бар. 30га якын тау түбәсенең биеклеге 4000 мдан артыграк, иң югары ноктасы – Базардүзү түбәсенең биеклеге 4466 м.

Дагстан Каспий диңгезенең көнбатышында урнашкан. Җөмһүриятнең көньягын Кавказ таулары алып тора, төньягында Каспий буе үзәнлеге башлана. Урта өлешеннән Терек һәм Сулак елгалары ага.

Таулар Дагстанның 25,5 мең км² мәйданын биләп тора, барлык территориянең уртача биеклеге 960 м тәшкил итә.

Халык

Халык саны — 2 737,7 мең кеше (2010). Авыл халкы 57,6 % тәшкил итә, шәһәр халкы — 42,4 % (2009). Халык тыгызлыгы — 53,9 кеше/км² (2009). Дагстан хөкүмәтеннән алынган мәгълүмат буенча җөмһүриятенең тышында даими рәвештә 700 меңнән артык дагыстанлы яши.

Дагстан халыклары телләре дүрт төп тел төркеменә карый.

Ышанучыларның 96 % — мөселманнар: шуларның төрле чыганаклар буенча 96-99 % — сөнниләр, 1-4 % — шигыйләр; 3% — христианнар (православ). Берникадәр яһүдиләр бар.

Туулар — 1000 кешегә 19,5 (Ингушетия һәм Чичәнстаннан соң Русия Федерациясендә 3 урын). Бер хатын-кызга уртача балалар саны — 2,13.

Халык	2002 елда саны, мең кеше
Аварлар	758,4 (29,4 %)
Даргиннар	425,5 (16,5 %)
Комыклар	365,8 (14,2 %)
Лезгиннар	336,7 (13,1 %)
Лаклар	139,7 (5,4 %)
Руслар	120,9 (4,7 %)
Әзериләр	111,7 (4,3 %)
Табасараннар	110,2 (4,3 %)
Чеченнар	87,9 (3,4 %)
Нугайлар	36,2 (1,4 %)
Рутуллар	24,3 (0,9 %)
Агуллар	23,3 (0,9 %)
Цахурлар	8,2
Әрмәннәр	5,7
Татарлар	4,7
Украиннар	2,9
Яһудилар	1,5
Тау яһудилары	1,1
Саны 1000нән артык булган халыклар күрсәтелгән

Дагстанда туган танылган шәхесләр

Татарлар

• Иван Әлиев (1892, Тимер-Хан-Шура - 1964, Волгоград), генерал-майор (1943).