Амудәрья: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
кТөзәтмә аңлатмасы юк |
Marat-avgust (бәхәс | кертем) кТөзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 1: | Юл номеры - 1: | ||
{{Елга-2 |
|||
[[Файл:Amu darya delta.jpg|right|200px|thumb]] |
|||
|Исем = Амудәрья |
|||
|Милли исем = tg/Амударё/uz/Amudaryo/tk/Amyderýa |
|||
|Озынлык = 1415 |
|||
|Бассейн ммәйданы = 309000 |
|||
|Бассейн = Арал диңгезе |
|||
|Су чыгымы = як. 2000 |
|||
|Үлчәү урыны = [[Атамурат]] шәһәре |
|||
|Баш = Пәнеҗ/Вәхыш |
|||
|Башның координатлары = 37/6/21.5/N/68/18/22.6/E |
|||
|Тамак = Зур Арал диңгезе |
|||
|Тамакның координатлары = 44/06/30/N/59/40/52/E |
|||
|Ил = Әфганстан/Таҗикстан/Төрекмәнстан/Үзбәкстан |
|||
|Регион = |
|||
|Район = |
|||
|Позицион харита = Үзбәкстан |
|||
}} |
|||
'''Амудәрья''' (''дәрья'' — зур елга; {{lang-tg|Амударё}}, {{lang-uz|Amudaryo}}, {{lang-tk|Amyderýa}}) — [[Урта Азия]]дә иң зур елга. Озынлыгы 1415 км; [[Пәнеҗ]] белән бергә — 2540 км; бассейн мәйданы 309 мең км². Пәнеҗ һәм [[Вәхыш]] елгалары кушылудан барлыкка килә; дельта ясап, [[Арал диңгезе]]нә коя. Җәен ташый. Декабрь һәм февраль айларында боз ага. Урта һәм түбән агымнары судно йөрешле, суы сугаруда киң кулланыла. [[Керки]] шәһәрендә янында уртача су чыгымы 2000 м³/с. |
'''Амудәрья''' (''дәрья'' — зур елга; {{lang-tg|Амударё}}, {{lang-uz|Amudaryo}}, {{lang-tk|Amyderýa}}) — [[Урта Азия]]дә иң зур елга. Озынлыгы 1415 км; [[Пәнеҗ]] белән бергә — 2540 км; бассейн мәйданы 309 мең км². Пәнеҗ һәм [[Вәхыш]] елгалары кушылудан барлыкка килә; дельта ясап, [[Арал диңгезе]]нә коя. Җәен ташый. Декабрь һәм февраль айларында боз ага. Урта һәм түбән агымнары судно йөрешле, суы сугаруда киң кулланыла. [[Керки]] шәһәрендә янында уртача су чыгымы 2000 м³/с. |
||
7 авг 2015, 09:56 юрамасы
География | |
---|---|
Ил | Төрекмәнстан, Таҗикстан, Әфганстан, Үзбәкстан |
ДДӨБ | 29 метр |
Координатлар | 37°6'21.6"тн, 68°18'22.7"кнч, 44°6'29.9"тн, 59°40'52.0"кнч |
Tarddiad | Памир |
Нинди сулыкка коя | Большое Аральское море |
Бассейн мәйданы | 309 000 км² |
Озынлык | 2620 километр |
Су чыгымы | 1400 м³/с |
Амудәрья (дәрья — зур елга; таҗ. Амударё, үзб. Amudaryo, төрекм. Amyderýa) — Урта Азиядә иң зур елга. Озынлыгы 1415 км; Пәнеҗ белән бергә — 2540 км; бассейн мәйданы 309 мең км². Пәнеҗ һәм Вәхыш елгалары кушылудан барлыкка килә; дельта ясап, Арал диңгезенә коя. Җәен ташый. Декабрь һәм февраль айларында боз ага. Урта һәм түбән агымнары судно йөрешле, суы сугаруда киң кулланыла. Керки шәһәрендә янында уртача су чыгымы 2000 м³/с.
Тарих
Татар халкы, бөтен гарәп-мөселман мәдәнияте бер өлеше буларак, әүвәл елганың Җәйхун (иске тат. جيحون) гарәп исеме да кулланды[1], әмма хәзерге вакытта бу исем кулланмый.
Искәрмәләр
- ↑ Гарәпчә-татарча-русча алынмалар сүзлеге: татар әдәбиятында кулланылган гарәп һәм фарсы сүзләре / К.З. Хәмзин, М.И. Мәхмүтов, Г.Ш. Сәйфуллин. — Казан: Тат. кит. нәшр., 1965. — 792 б. — Б. 773.