Мәдәни мирас

Карфагенның ЮНЕСКО Дөнья мәдәни мирас һәйкәле булуын белдергән билгесе.

Классик хәрабәләр, Хьюберт Роберт, 1798 ел.

Мәдәни мирас ("милли мирас" яки "мирас") - бер төркем яки җәмгыятьнең элекке буыннардан калган, бүгенге көндә яшәүче һәм киләчәк буыннарның файдасы өчен сакланылган мәдәни кыйммәтләр.

Мәдәни мирас объектлары мәдәни милек, матди булмаган һәм табигый мирас төрләренә, кешелек тарихы өчен әһәмияте буенча җирле, региональ, дәүләт һәм халыкара дәрәҗәсендәге исемлекләргә кертелә.

Бөтенденья мәдәни мирас исемлеге ЮНЕСКО тарафыннан махсус халыкара ICOMOS, ICCROM һәм IUCN эксперт оешмалары киңәше буенча билгеләнә.

Мәдәни милек

Шулай ук карагыз: [[::en:Material culture]].

Матди мирас буларак төрле тарихи биналар һәм корылмалар (кирмән, гыйбадәтханә, сарай, театр, күпер, һ.б.) һәм аларның хәрәбәләре, кеше корган һәйкәлләр, мәйданнар һәм парклар, мәдәни ландшафтлар (кеше тәэсире астында махсус сыйфатларны алган табигый урман, күл, чүл һәм тау, һ.б. комплекслары) кебек объектлар дип атала.

Үрнәкләр:

• Кирмәннәр: Җеневез ныгытмасы, Казан кирмәне, Форт Росс, һ.б.
• Гыйбадәтханәләр:
• Һәйкәлләр:
• Мәйданнар: Регистан
• Парклар:
• һ.б.

Матди булмаган мирас

Шулай ук карагыз: [[::en:Intangible cultural heritage]].

Дәү-әти әкият сөйли, Альберт Анкер, 1884 ел тирәсе.

Матди булмаган мирас буларак төрле халыкларның үзенчәлекле мәдәни традицияләрен билгеләүче феноменнар атала. Үрнәкләр:

• Музыка һәм җырлау стилләре:
• Бәйрәмнәр: Гербер, Каравон, Нәүрүз, Сабан туе
• Йолалар:
• Дастан һәм легендалар:
• һ.б.

Табигый мирас

Африканың төньяк-көнбатыш ягында Атлантик океанындагы Гран Канария утравы уртасындагы эчерлек су экосистемасы.

Шулай ук карагыз: [[::en:Natural heritage]].

Табигый мирас буларак кешеләр җәмгыяте тормышында турыдан-туры кулланылмаган, тик кешеләр тәэсире астында юкка чыгу куркынычы яный алган мохитләр атала. Үзләренә бәйле биотөрлелекнең бар төрләрен (флора, фауна, экосистемалар) һәм бәйле геологик структураларның (геотөрлелек) бар элементларны ала.

Сылтамалар

• Cultural heritage policy - history and resources Getty Museum - list of major international cultural heritage documents, charters, and treaties
• UNESCO World Heritage Centre – Official website of the United Nations cultural heritage body
• International Council on Monuments and Sites
• International Council of Museums
• International Centre for the Study of the Preservation and Restoration of Cultural Property
• Inventory of Heritage Organisations in Europe (English, French, German and Dutch language)
• International Institute for Conservation of Historic and Artistic Works
• Cultural routes and landscapes, a common heritage of Europe (English and French language)
• EPOCH – European Research Network on Excellence in Processing Open Cultural Heritage
• Cultural heritage search engine
• Peace Palace Library - Research Guide
• Archive Rendering of Cultural Heritage