Uğız telläre

Oğuz telläre
Astörkemnär	törek tele azärbaycan tele törekmän tele gagauz tele horasan tele peçeneg tele †,
Tel ğäiläse	Altay telläre Törki tellär Oğuz telläre

Oğuz telläre, Uğız telläre yäki könyaq-könbatış törki tellär — törki tellärneñ ber törkeme, Könbatış häm Üzäk Aziädä, şulay uq Könçığış Awrupada tarqalğan.

Oğuz tellärenä törek tele, azärbaycan tele, törekmän tele, gagauz tele, horasan tele qarıy.

Oğuz tellärendä söyläşüçe keşelärneñ sanı yaqınça 148 mln.

Tarix

Borınğı Oğuz däwläte 750 — 1055 yıllarda (qazaqça xarita)

Oğuz telläre borınğı oğuz telennän çıqqan. Oğuzlar Aral diñgeze buyında, Kaspiy diñgeze buyında häm Sırdäryä yılğası buyında torğan ber törki qäbilä.

750-1055 yıllarda Oğuz däwlätendä borınğı oğuz telendä söyläşkännär.

985 yılda oğuzlar Kiev kenäze Vladimir I belän İdel buyı Bolğarı däwlätenä qarşı kileşüne tözegännär.

XI ğasırda oğuzlar ber törkeme - Sälcüklär İranğa häm Yaqın Könçığışqa küçenä başlıy. 1037 — 1194 yılda sälcüklär Böyek Sälcük Däwläten tözilär.

XI ğasırda Oğuz däwläte tarqalğan. Törkilär bütän törkeme - qıpçaqlar Oğuz däwläten yawlap alğannar.

1041 yılda qıpçaqlar elekke Oğuz däwlätendä xakimiäkä kilä, könyaqta qarluqlar törki qäbiläläre töbäkne basıp ala.

Oğuzlar könbatış törkeme XI ğasırda Yaqın Könçığışqa häm Qawqazğa küçep kitä häm töreklär, azärbacannar, törekmännär, gagauzlar babaları bula.

Tatar tele häm oğuz telläre çağıştıruı

• w - ğ almaşu: taw - dağ
• t - d almaşu: tel - dil
• b yuqlığı: bul - ol

häm bütän

Sıltamalar

• Э. Р. Тенишев (ред.). Сравнительно-историческая грамматика тюркских языков. Региональные реконструкции. М., 2002;
• Языки мира. Тюркские языки. М., 1997, Бишкек, 1997.
• Johanson, Lars and Csató, Éva Ágnes (1998). The Turkic Languages. London: Routledge. ISBN 0-415-08200-5.
• Menges, Karl H. (1995). The Turkic Languages and Peoples. Wiesbaden: Harrassowitz. ISBN 3-447-03533-1.