Uğız telläre: юрамалар арасында аерма
килешәм, ТатЭнц.дә шулай |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 1: | Юл номеры - 1: | ||
{{исемен үзгәртергә|Uğız telläre}} |
|||
{{Карточка |
{{Карточка |
||
|имя = Uğız telläre |
|имя = Uğız telläre |
||
Юл номеры - 47: | Юл номеры - 46: | ||
|текст7 = [[Altay telläre]] |
|текст7 = [[Altay telläre]] |
||
::[[Törki tellär]] |
::[[Törki tellär]] |
||
::: [[ |
::: [[Uğız telläre]] |
||
:::: |
:::: |
||
}} |
}} |
||
Юл номеры - 53: | Юл номеры - 52: | ||
'''Uğız telläre''' yäki '''Oğuz telläre''', '''könyaq-könbatış törki tellär''' — [[törki tellär]]neñ ber törkeme, Könbatış häm Üzäk [[Aziä]]dä, şulay uq Könçığış [[Awrupa]]da tarqalğan. |
'''Uğız telläre''' yäki '''Oğuz telläre''', '''könyaq-könbatış törki tellär''' — [[törki tellär]]neñ ber törkeme, Könbatış häm Üzäk [[Aziä]]dä, şulay uq Könçığış [[Awrupa]]da tarqalğan. |
||
Uğız tellärenä [[törek tele]], [[azärbaycan tele]], [[törekmän tele]], [[gagauz tele]], horasan tele qarıy. |
|||
Uğız tellärendä söyläşüçe keşelärneñ sanı yaqınça '''148 mln.''' |
|||
==Tarix== |
==Tarix== |
||
[[Файл:Оғыз даласы.png|300px|мини|уңда|Borınğı [[ |
[[Файл:Оғыз даласы.png|300px|мини|уңда|Borınğı [[Uğız däwläte]] [[750]] — [[1055]] yıllarda ([[qazaqça]] xarita)]] |
||
Uğız telläre [[borınğı uğız tele]]nnän çıqqan. [[Uğız]]lar [[Aral diñgeze]] buyında, [[Kaspiy diñgeze]] buyında häm [[Sırdäryä]] yılğası buyında torğan ber törki qäbilä. |
|||
[[750]]-[[1055]] yıllarda [[ |
[[750]]-[[1055]] yıllarda [[Uğız däwläte]]ndä borınğı uğız telendä söyläşkännär. |
||
[[985]] yılda |
[[985]] yılda uğızlar [[Kiev]] kenäze [[Vladimir I]] belän [[İdel buyı Bolğarı]] däwlätenä qarşı kileşüne tözegännär. |
||
XI ğasırda oğuzlar ber törkeme - [[Сәлҗуклар|Sälcüklär]] [[İran]]ğa häm Yaqın Könçığışqa küçenä başlıy. [[1037]] — [[1194]] yılda sälcüklär [[Böyek Sälcük Däwläte]]n tözilär. |
XI ğasırda oğuzlar ber törkeme - [[Сәлҗуклар|Sälcüklär]] [[İran]]ğa häm Yaqın Könçığışqa küçenä başlıy. [[1037]] — [[1194]] yılda sälcüklär [[Böyek Sälcük Däwläte]]n tözilär. |
||
XI ğasırda |
XI ğasırda Uğız däwläte tarqalğan. Törkilär bütän törkeme - [[qıpçaqlar]] Uğız däwläten yawlap alğannar. |
||
[[1041]] yılda [[qıpçaqlar]] elekke Oğuz däwlätendä xakimiäkä kilä, könyaqta [[qarluqlar]] törki qäbiläläre töbäkne basıp ala. |
[[1041]] yılda [[qıpçaqlar]] elekke Oğuz däwlätendä xakimiäkä kilä, könyaqta [[qarluqlar]] törki qäbiläläre töbäkne basıp ala. |
||
Uğızlar könbatış törkeme XI ğasırda Yaqın Könçığışqa häm [[Qawqaz]]ğa küçep kitä häm [[töreklär]], azärbacannar, [[törekmännär]], [[gagauzlar]] babaları bula. |
|||
==Tatar tele häm |
==Tatar tele häm uğız telläre çağıştıruı== |
||
* w - ğ almaşu: taw - ''dağ'' |
* w - ğ almaşu: taw - ''dağ'' |
6 апр 2016, 13:45 юрамасы
Uğız telläre | |
Astörkemnär |
|
---|---|
Tel ğäiläse | |
Uğız telläre yäki Oğuz telläre, könyaq-könbatış törki tellär — törki tellärneñ ber törkeme, Könbatış häm Üzäk Aziädä, şulay uq Könçığış Awrupada tarqalğan.
Uğız tellärenä törek tele, azärbaycan tele, törekmän tele, gagauz tele, horasan tele qarıy.
Uğız tellärendä söyläşüçe keşelärneñ sanı yaqınça 148 mln.
Tarix
Uğız telläre borınğı uğız telennän çıqqan. Uğızlar Aral diñgeze buyında, Kaspiy diñgeze buyında häm Sırdäryä yılğası buyında torğan ber törki qäbilä.
750-1055 yıllarda Uğız däwlätendä borınğı uğız telendä söyläşkännär.
985 yılda uğızlar Kiev kenäze Vladimir I belän İdel buyı Bolğarı däwlätenä qarşı kileşüne tözegännär.
XI ğasırda oğuzlar ber törkeme - Sälcüklär İranğa häm Yaqın Könçığışqa küçenä başlıy. 1037 — 1194 yılda sälcüklär Böyek Sälcük Däwläten tözilär.
XI ğasırda Uğız däwläte tarqalğan. Törkilär bütän törkeme - qıpçaqlar Uğız däwläten yawlap alğannar.
1041 yılda qıpçaqlar elekke Oğuz däwlätendä xakimiäkä kilä, könyaqta qarluqlar törki qäbiläläre töbäkne basıp ala.
Uğızlar könbatış törkeme XI ğasırda Yaqın Könçığışqa häm Qawqazğa küçep kitä häm töreklär, azärbacannar, törekmännär, gagauzlar babaları bula.
Tatar tele häm uğız telläre çağıştıruı
- w - ğ almaşu: taw - dağ
- t - d almaşu: tel - dil
- b yuqlığı: bul - ol
häm bütän
Sıltamalar
- Э. Р. Тенишев (ред.). Сравнительно-историческая грамматика тюркских языков. Региональные реконструкции. М., 2002;
- Языки мира. Тюркские языки. М., 1997, Бишкек, 1997.
- Johanson, Lars and Csató, Éva Ágnes (1998). The Turkic Languages. London: Routledge. ISBN 0-415-08200-5.
- Menges, Karl H. (1995). The Turkic Languages and Peoples. Wiesbaden: Harrassowitz. ISBN 3-447-03533-1.