Истанбул: юрамалар арасында аерма

Сылтамалар өстәү
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Истанбул latin yazuında])
Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
== ММЧ == * 1947 елның 29 октябрь көненнән бирле «Şalom» атналык яһүди газетасы чыга.
Ayratayrat (бәхәс | кертем)
6014 үзгәртергә
Юл номеры - 68: Юл номеры - 68:
Зур туристик үзәк булу сәбәпле шәһәрдә [[инглиз теле]] киң кулланылышта йөри, мәсәлән, Истанбул метросында игъланнар төрек һәм инглиз телләрендә ясала.
Зур туристик үзәк булу сәбәпле шәһәрдә [[инглиз теле]] киң кулланылышта йөри, мәсәлән, Истанбул метросында игъланнар төрек һәм инглиз телләрендә ясала.


== Тарих ==
== Тарихы ==
=== Византий ===
[[Б.э.к. 685 ел]]да [[Греция]]дәге [[Мегара]] шәһәреннән килгән [[греклар]] хәзерге Истанбул җирләрендә колонияга нигез салалар, [[б.э.к. 667 ел]]да исә бу җирдә [[Византия]] исемле шәһәр корыла.
[[Б.э.к. 685 ел]]да [[Греция]]дәге [[Мегара]] шәһәреннән килгән [[греклар]] хәзерге Истанбул җирләрендә колонияга нигез салалар, [[б.э.к. 667 ел]]да исә бу җирдә [[Византия]] исемле шәһәр корыла.
{|class="graytable"

|+
| width="15%"|[[Файл:Istanbul Galata Tower 2005-05-30.jpg|center|120px]]
| width="20%"|[[Файл:Basilica Cistern Istanbul.JPG|center|200px]]
| width="20%"|[[Файл:Valentin aqueduc stambul.jpg|center|200px]]
| width="20%"|[[Файл:Second Court Topkapi 2007 80.JPG|center|200px]]
| width="20%"|[[Файл:Car bed kap deu1.jpg|center|200px]]
|-
| align="center"|Галат манарасы
| align="center"|Еребатан ер асты сусаклагычы
| align="center"| Валента акведугы
| align="center"|Византий Акрополь колонналары, [[Топкапа]] сарае
| align="center"| Константинополь кальгасенең реставрацияланган дивары
|}
=== Рим Империясы ===
[[324]] елда [[Византия]] императоры [[Константин]] шәһәргә [[Константинополь]] ичемен бирә, Константинополь Византийның баш шәһәре булып китә. Географик һәм стратегик яктан уңайлы урынлашыуы сәүдә үсешенә һәм шәһәрнең чәчәк атыуына килтерә. Шәһәр [[Босфор]] бугазы ярында урынлашкан.
* [[1204 ел|1204]] — Дүртенче [[Тәре явы]] катнашучылары Константинопольне талыйлар.
* [[1204 ел|1204]] — Дүртенче [[Тәре явы]] катнашучылары Константинопольне талыйлар.
=== Госман империясе очоро ===
{|class="graytable"
|+
| width="20%"|[[Файл:Süleymaniye Mosque exterior view.JPG|center|200px]]
| width="20%"|[[ File:Sokollu Mehmet Pasha Camii exterior.jpg |center|200px]]
| width="20%"|[[ File:İstanbul 5999.jpg|center|200px]]
| width="20%"|[[ File:Istanbul -Rüstem Pasha Mosque- 2000 by RaBoe 01.jpg|center|200px]]
|-
| align="center"| Сөләймәниә мәчете Сөләймән I бойроғо буйенча 1550—1557 елларда төзелгән.
| align="center"| Соколла Мехмед-паша мәчет. 1571—1572 елларда төзелгән.
| align="center"| [[Мөхәммәт пәйгамбәр]] байрак тотоучы Әйүп султан мәчете. 1458 елда төзелгән.
| align="center"| Рөстәм-паша мәчете. 1561—1563 елларда төзелгән.
|}
{|class="graytable"
|+
| width="15%"|[[Файл:Twierdza Rumeli Istambuł RB1.jpg|center|120px]]
| width="20%"|[[Файл:Rumeli hisari.jpg|center|200px]]
| width="20%"|[[Файл:DSC04241 Istanbul - Museo archeologico - Foto G. Dall'Orto 28-5-2006.jpg|center|200px]]
| width="20%"|[[Файл:Bosfor B17-35.jpg|center|200px]]
| width="20%"|[[Файл:Topkapi Palace Bosphorus.JPG|center|200px]]
|-
| align="center"|Румелихисар кальгасе Мехмед II султан бойроғо буйенча 1452 елларда төзелгән.
| align="center"| Румелихисар кальгасе
| align="center"| Археология музейы (Осман Хамди-бей ярдяме буйенча)
| align="center"|Бейлербей сарае. Необорока стилендәге йорт 1861—1865 елларда төзелгән.
| align="center"| Топкапы сарае. 1465—1478 елларда төзелгән.
|}

=== Төркиә===
{{main|Төркиә}}
[[Файл:Istanbul panorama and skyline.jpg|800px|thumb|center| Мрамор диңгезенән Истамбулға панорама күренеше.]]
{|class="graytable"
|+
| width="15%"|[[Файл:Is kuleleri 1.JPG|center|120px]]
| width="20%"|[[Файл:Atatürk Olimpiyat.jpg|center|200px]]
| width="20%"|[[Файл:Abdi İpekçi Arena.jpg|center|200px]]
| width="20%"|[[Файл:AtaturkCulturalCenterIstanbul.jpg|center|200px]]
| width="20%"|[[Файл:Bosphorus Bridge.jpg|center|200px]]
| width="20%"|[[Файл:IstanbulSapphireOverall.jpg|center|200px]]
|-
| align="center"|Isbank Tower 1 манарасы 1998—2000 елларда төзелгән.
| align="center"| Олимпия стадионы.
| align="center"| Абди Ипекчи Арена 1986 елда ачыла
| align="center"|Ататөрк мәдәни үзәге
| align="center"| Босфор бугазы аша беренче асылма күпер. 1970—1973 елларда төзелгән.
| align="center"| [[Истанбул Сапфир]]
|}

== ММЧ ==
== ММЧ ==
* [[1947 ел]]ның [[29 октябрь]] көненнән бирле «[[Şalom]]» атналык яһүди газетасы чыга.
* [[1947 ел]]ның [[29 октябрь]] көненнән бирле «[[Şalom]]» атналык яһүди газетасы чыга.

29 май 2016, 10:09 юрамасы

Истанбул
Карта
Ил Төркия
Регион Мармара
Ил Истанбул
Координатлар 41°0'36"тн, 28°57'37"кнч
Мэр Кадыйр Топбаш
Нигезләнгән 667 ел (б.э.к.)
Элеккеге исемнәр 330 елга хәтле Византия
450 елга хәтле Яңа Рим
1930 елга хәтле Константинополь
Мәйдан 5343 км²
Мәркәз биеклеге 100 м
Рәсми тел Төрек теле
Халык саны 13 483 052 кеше
Халык тыгызлыгы 2 481 кеше/км²
Сәгать кушагы UTC+2, җәен UTC+3
Телефон коды +90 212 (Аурупа өлеше)
+90 216 (Азия өлеше)
почта индекслары 34000-34850
Рәсми сайт ibb.gov.tr
Кардәш шәһәрләр Рио-де-Жанейро[1], Чимоносеки[1], Лаһор[1], Джохор-Бару[d][1], Җиддә[d][1], Каһирә[1], Һьюстон[1], Берлин[1], Санкт-Петербург[1][2], Рабат[d][1], Мары[1], Барселона[1], Дөбәй[1], Көлн[1], Шаңхай[1], Одесса[1], Амман[1], Сараево[1], Дырач[1], Алматы[1], Ош[1], Филибә[d][1], Күстәнҗә[1], Хартум[1], Казан[1], Өскеп[1][3], Димәшкъ[1], Җакарта[1], Венеция[1], Пусан[1], Bangkok[1], Бәйрут[1], Тәбриз[1], Мехико[1], Тунис (шәһәр)[1], Kanton[1], Эль-Гиза[d][1], Бенгази[d][1], Нджамена[d][1], Тбилиси[1][4] һәм Никосия[1]
Аудио, фото һәм видео Викиҗыентыкта

Истанбу́л (төр. İstanbul) — Төркиянең иң зур шәһәре, дөньяның иң зур шәһәрләренең берсе, диңгез порты, сәүдә һәм мәдәни үзәге. Элекке Рим, Византия һәм Госман империяләре башкаласы. Босфор бугазының ике ягында урнаша.

Шәһәрнең зур өлеше — Аурупада, кечкенәсе Азиядә урын тота. Шәһәрнең Аурупа яртысы дә ике өлешкә бүленә. Шәһәр мәйданы — 5 343 км². Каланың географик урнашуы бик уңайлы.

Халык, тел, дин

Шәһәр халкының 98%-ы үзләрен төрек этносы белән бәйли, төрек телен туган телләре дип саный, үзләрен мөселман дип саный.

Туризм

Зур туристик үзәк булу сәбәпле шәһәрдә инглиз теле киң кулланылышта йөри, мәсәлән, Истанбул метросында игъланнар төрек һәм инглиз телләрендә ясала.

Тарихы

Византий

Б.э.к. 685 елда Грециядәге Мегара шәһәреннән килгән греклар хәзерге Истанбул җирләрендә колонияга нигез салалар, б.э.к. 667 елда исә бу җирдә Византия исемле шәһәр корыла.

Галат манарасы Еребатан ер асты сусаклагычы Валента акведугы Византий Акрополь колонналары, Топкапа сарае Константинополь кальгасенең реставрацияланган дивары

Рим Империясы

324 елда Византия императоры Константин шәһәргә Константинополь ичемен бирә, Константинополь Византийның баш шәһәре булып китә. Географик һәм стратегик яктан уңайлы урынлашыуы сәүдә үсешенә һәм шәһәрнең чәчәк атыуына килтерә. Шәһәр Босфор бугазы ярында урынлашкан.
  • 1204 — Дүртенче Тәре явы катнашучылары Константинопольне талыйлар.

Госман империясе очоро
Сөләймәниә мәчете Сөләймән I бойроғо буйенча 1550—1557 елларда төзелгән. Соколла Мехмед-паша мәчет. 1571—1572 елларда төзелгән. Мөхәммәт пәйгамбәр байрак тотоучы Әйүп султан мәчете. 1458 елда төзелгән. Рөстәм-паша мәчете. 1561—1563 елларда төзелгән.
Румелихисар кальгасе Мехмед II султан бойроғо буйенча 1452 елларда төзелгән. Румелихисар кальгасе Археология музейы (Осман Хамди-бей ярдяме буйенча) Бейлербей сарае. Необорока стилендәге йорт 1861—1865 елларда төзелгән. Топкапы сарае. 1465—1478 елларда төзелгән.

Төркиә

Төп мәкалә: Төркиә
Мрамор диңгезенән Истамбулға панорама күренеше.
Файл:Abdi İpekçi Arena.jpg
Isbank Tower 1 манарасы 1998—2000 елларда төзелгән. Олимпия стадионы. Абди Ипекчи Арена 1986 елда ачыла Ататөрк мәдәни үзәге Босфор бугазы аша беренче асылма күпер. 1970—1973 елларда төзелгән. Истанбул Сапфир

ММЧ


 Бу мәкаләнең сыйфатын арттырыр өчен түбәндәгеләрне эшләргә кирәк?:
Башка телле бүлектә тулырак мәкалә бар: İstanbul (төр.)
Сез тәрҗемә ярдәме белән бу мәкаләне язып бетереп проектка ярдәм итә аласыз.
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 1,28 1,29 1,30 1,31 1,32 1,33 1,34 1,35 1,36 1,37 1,38 1,39 1,40 İstanbul’un Kardeş Şehir, İşbirliği Protokolleri Ve Mutabakat Zaptı/İyi Niyet Mektupları
  2. ↑ https://kvs.gov.spb.ru/en/agreements/
  3. ↑ https://starportal.skopje.gov.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=0&tabid=172
  4. ↑ https://tbilisi.gov.ge/img/original/2018/6/12/tbilisiinfigures.pdf
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Истанбул&oldid=2114300