Дагстан: юрамалар арасында аерма

Сылтамалар өстәү
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Дагстан latin yazuında])
Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
Төзәтмә аңлатмасы юк
Тамга: Мобиль җиһаз ярдәмендә үзгәртү Сайтның мобиль юрамасы аша үзгәртү
Marat-avgust (бәхәс | кертем)
79 055 үзгәртергә
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 1: Юл номеры - 1:
{{Infobox settlement}}
{{Ил|исем = Дагстан Республикасы
|исем2 = Республика Дагестан
|исем3 = (даргин.) Дагъистан Республика.
|кыска исем = Дагстан
|герб = Coat of Arms of Dagestan.svg|110px|
|байрак = Flag of Dagestan.svg|170px|
|карта = Map of Russia – Republic of Dagestan (2008-03).svg
|гимн =
|девиз =
|телләр = [[рус теле|рус]], [[авар теле|авар]], [[агул теле|агул]], [[әзери теле|азәри]], [[даргин теле|даргин]], [[комык теле|комык]], [[лак теле|лак]], [[лезгин теле|лезгин]], [[нугай теле|нугай]], [[рутул теле|рутул]], [[табасаран теле|табасаран]], [[тат теле|тат]], [[цахур теле|цахур]], [[чечен теле|чечен]] телләре
|халәт = [[республика]]
|башкала = [[Махачкала]]
|шәһәрләр =
|ил башлыгы урыны = Глава
|ил башлыгы исеме = Рамазан Абдулатипов
|вәзир урыны = [[Хөкүмәт рәисе]]
|вәзир исеме = Абудсамад Гамидов '' <ref>{{cite news|url=http://www.riadagestan.ru/news/2013/1/30/150101/|title=Мухтар Меджидов представлен на должность Председателя правительства РД|date=2013-01-30|work=РИА Дагестан|accessdate=2013-01-30}}</ref>
|шура башлыгы урыны =
|шура башлыгы исеме =
|мәйдан = 50 300
|су өлеше = 0,4
|халык саны = 2 711 679
|исәп елы = 2009
|халык тыгызлыгы = 53,9
|тулаем милли продукт =
|тулаем милли продукт кеше башына =
|акча = RUB
|UTC = +3, җәен UTC+4
|интернет домены = юк
|телефон коды = +7
}}


'''Дагстан Республикасы''' (''Дагстан'', {{lang-ru|Республика Дагестан}}, {{lang-av|Дагъистаналъул Республика}}, {{lang-az|Dağıstan Respublikası}}, [[даргин теле|дарг.]] ''Дагъистанес Республика'', {{lang-kum|Дагъыстан Республикасы}}, {{lang-lez|Дагъустандин Республика}}, {{lang-lbe|Дагъусттаннал Республика}}) — {{RUS}} эчендә [[Русия Федерациясенең республикалары|республика (дәүләт)]], Русия Федерациясенең [[Русия Федерациясенең субъектлары|субъекты]]. [[1921 ел]]ның [[20 гыйнвар]]ында барлыкка килә. [[Башкала]]сы — {{Махачкала гербы}} шәһәре.
'''Дагстан Республикасы''' (''Дагстан'', {{lang-ru|Республика Дагестан}}, {{lang-av|Дагъистаналъул Республика}}, {{lang-az|Dağıstan Respublikası}}, [[даргин теле|дарг.]] ''Дагъистанес Республика'', {{lang-kum|Дагъыстан Республикасы}}, {{lang-lez|Дагъустандин Республика}}, {{lang-lbe|Дагъусттаннал Республика}}) — {{RUS}} эчендә [[Русия Федерациясенең республикалары|республика (дәүләт)]], Русия Федерациясенең [[Русия Федерациясенең субъектлары|субъекты]]. [[1921 ел]]ның [[20 гыйнвар]]ында барлыкка килә. [[Башкала]]сы — {{Махачкала гербы}} шәһәре.

27 сен 2017, 12:52 юрамасы

Дагстан
{{{image_flag}}}
Байрак
Герб
Ил Россия
Башкала Махачкала
Мәйдан 50 300 км²
Халык саны 3 133 303 (1 гыйнвар 2021)[1]
ISO 3166 коды RU-DA

Дагстан Республикасы (Дагстан, рус. Республика Дагестан, авар. Дагъистаналъул Республика, әзери. Dağıstan Respublikası, дарг. Дагъистанес Республика, ком. Дагъыстан Республикасы, лезг. Дагъустандин Республика, лак. Дагъусттаннал Республика) — Россия байрагы Россия Федерациясе эчендә республика (дәүләт), Русия Федерациясенең субъекты. 1921 елның 20 гыйнварында барлыкка килә. Башкаласы — Махачкала шәһәре.

Көньякта Азәрбайҗан белән, көньяк-көнбатышта Грузия белән, көнбатышта Чичәнстан белән, төньякта Калмыкия белән һәм төньяк-көнбатышта Ставрополь төбәге белән чиктәш.

География. Табигать

Дагстанда ау күле

Дагстанның бик зур туристик потенциалы бар. 30га якын тау түбәсенең биеклеге 4000 мдан артыграк, иң югары ноктасы – Базардүзү түбәсенең биеклеге 4466 м.

Дагстан Каспий диңгезенең көнбатышында урнашкан. Җөмһүриятнең көньягын Кавказ таулары алып тора, төньягында Каспий буе үзәнлеге башлана. Урта өлешеннән Терек һәм Сулак елгалары ага.

Таулар Дагстанның 25,5 мең км² мәйданын биләп тора, барлык территориянең уртача биеклеге 960 м тәшкил итә.

Халык

Төп мәкалә: Дагстан халыклары

Халык саны — 2 737,7 мең кеше (2010). Авыл халкы 57,6 % тәшкил итә, шәһәр халкы — 42,4 % (2009). Халык тыгызлыгы — 53,9 кеше/км² (2009). Дагстан хөкүмәтеннән алынган мәгълүмат буенча җөмһүриятенең тышында даими рәвештә 700 меңнән артык дагыстанлы яши.

Дагстан халыклары телләре дүрт төп тел төркеменә карый.

Ышанучыларның 96 % — мөселманнар: шуларның төрле чыганаклар буенча 96-99 % — сөнниләр, 1-4 % — шигыйләр; 3% — христианнар (православ). Берникадәр яһүдиләр бар.

Туулар — 1000 кешегә 19,5 (Ингушетия һәм Чичәнстаннан соң Русия Федерациясендә 3 урын). Бер хатын-кызга уртача балалар саны — 2,13.

Халык 2002 елда саны,
мең кеше
Аварлар 758,4 (29,4 %)
Даргиннар 425,5 (16,5 %)
Комыклар 365,8 (14,2 %)
Лезгиннар 336,7 (13,1 %)
Лаклар 139,7 (5,4 %)
Руслар 120,9 (4,7 %)
Әзериләр 111,7 (4,3 %)
Табасараннар 110,2 (4,3 %)
Чеченнар 87,9 (3,4 %)
Нугайлар 36,2 (1,4 %)
Рутуллар 24,3 (0,9 %)
Агуллар 23,3 (0,9 %)
Цахурлар 8,2
Әрмәннәр 5,7
Татарлар 4,7
Украиннар 2,9
Яһудилар 1,5
Тау яһудилары 1,1
Саны 1000нән артык булган халыклар күрсәтелгән

Дагстанда туган танылган шәхесләр

Татарлар

Шулай ук карагыз

Portal icon Дагстан порталы
Portal icon Русия Федерациясе порталы

Искәрмәләр

  1. ↑ 1,0 1,1 https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/wJkrbrPg/Popul2021_Site.xls
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Дагстан&oldid=2192530