Уфа: юрамалар арасында аерма
Ayratayrat (бәхәс | кертем) Төзәтмә аңлатмасы юк |
к мәгълүмат яңарту: яңа мэр в.б.б. билгеләнде |
||
Юл номеры - 30: | Юл номеры - 30: | ||
|район харитасы = |
|район харитасы = |
||
|эчке бүленеш = 7 район |
|эчке бүленеш = 7 район |
||
|башлык төре = |
|башлык төре = Уфа мэры {{comment|в.в.б.|вазифаны вакытлыча башкаручы}} |
||
|башлык = [[Салават Хөсәенов]]<ref>[http://www.bashinform.ru/bash/1217187/ Башкала мэры вазифасын вакытлыча башкару Салават Хөсәеновҡа йөкләнде.] «Башинформ» МА, 27.09.2018</ref> |
|||
|башлык = Ирек Ялалов |
|||
|нигезләү датасы = 1574 |
|нигезләү датасы = 1574 |
||
|беренче телгә алу = |
|беренче телгә алу = |
||
Юл номеры - 77: | Юл номеры - 77: | ||
Русиянен эре мәдәни, фән һәм икътисад үзәге. Халык саны буенча [[Аурупа]]да 31 нче урында тора. |
Русиянен эре мәдәни, фән һәм икътисад үзәге. Халык саны буенча [[Аурупа]]да 31 нче урында тора. |
||
[[File:Ufa.ogg|thumb|250px|[[Мәгафүр Хисмәтуллин]] "Уфа каласы".]] |
[[File:Ufa.ogg|thumb|250px|[[Мәгафүр Хисмәтуллин]] "Уфа каласы".]] |
||
== География == |
== География == |
||
Уфа шәһәре [[Агыйдел елгасы]]ның сул ягында, аңа [[Каридел елгасы|Караидел]] һәм [[Дим]] елгалары кушылу төшендә урнашкан. Көнбатыштан көнчыгышка озынлыгы — 28 километр, төньяктан көньякка озынлыгы — 53 километр.<ref>http://www.ufacity.info/ufa/passport.php</ref> |
Уфа шәһәре [[Агыйдел елгасы]]ның сул ягында, аңа [[Каридел елгасы|Караидел]] һәм [[Дим]] елгалары кушылу төшендә урнашкан. Көнбатыштан көнчыгышка озынлыгы — 28 километр, төньяктан көньякка озынлыгы — 53 километр.<ref>http://www.ufacity.info/ufa/passport.php</ref> |
28 сен 2018, 11:30 юрамасы
Уфа | |
---|---|
Ил | Русия |
Республика | Башкортстан |
Координатлар | 54°43'34"тн, 55°56'51"кнч |
Эчке бүленеш | 7 район |
Уфа мэры в.в.б. | Салават Хөсәенов[1] |
Нигезләнгән | 1574 |
Мәйдан | 707 км² |
Мәркәз биеклеге | 150 м |
Рәсми тел | [[башкорт теле, рус теле]] |
Халык саны | 1 062 300[2] кеше |
Халык тыгызлыгы | 1466 кеше/км² |
Агломерация | 1 300 000 |
Милли состав | татарлар, башкортлар, урыслар һ.б. |
Дини состав | мөселманнар, христианнар |
Телефон коды | 347 |
почта индекслары | 450000—450999 |
Рәсми сайт | ufacity.info |
Кардәш шәһәрләр | Әнкара, Һалле, Чиләбе[3] һәм Цицикар[d][4][5][6] |
Кардәш шәһәрләр | Әнкара, Һалле, Чиләбе[3] һәм Цицикар[d][4][5][6] |
Бүләкләр | |
Уфа (баш. Өфө) яки Өфе [7] – Башкортстан республикасының башкаласы һәм бер вакытта Уфа районының дә үзәге (составына инми). Караидел белән Дим елгаларның Агыйдел елгасына кушыла торган урынында урнашкан.
2010 елдагы Бөтен Русия Исәпләүнең алдан санавы буенча, халык саны 1 062 300 кеше. Мәйдан — 707,93 км².
1719-1775 елларда Уфа провинциясе үзәге; 1781-1796 елларда Уфа наместниклыгы үзәге; 1782-1922 елларда бер вакытта Уфа өязенең дә үзәге; 1865-1919 елларда Уфа губернасы үзәге; 1922-1990 елларда Башкорт АССР-ының, 1990 елдан Башкортстанның башкаласы, 1930 елдан бер вакытта Уфа районының дә үзәге (составына инми). 2006 елдан административ реформа буенча берничә туплавык пунктлар белән Уфа шәһәре шәһәр округы составына керә.
Русиянен эре мәдәни, фән һәм икътисад үзәге. Халык саны буенча Аурупада 31 нче урында тора.
География
Уфа шәһәре Агыйдел елгасының сул ягында, аңа Караидел һәм Дим елгалары кушылу төшендә урнашкан. Көнбатыштан көнчыгышка озынлыгы — 28 километр, төньяктан көньякка озынлыгы — 53 километр.[8]
Уфадан эре шәһәрләр кадәр ераклыгы (автоюллар буенча)[9] | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ижау ~ 394 км Киров ~ 777 км |
Пирем ~ 522 км Сыктывкар ~ 1204 км |
Екатиринбур ~ 547 км Төмән ~ 808 км |
|||||||
Самар ~ 463 км Мәскәү ~ 1355 км |
Чиләбе ~ 417 км Омск ~ 1353 км |
||||||||
Сарытау ~ 918 км Волгоград ~ 1311 км |
Ырынбур ~ 374 км Актүбә ~ 627 км |
Костанай ~ 732 км Астана ~ 1423 км |
|||||||
Климат
Уфа климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
Абсолют максимум, °C | 5,8 | 9,2 | 14,3 | 30,9 | 36,2 | 38,3 | 38,6 | 38,5 | 33,4 | 26,8 | 14,7 | 5,0 | 38,6 |
Уртача максимум, °C | −9,5 | −7,7 | −0,4 | 11,0 | 20,1 | 24,6 | 25,5 | 22,8 | 16,8 | 7,7 | −1,7 | −6,7 | 8,6 |
Уртача температура, °C | −13,7 | −12,6 | −5,8 | 5,2 | 13,1 | 18,0 | 19,3 | 16,5 | 10,9 | 3,6 | −4,8 | −10,4 | 3,4 |
Уртача минимум, °C | −18,5 | −17,8 | −11,2 | 0,2 | 6,6 | 11,8 | 13,5 | 11,0 | 6,2 | 0,3 | −8,1 | −14,6 | −1,6 |
Абсолют минимум, °C | −48,5 | −43,5 | −34,4 | −29,7 | −9,7 | −1,2 | 1,4 | −0,6 | −6,8 | −25,6 | −35,1 | −45 | −48,5 |
Явым-төшем нормасы, мм | 45 | 37 | 26 | 34 | 37 | 58 | 61 | 60 | 53 | 62 | 53 | 51 | 577 |
Чыганак: Погода и климат |
Сәгать поясы
Уфа халыкара стандарт буенча Yekaterinburg Time Zone (YEKT) сәгать поясында урнаша. Бу сан, UTC системасы буенча исәпләгәндә, +6:00 гә тигез.
Тарих
1574 елның яз башында Агыйдел елгасы белән Каридел елгасы кушылган биек ярымутрауда Уфа шәһәренең нигез салына. Ул тулысынча хәзерге Дуслык монументы урнашылган Беренче май майданына туры килә. Аның майданы 1,2 һектар, стенасының озынлыгы 440 метр чамасы булган.
1586 елдан башлап Уфа шәһәре дип атала башлый. Шул ук елда Уфага укчылар отряды башында шәһәрнең беренче воеводасы Михаил Нагой килә. Михаил Нагой Иван Грозныйның хатыны, Кабарда кенәзе Темрюкның кызы Марияның дусты була. Беренче воеводаның исем-шәрифләрен Михаил Ногай дип тә аңлаталар.
1708 елдан — Казан губернасы составында, 1728 елдан — Уфа провинциясе үзәге, 1744 елдан — Ырынбур губернасына беркетелгән, 1781 елдан — Уфа калгайлыгының үзәге, 1796 елдан — яңадан Ырынбур губернасы составында, 1802 елдан — гражданнар губернаторы резиденциясы һәм губерна учреждениелары булган губерна каласы, 1865 елдан — Уфа губернасы үзәге, 1922 елдан — Башкортстанның баш каласы.
1918 елның 5 июлендә, Ватандашлар сугышы барышында, Уфа большевикларга каршы баш күтәргән чехословак корпусы өлешләре тарафыннан яуланган. Шәһәр Оештыручылар җыелышының әгъзалары комитәте контроленә күчте. Шул ук елның 8-23 сентябрендә биредә Уфа дәүләт киңәшмәсе (большевикларга каршы хөкүмәтләрнең, фиркаләрнең, казак гаскәрләренең һәм җирле үзидарәләр форумы) үткәрелгән. 23 сентябрьдә биредә Вакытлы бөтенрусия хөкүмәте (шулай ук «Уфа директориясе» исеме астында таныш) игълан ителә. Ул шәһәрдә 9 октябренә кадәр урнашкан, шуннан соң Омскига күчте. Декабрь аенда шәһәргә Кызыл Гаскәре өлешләре керәләр. 1919 елның 13 мартында шәһәр Колчак гаскәре тарафыннан алына, әмма 9 июнендә үк Кызыл Гаскәре аны кире ала.
ХХ гасырның 20-30 елларда шәһәр зур үсешне кичерә, тулаем сәнәгый продукциясе 16 тапкырга арткан. Сугышкача елларда Уфа сәнәгый комбинаты, Уфа моторлар төзү заводы, ТЭЦ, һәм нефть эшкәрт заводлары сафка басканнар.
Бөек Ватан сугышы вакытында шәһәргә дистәләрчә сәнәгый ширкәт, дәүләт оешма, кайбер фәнни-тикшеренү институтлар, Коминтерн хезмәткәрләре, Украина язучылары эвакуацияләнгәннәр.
1944 елда Уфаның Сталин районы шәһәр составыннан чыгарылган һәм Черниковск шәһәренә үзгәртеп корылган. 1956 елда ул яңадан Уфа составына кергән.
1974 елда шәһәр Октябрь Инкыйлабы ордены белән бүләкләнде.
Шәһәр районнары
Уфа — берничә аерым массивтан торган, 7 районлы мәдәни-сәяси-иҗтимагый үзәк. Калинин, Дим, Киров, Ленин, Октябрь, Орджоникидзе, Совет районнарында йөзләрчә милләт вәкилләре яши. Шулар арасында Октябрь районы — иң яше, ул 1977 елның 3 мартында «туган».
Халык
1811[10] | 1840[10] | 1856[10] | 1863[10] | 1897[11] | 1913[10] | 1926[10] | 1931[10] | 1939[10] | 1959[12] | 1970[13] | 1979[14] | 1989[15] | 2002[16] | 2010 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
~9 200 | ~16 500 | ~12 900 | ~16 500 | 49 275 | ~78 000 | ~97 700 | ~123 400 | ~250 000 | 546 878 | 770 905 | 969 289 | 1 082 052 | 1 042 437 | 1 062 300 |
Милли состав (2002): урыслар — 50,6%, татарлар — 28,0%, башкортлар — 14,7%, украиннар — 1,7%, чуашлар — 1,0%.[17]
Халык саны | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1650[18] | 1718[18] | 1811[18] | 1840[18] | 1856[19] | 1863[19] | 1865[18] | 1879[18] |
700 | ↗5600 | ↗9200 | ↗16 500 | ↘12 900 | ↗16 500 | ↗20 100 | ↗23 200 |
1886[18] | 1897[20] | 1913[18] | 1914[19] | 1916[18] | 1920[18] | 1923[18] | 1926[20] |
↗27 000 | ↗49 275 | ↗100 700 | ↘99 900 | ↗112 700 | ↘92 800 | ↘85 300 | ↗98 537 |
1931[18] | 1939[18] | 1945[18] | 1956[21] | 1959[22] | 1962[19] | 1967[19] | 1970[23] |
↗125 000 | ↗250 000 | ↗264 800 | ↗265 000 | ↗546 878 | ↗610 000 | ↗704 000 | ↗770 905 |
1973[19] | 1976[19] | 1979[24] | 1982[19] | 1986[19] | 1989[25] | 1992[19] | 1996[19] |
↗844 000 | ↗924 000 | ↗969 289 | ↗1 023 000 | ↗1 077 000 | ↗1 082 052 | ↗1 097 200 | ↘1 096 400 |
1998[19] | 2000[19] | 2001[19] | 2002[26] | 2003[18] | 2004[18] | 2005[18] | 2006[18] |
↘1 086 300 | ↗1 091 200 | ↘1 091 100 | ↘1 042 437 | ↗1 043 306 | ↘1 040 623 | ↘1 036 026 | ↘1 029 616 |
2007[18] | 2008[18] | 2009[27] | 2010[28] | 2011[18] | 2012[29] | 2013[30] | 2014[31] |
↘1 022 575 | ↘1 021 458 | ↗1 024 842 | ↗1 062 319 | ↗1 065 602 | ↗1 072 291 | ↗1 077 719 | ↗1 096 702 |
Югары уку йортлары
Уфа шәһәренең уку йортлары 169 юнәлештә белгечләр әзерли. Әйдәүче югары уку йортлары:
- Башкортстан дәүләт университеты
- Уфа дәүләт авиация техник университеты
- Уфа дәүләт нефть техника университеты
- Башкорт дәүләт медицина университеты
- Башкортстан дәүләт педагогика университеты
- Уфа дәүләт сәнгать институты
республикада фәнни-педагогик кадрлар әзерләүче төп үзәкләр булып исәпләнәләр.
Икътисад
Уфада Русянең эре нефть эшкәртеү һәм химия заводрары урнашкан. Улар арасынды: Яңа-Уфа нефть эшкәртеү заводы, Уфа нефть эшкәртеү заводы, Уфаоргсинтез, Уфанефтехим.
Транспорт
Автомобиль транспорты
Шәһәр аша М7 «Идел» «Идел» (Мәскәү — Владимир — Нижгар — Чабаксар — Казан — Уфа), М5 «Урал» «Урал» (Мәскәү — Рәзән — Пинзә — Самар — Уфа — Чиләбе), Р314 (Уфа — Стәрлетамак — Ырынбур) автоюллар баралар.
Тимер юл транспорты
Моны да карагыз: Уфа тимер юл вокзалы
Тимер юл Уфага 1886 елда килә.
Уфада Куйбышев тимер юлының Башкорт бүлекчәсе идарәсе урнаша.
Уфа тимер юл вокзалыннан килүче шәһәр яны поездлары вакыты
Дим станциясе ягына
Поезд | Килү | кузгалу | Хәрәкәт | Тукталышлар | кабатланып тору |
---|---|---|---|---|---|
6431 | 04:48 | - | Таутөмән-Уфа | Бөтен, 1646 км һәм У Агыйдел тыш | көн саен |
6491 | - | 05:29 | Уфа — Кандра | Уң ак, Тема, Ост.нокта 1606 км, Авдон, Ост.нокта 1601 км, Юматово, Санаторная, Пионерская, Ост.нокта 1589 км, Алкино, Ост.нокта 1584 км, Ост.нокта 1582 км, Тукран, Чишмы 1, Чишмы 2, Сафарово, Ост.нокта 1455 км, Ямбахты, Ост.нокта 1444 км, Болгавар, Чирмешән, Ост.нокта 1422 км, Гафури, Буздяк, Ост.нокта 1400 км, Ост.нокта 1396 км, Устюба, Каран-елга, Ост.нокта 1380 км | көн саен |
6211 | 05:36 | 05:37 | Шакша-Дим | Уң уфимка, Воронки, Левая белая тыш | эш көннәре |
6433 | 05:45 | - | Зур Теләк — Уфа | Бөтен | көн саен |
6215 | 06:24 | 06:25 | Шакша-Дим | Уң уфимка, Воронки, Левая белая тыш | эш көннәре |
6851 | - | 06:35 | Уфа-Инҗәр | Уң ак, Тема, Тема-южный-парк, Нижегородка, Уршак, Ост.нокта 21 км, Ост.нокта 24 км, Кабаково, Ост.нокта 34 км, Ибрагимовсин, Ост.нокта 42 км, Карламан, Ост.нокта 10 км, Ост.нокта 15 км, Ост.нокта 22 км, Приуралье, Ост.нокта 36 км, Ост.нокта 40 км, Ост.нокта 44 км, Ост.нокта 50 км, Ост.нокта 53 км, Ратау, Ост.нокта 60 км, Ост.нокта 71 км, Ост.нокта 73 км, Зубково, Ост.нокта 95 км, Ост.нокта 102 км, Тюль, Ост.нокта 115 км | көн саен |
6435 | 06:39 | - | Зур Теләк — Уфа | Ост.нокта 1661 км тыш | көн саен |
6437 | - | 07:30 | Уфа-Раевка | бөтен урында | көн саен |
6423 | 08:07 | 08:08 | Кропачево-Дим | Ост.нокта 1696 км, Ост.нокта 1661 км | көн саен |
6453 | - | 11:14 | Уфа-Раевка | Левая белая тыш | көн саен |
6803 | - | 12:08 | Уфа-Стәрлетамак | бөтен | көн саен |
6853 | - | 15:08 | Уфа-Инҗәр | Уң ак, Тема, Тема-южный-парк, Нижегородка, Уршак, Ост.нокта 21 км, Ост.нокта 24 км, Кабаково, Ост.нокта 34 км, Ибрагимовсин, Ост.нокта 42 км, Карламан, Ост.нокта 10 км, Ост.нокта 15 км, Ост.нокта 22 км, Приуралье, Ост.нокта 36 км, Ост.нокта 40 км, Ост.нокта 44 км, Ост.нокта 50 км, Ост.нокта 53 км, Ратау, Ост.нокта 60 км, Ост.нокта 71 км, Ост.нокта 73 км, Зубково, Ост.нокта 95 км, Ост.нокта 102 км, Тюль, Ост.нокта 115 км | көн саен |
6455 | - | 15:17 | Уфа-Раевка | Левая белая тыш | көн саен |
6403 | 15:23 | 15:24 | Зур Теләк- Дим | бөтен | көн саен |
6217 | 16:19 | 16:20 | Шакша-Дим | Уң уфимка, Воронки, Левая белая тыш | эш көннәре |
6493 | - | 16:31 | Уфа-Туймазы | Уң ак, Левая ак, Тема, Юматово, Алкино, Чишмы 1, Чишмы 2, Сафарово, Ост.нокта 1455 км, Ямбахты, Ост.нокта 1444 км, Болгавар, Чирмешән, Ост.нокта 1422 км, Гафури, Буздяк, Ост.нокта 1400 км, Ост.нокта 1396 км, Устюба, Каран-елга, Ост.нокта 1380 км, Кандры, Бикметово, Усень, Ост.нокта 1352 км | көн саен |
6205 | - | 16:49 | Уфа-Раевка | Уң ак, Тема, Ост.нокта 1606 км, Авдон, Ост.нокта 1601 км, Юматово, Санаторная, Пионерская, Ост.нокта 1589 км, Алкино, Ост.нокта 1584 км, Ост.нокта 1582 км, Тукран, Чишмы 1, Ингәк-куль, Давлеканово | көн саен |
6219 | 17:03 | 17:04 | Шакша-Дим | Уң уфимка, Воронки, Левая белая тыш | эш көннәре |
6401 | 18:02 | - | Зур Теләк — Уфа | бөтен | көн саен |
6459 | - | 18:30 | Уфа-Раевка | бөтен | көн саен |
6463 | - | 19:10 | Уфа-Раевка | Ост.нокта 1528 км, Ост.нокта 1513 км тыш | көн саен |
6417 | 19:17 | 19:18 | Әшә-Дим | Ост.нокта 1696 км, Чуваши, Левая белая | көн саен |
Иглин станциясе ягына
Поезд | Килү | Кузгалу | Хәрәкәт | Тукталышлар | кабатланып тору |
---|---|---|---|---|---|
6402 | 03:37 | 03:38 | Дим-Аша | Левая Белая тыш | көн саен |
6214 | 05:11 | 05:12 | Дим — Шакша | Левая ак, Воронки, Уң уфимка тыш | эш көннәре |
6464 | 05:23 | - | Раевка-Уфа | Тюлянь, Давлеканово, Ост.нокта 1528 км, Казангул, Ост.нокта 1546 км, Ингәк-куль, Ост.нокта 1556 км, Удряк, Ост.нокта 1564 км, Ост.нокта 1568 км, Чишмы 1, Тукран, Ост.нокта 1582 км, Ост.нокта 1584 км, Алкино, Ост.нокта 1589 км, Пионерская, Санаторная, Юматово, Ост.нокта 1601 км, Авдон, Ост.нокта 1606 км, Тема, Левая ак, Уң белая | көн саен |
6877 | 05:49 | - | Карлыман-Уфа | Бөтен | көн саен |
6404 | - | 06:05 | Уфа-Зур Теләк | бөтен | көн саен |
6460 | 06:21 | - | Раевка — Уфа | бөтен | эш көннәре |
6206 | 07:12 | - | Раевка — Уфа | Давлеканово, Ингәк-куль, Чишмы 1, Тукран, Ост.нокта 1582 км, Ост.нокта 1584 км, Алкино, Ост.нокта 1589 км, Пионерская, Санаторная, Юматово, Ост.нокта 1601 км, Авдон, Ост.нокта 1606 км, Тема, Уң белая | көн саен |
6494 | 07:34 | - | Туймазы - Уфа | Ост.нокта 1352 км, Усень, Бикметово, Кандры, Ост.нокта 1380 км, Каран-елга, Устюба, Ост.нокта 1396 км, Ост.нокта 1400 км, Бүздәк, Гафури, Ост.нокта 1422 км, Чирмешән, Болгавар, Ост.нокта 1444 км, Ямбахты, Ост.нокта 1455 км, Сафарово, Чишмы 2, Чишмы 1, Алкино, Юматово, Тема, Левая ак, Уң белая | көн саен |
6456 | 10:11 | - | Раевка-Уфа | Левая белая тыш | көн саен |
6801 | 10:51 | - | Стәрлетамак — Уфа | бөтен | көн саен |
6871 | 11:08 | - | Инҗәр — Уфа | бөтен | көн саен |
6416 | - | 11:35 | Уфа-Зур Теләк | бөтен | көн саен |
6452 | 13:52 | - | Раевка — Уфа | бөтен | көн саен |
6216 | 15:03 | 15:04 | Дим -Шакша | Левая ак, Воронки, Уң уфимка тыш | эш көннәре |
6218 | 15:41 | 15:42 | Дим — Шакша | Левая ак, Воронки, Уң уфимка тыш | эш көннәре |
6420 | - | 15:57 | Уфа-Урман | бөтен | көн саен |
6424 | 16:24 | 16:25 | Дим- Кропачево | бөтен | көн саен |
6492 | 17:51 | 17:52 | Кандра-Шакша | Ост.нокта 1380 км, Каран-елга, Устюба, Ост.нокта 1396 км, Ост.нокта 1400 км, Бүздәк, Гафури, Ост.нокта 1422 км, Чирмешән, Болгавар, Ост.нокта 1444 км, Ямбахты, Ост.нокта 1455 км, Сафарово, Чишмы 2, Чишмы 1, Тукран, Ост.нокта 1582 км, Ост.нокта 1584 км, Алкино, Ост.нокта 1589 км, Пионерская, Санаторная, Юматово, Ост.нокта 1601 км, Авдон, Ост.нокта 1606 км, Тема, Уң ак, Уфа, Воронки, Ост.нокта 1629 км, Парковая, Черниковка, Спортивная | көн саен |
6454 | 18:19 | - | Раевка — Уфа | бөтен | көн саен |
6432 | - | 19:26 | Уфа-Таутөмән | бөтен | көн саен |
6873 | 19:43 | - | Инҗәр — Уфа | Ост.нокта 115 км, Тюль, Ост.нокта 102 км, Ост.нокта 95 км, Зубково, Ост.нокта 73 км, Ост.нокта 71 км, Ост.нокта 60 км, Ратау, Ост.нокта 53 км, Ост.нокта 50 км, Ост.нокта 44 км, Ост.нокта 40 км, Ост.нокта 36 км, Приуралье, Ост.нокта 22 км, Ост.нокта 15 км, Ост.нокта 10 км, Карламан, Ост.нокта 42 км, Ибрагимовсин, Ост.нокта 34 км, Кабаково, Ост.нокта 24 км, Ост.нокта 21 км, Уршак, Нижегородка, Дема-южный-парк, Тема, Уң белая | көн саен |
6468 | 19:57 | 19:58 | Дәүләкән — Зур Теләк | Ост.нокта 1528 км, Ост.нокта 1533 км, Казангул, Ост.нокта 1539 км, Ост.нокта 1546 км, Ингәк-куль, Ост.нокта 1556 км, Удряк, Ост.нокта 1564 км, Ост.нокта 1568 км, Чишмы 1, Тукран, Ост.нокта 1582 км, Ост.нокта 1584 км, Алкино, Ост.нокта 1589 км, Пионерская, Санаторная, Юматово, Ост.нокта 1601 км, Авдон, Ост.нокта 1606 км, Тема, Левая ак, Уң ак, Уфа, Воронки, Ост.нокта 1629 км, Парковая, Черниковка, Спортивная, Уң уфимка, Шакша, Тауш, Иглин, Ост.нокта 1659 км, Ост.нокта 1661 км, Ост.нокта 1664 км, Чуваши, Чуваш-кубов, Тавлинов, Ост.нокта 1684 км, Кудеевка, Ост.нокта 1688 км, Урман | көн саен |
Уфада туган танылган шәхесләр
- Сергей Аксаков (1791—1859) — рус язучысы.
- Георгий Афанасьев (1848-1925), Украина тышкы эшләр министры (1918).
- Гүзәл Сөләйманова — балерина, Салават Юлаев премиясе лауреаты (2008).
- Рамил Хәкимов (1932-1996) — язучы, Салават Юлаев премиясе лауреаты (1976).
- Фирдәвес Нәфыйкова (1938-2008) — балет биючесе, мөгаллим, РСФСР халык артисты (1974), С. Юлаев премиясе лауреаты (1977).
- Леонора Куватова — балет артисты, мөгаллим, РСФСР халык артисты (1982), С. Юлаев премиясе лауреаты (1987).
- Таһир Рәхимов (1963) — кино, театр (Мәскәү) артисты, Русиянең атказанган артисты (2007).
- Рөстәм Сабитов (1955) — композитор, Салават Юлаев премиясе лауреаты (2010).
- Әскар Абдразаков (1969) — опера җырчысы, БР халык артисты (1994).
- Илдар Абдразаков (1976) — опера җырчысы, БР (2011) һәм ТР (2013) халык артисты.
- Әлфия Кәримова — опера җырчысы, БР атказанган артисты
- Айрат Әбүшахманов (1974) — режиссёр, БР атказанган сәнгать эшлеклесе (2012).
- Ринат Әбүшахманов (1980) — балет биючесе, хореограф, БР атказанган артисты (2008).
- Камил Галимов (1962) — табиб, медицина фәннәре кандидаты.
- Адоль Хәмзин (1934) — балет артисты, педагог, РСФСР атказанган артисты (1966).
- Мәхмүт Рәфыйков (01.03.1924) — кинооператор, РФ атказанган сәнгать эшлеклесе (1992).
- Ринат Садыйков (1957-2008) — Русиянең атказанган тренеры (хәрби самбо), техник фәннәр докторы (1999), профессор (1999).
- Радик Батыршин (28.07.1968) — продюсер, «Мир» телерадиокомпаниясе генераль директоры (2007).
- Сергей Довлатов (1941-1990) — язучы.
- Ибраһим Терегулов (1852-1921) — мәгърифәтче.
- Марат Дәүкәев (12.09.1952) — балет артисты, РСФСР атказанган артисты (1983).
- Айрат Терегулов (1957), рәссам, С. Юлаев бүләге иясе.
- Гөлсинә Мәүлекәсова (1981), балет биючесе, С. Юлаев бүләге иясе.
Галерея
-
Лалә-Тюльпан мәчете
Моны да карагыз
- Уфа метрополитены
- Башкортстан Республикасының милли әдәбият музее, Мәҗит Гафури музее
- Советлар Берлеге Геройлары Александр Матросов һәм Миңлегали Гөбәйдуллин һәйкәле янындагы Мәңгелек ут
Искәрмәләр
- ↑ Башкала мэры вазифасын вакытлыча башкару Салават Хөсәеновҡа йөкләнде. «Башинформ» МА, 27.09.2018
- ↑ Халык саны 100 меңнән артык булган Русия шәһәрләре исемлеге
- ↑ 3,0 3,1 https://www.cheladmin.ru/ru/gorod-chelyabinsk/goroda-pobratimy/ufa-bashkortostan
- ↑ 4,0 4,1 http://english.qqhr.gov.cn/youhaochengshi.php
- ↑ 5,0 5,1 http://www.qqhr.gov.cn/qqhe/c103770/202312/c02_431206.shtml
- ↑ 6,0 6,1 http://www.qqhr.gov.cn/qqhe/c103770/ztzl.shtml
- ↑ Татар телендә икенче язылышы, юл такталарында очрый
- ↑ http://www.ufacity.info/ufa/passport.php
- ↑ Расчет расстояний между городами. АвтоТрансИнфо. 2009-08-13 тикшерелгән.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 10,7 http://www.mojgorod.ru/r_bashkortst/ufa/
- ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1583
- ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
- ↑ 2002 ел сан алу базасы
- ↑ 18,00 18,01 18,02 18,03 18,04 18,05 18,06 18,07 18,08 18,09 18,10 18,11 18,12 18,13 18,14 18,15 18,16 18,17 18,18 18,19 18,20 Подготовка к проведению всероссийской переписи населения на территории городского округа г. Уфа
- ↑ 19,00 19,01 19,02 19,03 19,04 19,05 19,06 19,07 19,08 19,09 19,10 19,11 19,12 19,13 Народная энциклопедия «Мой город». Уфа. әлеге чыганактан 2013-10-09 архивланды. 2013-10-09 тикшерелгән.
- ↑ 20,0 20,1 Расселение народов Исторического Башкортостана
- ↑ Народное хозяйство СССР в 1956 г. (Статистический сборник). Государственное статистическое издательство. Москва. 1956. әлеге чыганактан 2013-10-26 архивланды. 2013-10-26 тикшерелгән.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 года. Численность городского населения РСФСР, её территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. әлеге чыганактан 2013-04-28 архивланды. 2013-09-25 тикшерелгән.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. әлеге чыганактан 2013-04-28 архивланды. 2013-09-25 тикшерелгән.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 года Численность городского населения РСФСР, ее территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.. Демоскоп Weekly. әлеге чыганактан 2013-04-28 архивланды. 2013-09-25 тикшерелгән.
- ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 года. Численность городского населения. әлеге чыганактан 2011-08-22 архивланды.
- ↑ Всероссийская перепись населения 2002 года. Том. 1, таблица 4. Численность населения России, федеральных округов, субъектов Российской Федерации, районов, городских поселений, сельских населённых пунктов - райцентров и сельских населённых пунктов с населением 3 тысячи и более. әлеге чыганактан 2012-02-03 архивланды.
- ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по городам, поселкам городского типа и районам на 1 января 2009 года. әлеге чыганактан 2014-01-02 архивланды. 2014-01-02 тикшерелгән.
- ↑ Всероссийская перепись населения 2010 года. Численность населения по населенным пунктам Республики Башкортостан. әлеге чыганактан 2014-08-20 архивланды. 2014-08-20 тикшерелгән.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям. Таблица 35. Оценка численности постоянного населения на 1 января 2012 года. әлеге чыганактан 2014-05-31 архивланды. 2014-05-31 тикшерелгән.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. — М.: Федеральная служба государственной статистики Росстат, 2013. — 528 с. (Табл. 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов). әлеге чыганактан 2013-11-16 архивланды. 2013-11-16 тикшерелгән.
- ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. әлеге чыганактан 2014-08-02 архивланды. 2014-08-02 тикшерелгән.
Чыганак
- Калыпны чакыруда кабатлана торган аргументлар кулланган битләр
- Октябрь Инкыйлабы ордены белән бүләкләнгән шәһәрләр
- Әлифба буенча торак пунктлар
- 1574 елда нигезләнгән торак пунктлар
- Навигация калыплары:Регионнар темаларда
- Калыплар:Башкортстан
- Башкортстан шәһәрләре
- Русия субъектлары башкалалары
- Миллионлы шәһәрләр
- Уфа