2018 ел: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Юл номеры - 39: | Юл номеры - 39: | ||
**[[Кувейт]], [[Катар]] һәм [[Берләшкән Гарәп Әмирлекләре|Гарәп Әмирлекләре]] артыннан [[Иордания]] [[Төньяк Корея]] белән дипломатик мөнәсәбәтләрен өзә<ref>{{Cite news|title=Иордания разорвала дипотношения с КНДР|url=http://www.interfax.ru/world/598140|work=Interfax.ru|date=2018-02-01|accessdate=2018-02-05|language=ru-RU}}</ref>. |
**[[Кувейт]], [[Катар]] һәм [[Берләшкән Гарәп Әмирлекләре|Гарәп Әмирлекләре]] артыннан [[Иордания]] [[Төньяк Корея]] белән дипломатик мөнәсәбәтләрен өзә<ref>{{Cite news|title=Иордания разорвала дипотношения с КНДР|url=http://www.interfax.ru/world/598140|work=Interfax.ru|date=2018-02-01|accessdate=2018-02-05|language=ru-RU}}</ref>. |
||
** Русия Федераль куркынычсызлык хезмәте [[Нижгар]]да президент сайлаулары көнендә теракт әзерләгән [[Ğiraq häm Şam İslam däwläte|«Ислам дәүләте»]] террорчысын бетергән<ref>{{Cite news|title=ФСБ показала видео ликвидации планировавшего теракт на выборы боевика|url=https://www.rbc.ru/rbcfreenews/5a72d1949a7947f01cc17cc0|work=РБК|date=2018-02-01|accessdate=2018-04-16}}</ref>. |
** Русия Федераль куркынычсызлык хезмәте [[Нижгар]]да президент сайлаулары көнендә теракт әзерләгән [[Ğiraq häm Şam İslam däwläte|«Ислам дәүләте»]] террорчысын бетергән<ref>{{Cite news|title=ФСБ показала видео ликвидации планировавшего теракт на выборы боевика|url=https://www.rbc.ru/rbcfreenews/5a72d1949a7947f01cc17cc0|work=РБК|date=2018-02-01|accessdate=2018-04-16}}</ref>. |
||
* [[2 февраль]] — [[АКШ]] яңа атом-төш доктринасын Салкын сугыш чорыннан тәкъдим итте, анда атом-төш куркынычы булган төп Илләр билгеләп үтелде |
* [[2 февраль]] — [[АКШ]] яңа атом-төш доктринасын Салкын сугыш чорыннан тәкъдим итте, анда атом-төш куркынычы булган төп Илләр билгеләп үтелде: [[Русия]], [[Кытай]], [[Иран]] һәм [[Төньяк Корея]]<ref>{{Cite news|title=Новая ядерная доктрина США: Россия не враг, но вызывает беспокойство|url=http://www.bbc.com/russian/news-42926942|work=BBC Русская служба|date=2018-02-03|accessdate=2018-02-05|language=en-GB}}</ref>. |
||
* [[3 февраль]] — [[Сүрия]] провинциясе Идлиб алмаш зенит-ракета комплексыннан [[Су-25]] |
* [[3 февраль]] — [[Сүрия]] провинциясе Идлиб алмаш зенит-ракета комплексыннан [[Су-25]] очкычы (очучы [[Роман Филипов]]) Русия террорчылары тарафыннан бәреп төшерелә<ref>{{Cite web|url=https://www.rbc.ru/politics/03/02/2018/5a75e7739a7947d9fc926519|title=Минобороны сообщило о гибели пилота сбитого боевиками в Сирии Су-25|publisher=РБК|accessdate=2018-02-05}}</ref>. |
||
* [[6 февраль]] — Falcon Heavy авыр сыйныфлы Америка ракетасының беренче тест очышы булды<ref>{{Cite web |url=http://www.bbc.com/russian/news-42960655 |title=SpaceX запустила в космос ракету Falcon Heavy с кабриолетом Tesla |date=2018-02-06 |publisher=Би-би-си |accessdate=2018-02-06}}</ref>. |
* [[6 февраль]] — Falcon Heavy авыр сыйныфлы Америка ракетасының беренче тест очышы булды<ref>{{Cite web |url=http://www.bbc.com/russian/news-42960655 |title=SpaceX запустила в космос ракету Falcon Heavy с кабриолетом Tesla |date=2018-02-06 |publisher=Би-би-си |accessdate=2018-02-06}}</ref>. |
||
* [[9 февраль|9]] — [[25 февраль]] — 2018 елгы Кышкы Олимпия уеннары ([[Корея Республикасы]])<ref>[http://sport.ria.ru/olympic_games/20110706/398154183.html Южнокорейский Пхёнчхан получил право провести зимние ОИ 2018 года.]</ref>. |
* [[9 февраль|9]] — [[25 февраль]] — 2018 елгы Кышкы Олимпия уеннары ([[Корея Республикасы]])<ref>[http://sport.ria.ru/olympic_games/20110706/398154183.html Южнокорейский Пхёнчхан получил право провести зимние ОИ 2018 года.]</ref>. |
||
* [[11 февраль|9]] — [[Ан-148 Мәскәү янында һәлакәте]] |
|||
=== [[Июль]] === |
=== [[Июль]] === |
8 гый 2019, 08:47 юрамасы
Еллар |
---|
2014 · 2015 · 2016 · 2017 — 2018 — 2019 · 2020 · 2021 · 2022 |
Унъеллык |
1990-еллар · 2000-еллар — 2010-еллар — 2020-еллар · 2030-еллар |
Гасырлар |
XX гасыр — XXI гасыр — XXII гасыр |
Милади тәкъвим | 2018 MMXVIII |
Юлиан тәкъвим | 2017—2018 (14 гыйнвардан) |
Юлиан тәкъвим византия эрасы белән |
7526—7527 (14 сентябрьдән) |
Римны нигезләгәннән башлап | 2770—2771 (4 майдан) |
Яһүдләр тәкъвиме |
5778—5779 ה'תשע"ח — ה'תשע"ט |
Һиҗри тәкъвим | 1439—1440 (12 сентябрьдан) |
Борынгы әрмәннәр тәкъвиме | 4510—4511 (11 августтан) |
Әрмәннәрнең чиркәү тәкъвиме | 1467 ԹՎ ՌՆԿԷ
|
Кытай тәкъвиме | 4714—4715 (16 февральдан) 丁酉 — 戊戌 кызыл әтәч — сары эт |
Хәбәш тәкъвим | 2010 — 2011 |
Борынгы һинд тәкъвиме | |
- Викрам-самват | 2074—2075 |
- Шака самват | 1940—1941 |
Шәмси тәкъвим | 1396—1397 |
Буддачылык тәкъвиме | 2561 |
Япон ел исәбе | 30 ел Хэйсэй |
2018 (ике мең унсигезенче) ел — кәбисә булмаган ел, милади тәкъвим буенча дүшәмбе көнне башлана. Бу безнең эраның 2018 елы, III меңьеллыкның 18 елы, XXI гасырның 18 елы, XXI гасырның 2 унъеллыгының 8 елы, 2010 елларның 9 елы. 2018 елдан бирле 6 ел үтте.
Русиядә ирекле ярдәмче (волонтер) елы[1].
Беларусиядә Кече Ватан елы[2].
Вакыйгалар
- XXIII Кышкы Олимпия уеннары.
- Футбол буенча дөнья чемпионаты 2018 узачак.
- ТҮРКСОЙ 2018 елны «Чыңгыз Айтматов елы» итеп игълан итте.
Гыйнвар
- 1 гыйнвар
- Швейцария Президенты вазифасына Ален Берсе керде[3].
- Русия Ауразия Икътисади Берлегендә рәислек итә башлый[4].
- Болгария Евросоюзда рәислек итә башлый[5].
- Казакъстанда хатын-кызлар өчен пенсия яшен арттыру башлана[6].
- 2 гыйнвар — Молдавия Конституция суды Министрлар кандидатураларын һәм вице-премьерларны раслау турындагы указга кул куйган вакытта Президент Игорь Додонның вәкаләтләрен вакытлыча туктатып тору турында Карар кабул итте[7][8].
- 5 гыйнвар — Молдавия Конституция суды Русия массакүләм мәгълүмат чаралары трансляциясен тыю турындагы канунга кул куйган вакытта Президент Игорь Додонның вәкаләтләрен вакытлыча туктатып тору турында Карар кабул итте[9].
- 8 гыйнвар — Барбадосның генерал-губернаторы Сандра Мэйсон вазифасына керде[10].
- 9 — 13 гыйнвар — Чэндэдә (КХР) хатын-кызлар арасында туплы һоккей буенча дөнья чемпионаты. Җиңүне Швеция җыелма командасы яулады[11].
- 2 гыйнвар — Сент-Люсиянең генерал-губернаторы Невилл Сенак вазифасына керде[12].
- 12 — 13 гыйнвар — Чехиядә Президент сайлауларының беренче туры. Икенче турга Милош Земан һәм Иржи Драгош чыкты[13].
- 16 гыйнвар — Косово сербларының лидерларыннан берсе, «Азатлык, демократия, дөреслек» хәрәкәте башлыгы Оливер Иванович Косовск-Митровица (Төньяк Косово) шәһәрендә үтерелә[14].
- 22 гыйнвар — вазифасына Либерия президенты Җорҗ Веа керә[15].
- 26 — 28 гыйнвар — Чехиядә Президент сайлауларының икенче туры. Җиңүне Милош Земан яулады[16].
- 28 гыйнвар
- Финляндиядә президент сайлаулары[17].
- оппозицияче Алексей Навальный җинаять җаваплылыгына тартылмау сәбәпле, президент сайлауларында кандидат итеп теркәлүгә җибәрмәү сәбәбе буенча Бөтенрусия «сайлаучылар эш ташлавы» узды [18].
- 28 гыйнвар — 4 гыйнвар — Хабарау шәһәрендә (Русия) һәм Харбин шәһәрендә (Кытай) туплы һоккей буенча дөнья чемпионаты[19].
Февраль
- 1 февраль
- Кувейт, Катар һәм Гарәп Әмирлекләре артыннан Иордания Төньяк Корея белән дипломатик мөнәсәбәтләрен өзә[20].
- Русия Федераль куркынычсызлык хезмәте Нижгарда президент сайлаулары көнендә теракт әзерләгән «Ислам дәүләте» террорчысын бетергән[21].
- 2 февраль — АКШ яңа атом-төш доктринасын Салкын сугыш чорыннан тәкъдим итте, анда атом-төш куркынычы булган төп Илләр билгеләп үтелде: Русия, Кытай, Иран һәм Төньяк Корея[22].
- 3 февраль — Сүрия провинциясе Идлиб алмаш зенит-ракета комплексыннан Су-25 очкычы (очучы Роман Филипов) Русия террорчылары тарафыннан бәреп төшерелә[23].
- 6 февраль — Falcon Heavy авыр сыйныфлы Америка ракетасының беренче тест очышы булды[24].
- 9 — 25 февраль — 2018 елгы Кышкы Олимпия уеннары (Корея Республикасы)[25].
- 9 — Ан-148 Мәскәү янында һәлакәте
Июль
- Зонд Һаябуса-2 астероидтан грунт үрнәкләрен алу өчен 1999 JU3 астероиды белән якыная.
- 13 июль — Австралиядә һәм Антарктидада өлешчә кояш тотылу күзәтелде[26].
- 16 июль — Финляндиянең башкаласы Һельсинкидә Русия президенты Владимир Путин һәм АКШ президенты Дональд Трамп арасында беренче тулы форматлы очрашу узды[27][28].
- 25 — 27 июль — Йоһаннесбургта (Көньяк Африка Җөмһүрияте) BRICS-ның X-нчы саммиты узды.
- 31 июль — Кояш өйрәнү өчен билгеләнгән Solar Probe Plus космик аппаратына старт бирү планлаштырыла[29].
Август
- 3 август — Русия Президенты Владимир Путин 2019 елның 1 гыйнварыннан башлап ӨКС-ны 18 %-тан 20 %-ка кадәр арттыру турында канунга кул куйды[30].
- 11 август — өлешчә кояш тотылу булды.
- 12 август — NASA кояшның тышкы таҗын һәм кояш җилен өйрәнү өчен «Паркер» кояшлы зондын җибәрде.
- 14 август — Генуада шәһәрендә (Италия) Понте-Моранди күпере җимерелде.
- «Казан» милли-мәдәни үзәге урамга куып чыгарлыган.
Сентябрь
- 2—8 сентябрь — Бөтендөнья күчмәләр уеннары.
- 5 сентябрь — инглиз полициясе Скрипальләргә һөҗүм итүчеләрнең исемнәрен игълан иткән.
- 9 сентябрь
- Русиядә Владимир Путинны 4нче срокка сайлау көне[31].
- Швециядә парламент сайлаулары.
- 23 сентябрь — 6 октябрь — Бөтендөнья шахмат олимпиадасы (Батум, (Гөрҗистан).[32].
- 29 сентябрь — Баймак районы, Темәс авылында җирле халык белән килмешәк чеченнар арасында канлы бәрелеш.
- 30 сентябрь — Македониядә Республика исемен үзгәртү турында референдум, сайлаучылар килмәү сәбәпле, узмаган дип танылган.
Октябрь
- 3 октябрь
- Аркадий Дворкович Халыкара шахмат федерациясе (ФИДЕ) президенты итеп сайланды.
- Русия президенты Владимир Путин пенсия яшен ир-атлар өчен — 65 яшькә, хатын-кызлар өчен — 60 яшькә кадәр күтәрде.[33][34].
- 7 октябрь — Бразилиядә гомуми сайлаулар; сайлауларның икенче турына Бразилия президентларына кандидатлар Жаир Болсонау һәм Фернанду Аддад чыкты.
- 12 октябрь — вазифасыннан киткән Рөстәм Хәмитов урынына Башкортстан президенты вазифасын вакытлыча башкаручы итеп Радий Хәбиров тәгаенләнгән.
- 17 октябрь — Киреч политехник көллиятендә массакүләм үтереш; 21 кеше (үтерүчене дә кертеп) үтерелгән, 50-дән артык яраланган.
Ноябрь
- 12 ноябрь — Шаян-ТВ телеканалы тапшыруларын башлады.
- 25 ноябрь — Керич бугазында инцидент, Русия хәрби кораблары Украинаның сәүдә корабларын үткәрми, хәрби катерларга һөҗүм итә.
Декабрь
- 1 декабрь — Казанда Радик Юлъякшин концерты 9 мең тамашачы җыйды.
- 27 декабрь — Татар энциклопедиясенең интернет сайты дөнья күрде .[35]
Вафатлар
- Төп мәкалә: 2018 елда вафатлар исемлеге
Гыйнвар
- 1 гыйнвар — Сәгыйть Садри (100), Австралия татар җәмгыятенә нигез салучы.[1]
- 12 гыйнвар — Асия Галиева (89), Татарстанның халык әртисе.
- 14 гыйнвар — Владимир Быков (68), һоккей тренеры.
- 19 гыйнвар — Павел Казанков, җиңел атлетикачы.
Февраль
- 10 февраль — Равил Сәйфетдинов, ТР атказанган укытучысы.
- 11 февраль — Мөхәммәт Миначев, татар милли хәрәкәте эшлеклесе (Мәскәү).
Март
- 18 март — Георгий Мосолов, ССҖБ Каһарманы.
- 19 март — Сәгыйдә Мөхәммәтдинова, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
- 20 март — Дилбәр Габдерхманова, Үзбәкстан дирижеры.
- 20 март — Виктор Ерин, РФ эчке эшләр министры.
- 28 март — Олег Анофриев, РФ кино һәм театр актеры, РФ халык артисты.
Апрель
- 5 апрель — Каюм Ихин, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
- 5 апрель — Исао Такахата, режиссер, сценарист һәм продюсер.
- 8 апрель — Айдар Хисаметдинов, балет биючесе.
- 14 апрель — Фәния Чанышева, татар шагыйрәсе һәм прозаигы.
- 21 апрель — Нина Дорошина, РФ кино һәм театр актрисасы.
- 23 апрель — Җәвит Акчурин, фотохәбәрче, КФУ доценты.
- 23 апрель — Виктор Абалакин, астроном.
- 25 апрель — Әзһәр Мөхәммәдиев, тарихчы галим, КФУ профессоры.
- 25 апрель — Шөһрәт Габбасов, үзбәк кино режиссеры.
- 26 апрель — Тайфур Сәгыйтов, язучы.
Май
- 2 май — Тимур Акулов, ТР президенты киңәшчесе, РФ Дәүләт думасы депутаты.
- 4 май — Ринат Баттал, язучы.
- 8 май — Сания Заһирова, Социалистик Хезмәт Каһарманы (1966).
- 13 май — Марго Киддер, Канада-АКШ кино актрисасы.
Июнь
- 6 июнь — Кира Моратова, совет һәм украин кино режиссеры.
- 11 июнь — Наил Алан, татар журналисты.
- 12 июнь — Рәис Баһаветдинов, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
- 14 июнь — Станислав Говорухин, режиссер.
- 14 июнь — Евгений Никольский, РФА академигы.
- 15 июнь — Мәсгуть Миңнекәев, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
- 18 июнь — Илдус Әмирхан, татар мәгърифәтчесе.
Июль
- 10 июль — Николай Дементей, БССР югары шурасы президиумы рәисе.
- 12 июль — Зоя Коршунова, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
- 27 июль — Гафур Каюмов, драматург, режиссер.
- 29 июль — Аркадий Алексеев, океанолог.
- 31 июль — Флёра Тарханова, шагыйрә, тәрҗемәче, журналист.
Август
- 18 август — Кофи Аннан, БМО Генераль сәркатибе (1997—2007).
- 31 август — Александр Захарченко, Донецк Халык Җөмһүрияте Башлыгы.
- 31 август — Сабир Шәрипов, башкорт язучысы.
Сентябрь
- 3 сентябрь — Тәүзыйха Зарипова, Социалистик Хезмәт Каһарманы.
- 13 сентябрь — Рим Һидиятуллин, шагыйрь, журналист, БР атказанган мәдәният хезмәткәре.
- 18 сентябрь — Фәһимә Хисамова, профессор, тел галиме.
- 18 сентябрь — Лилия Нәҗметдинова, спртчы, тренер (нәфис гимнастика)
Октябрь
- 4 октябрь — Мәхмүт Рәфыйков, кино операторы.
- 11 октябрь — Рифгать Әхмәтҗанов, тел белгече.
- 13 октябрь — Тәслимә Фәйзуллина, Тинчурин театры артисты, ТР халык артисты.
- 15 октябрь — Пол Аллен, Америка эшкуары, Microsoft корпорациясен гамәлгә куючыларның берсе.
- 16 октябрь — Исмәгыйль Әхмәт, КХҖ дәүләт эшлеклесе.
- 26 октябрь — Николай Караченцов, театрның һәм киноның Совет һәм Русия актеры; РСФСР-ның халык артисты (1989).
Ноябрь
- 8 ноябрь — Әсхәл Әхмәт-Хуҗа, шагыйрь, тәрҗемәче.
- 8 ноябрь — Әгъдәс Борһанов, тарих фәннәре докторы, профессор.
- 15 ноябрь — Рауза Хәйретдинова, Камал театры актрисасы.
- 23 ноябрь — Фәнис Фәтхи, журналист.
- 30 ноябрь ― Джордж Буш, АКШның 41нче президенты (1989—1993).
Декабрь
- 2 декабрь — Рөстәм Зәкуан, язучы, Тукай премиясе (2018).
Габдулла Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары
Нобель премиясе лауреатлары
Искәрмәләр
- ↑ Путин предложил объявить 2018-й Годом добровольца и волонтера, ТАСС. 31 декабрь 2017 тикшерелде.
- ↑ 2018 год объявляется Годом малой родины (ru-RU). 10 февраль 2018 тикшерелде.
- ↑ Глава МВД Швейцарии вступил в должность президента. РИА Новости (2018-01-01). 2018-01-01 тикшерелгән.
- ↑ Россия приняла на себя председательство в органах ЕАЭС. Интерфакс (2018-01-01). 2018-01-01 тикшерелгән.
- ↑ The Presidency of the Council European Union (en). 2017-11-18 тикшерелгән.
- ↑ В Казахстане повысят пенсионный возраст женщин с 2018 года.
- ↑ Конституционный суд Молдавии приостановил полномочия президента Додона. РБК (2018-01-02). 2018-01-02 тикшерелгән.
- ↑ Конституционный суд Молдавии вновь приостановил полномочия президента Игоря Додона. Meduza (2018-01-02). 2018-01-12 тикшерелгән.
- ↑ В Молдавии запретят российские новости против воли президента.
- ↑ New Governor General Dame Sandra Mason installed. NationNews (2018-01-08). 2018-01-09 тикшерелгән.
- ↑ Женская сборная России завоевала серебро чемпионата мира по хоккею с мячом.
- ↑ http://tass.ru/encyclopedia/person/С/senak-nevill
- ↑ Земан и Драгош вышли во второй тур президентских выборов в Чехии (рус.), ТАСС. 28 гыйнвар 2018 тикшерелде.
- ↑ В Косово убит сербский политик Оливер Иванович (ru-RU), Interfax.ru (2018-01-16). 17 гыйнвар 2018 тикшерелде.
- ↑ https://news.ru/v-mire/legendarnyj-eks-futbolist-dzhordzh-vea-oficial-no-stal-prezidentom-liberii/
- ↑ Милош Земан вновь стал президентом Чехии (рус.), ТАСС. 28 гыйнвар 2018 тикшерелде.
- ↑ Presidentinvaali.(фин.)
- ↑ «Забастовка избирателей» состоялась более чем в ста городах России (рус.), Голос Америки (2018-01-28). 28 гыйнвар 2018 тикшерелде.
- ↑ Харбин начал с переноса игр.
- ↑ Иордания разорвала дипотношения с КНДР (ru-RU), Interfax.ru (2018-02-01). 5 февраль 2018 тикшерелде.
- ↑ ФСБ показала видео ликвидации планировавшего теракт на выборы боевика, РБК (2018-02-01). 16 апрель 2018 тикшерелде.
- ↑ Новая ядерная доктрина США: Россия не враг, но вызывает беспокойство (en-GB), BBC Русская служба (2018-02-03). 5 февраль 2018 тикшерелде.
- ↑ Минобороны сообщило о гибели пилота сбитого боевиками в Сирии Су-25. РБК. 2018-02-05 тикшерелгән.
- ↑ SpaceX запустила в космос ракету Falcon Heavy с кабриолетом Tesla. Би-би-си (2018-02-06). 2018-02-06 тикшерелгән.
- ↑ Южнокорейский Пхёнчхан получил право провести зимние ОИ 2018 года.
- ↑ http://www.livekuban.ru/news/zhizn/s-solnechnogo-zatmeniya-nachalas-pyatnitsa-13-iyulya/
- ↑ «Лучше, чем супер»: итоги встречи Путина и Трампа
- ↑ Встреча Путина и Трампа в Хельсинки. Как это было. 7 сентябрь 2018 тикшерелде.
- ↑ Solar Probe Plus.(ингл.)
- ↑ Президентом России В. Путиным подписан закон о повышении ставки НДС, Газета.Ru. 7 сентябрь 2018 тикшерелде.
- ↑ https://rg.ru/2018/04/01/edinaia-rossiia-provedet-otbor-kandidatov-dlia-regionalnyh-vyborov.html
- ↑ http://www.chessdom.com/chess-olympiad-2018-to-take-place-in-batumi-georgia/
- ↑ Путин подписал закон о внесении изменений в пенсионное законодательство
- ↑ Подписаны законы, направленные на обеспечение сбалансированности и долгосрочной финансовой устойчивости пенсионной системы (рус.), Президент России. 4 октябрь 2018 тикшерелде.
- ↑ https://www.azatliq.org/a/29679715.html