Гали Рәхим: юрамалар арасында аерма
Төзәтмә аңлатмасы юк |
|||
| Юл номеры - 26: | Юл номеры - 26: | ||
== Тормыш юлы == |
== Тормыш юлы == |
||
Гали Рәхим [[1892 ел]]ның [[4 ноябрь|4 ноябрендә]] [[Казан]]да сәүдәгәр гаиләсендә туа. |
Гали Рәхим [[1892 ел]]ның [[4 ноябрь|4 ноябрендә]] [[Казан]]да II гильдия сәүдәгәр гаиләсендә туа. |
||
Башта «Мөхәммәдия» мәдрәсәсендә, аннары Казандагы коммерция училищесында белем ала. Шуннан соң [[Мәскәү]] сәүдә институтын тәмамлый. |
Башта «Мөхәммәдия» мәдрәсәсендә, аннары Казандагы коммерция училищесында белем ала. Шуннан соң [[Мәскәү]] сәүдә институтын тәмамлый. |
||
| Юл номеры - 34: | Юл номеры - 34: | ||
Г. Рәхимнең [[1909 ел]]да «Җир йөзе» дигән беренче фәнни-популяр жанрдагы китабы дөнья күрә. [[1913 ел]]дан башлап, «Ак юл» журналында аның байтак кына әкият-хикәяләре басыла. [[Бөек Октябрь инкыйлабы|Октябрь революциясеннән]] соң әдип шигырьләр, «Җанвар» дигән пьеса, «Бер шагыйрьнең өйләнүе» исемле хикәя һәм «Идел» дигән повесть яза. |
Г. Рәхимнең [[1909 ел]]да «Җир йөзе» дигән беренче фәнни-популяр жанрдагы китабы дөнья күрә. [[1913 ел]]дан башлап, «Ак юл» журналында аның байтак кына әкият-хикәяләре басыла. [[Бөек Октябрь инкыйлабы|Октябрь революциясеннән]] соң әдип шигырьләр, «Җанвар» дигән пьеса, «Бер шагыйрьнең өйләнүе» исемле хикәя һәм «Идел» дигән повесть яза. |
||
Гали Рәхим фәнни эш белән дә шөгыльләнә. Бу өлкәдә ул «Татар әдәбияты тарихы өчен материаллар җыю юлында бер тәҗрибә», «Татар әдәбияты тарихы» (Г. Газиз белән бергә язылган), «Утыз еллык хезмәт», «Беренче тюркология корылтае һәм аның тикшергән мәсьәләләре» дигән хезмәтләр калдыра. |
Гали Рәхим фәнни эш белән дә шөгыльләнә. Бу өлкәдә ул «Татар әдәбияты тарихы өчен материаллар җыю юлында бер тәҗрибә», «Татар әдәбияты тарихы» (Г. Газиз белән бергә язылган), «Утыз еллык хезмәт», «Беренче тюркология корылтае һәм аның тикшергән мәсьәләләре» дигән хезмәтләр калдыра. Барлыгы 50гә якын фәнни хезмәте басыла. |
||
Г.Рәхим берничә фәнни җәмгыять әгъзасы булып тора: [[Казан университеты каршындагы һәмАрхеология, тарих һәм этнография җәмгыяте|Казан университетының Археология, тарих һәм этнография җәмгыяте]]ндә, 1926-30 елларда Академүзәк каршындагы Татарстан һәм татар белеме җәмгыятенең гыйльми сәркатибе булып тора. |
|||
| ⚫ | |||
Галим 1927 елда Сталинга юнәлтелгән иске татар имлясын яклап язылган «82 хатын» имзалый. |
|||
1930-нчы елларда Г.Рәхим ике тапкыр хөкем ителә. 1931 елның 8 маенда кулга алына, 1932 елның 11 маенда [[ОГПУ]]ның махсус коллегиясе аны 5 елга концлагерьгә хөкем ителә. Беломорканал төзелешендә катнаша. Азат ителгәч, Казан университетының иске кулъязмалар бүлегенә эшкә алына. Аннан китәргә мәҗбүр ителгәч, гади банк хезмәткәре булып урнаша. |
|||
| ⚫ | 1937 елның июлендә кабат кулга алына. Башка бер төркем татар зыялылары белән бергә аңа [[«Буржуаз милләтчеләрнең Совет хакимиятенә каршы оешмасы» эше]]ндә катнашу гаебен тагалар. Ике еллап төрмәдә тоткач, 1940 елда аны 8 елга төзәтү-хезмәт колониясенә озаталар.<ref>[http://lists.memo.ru/d1/f18.htm#n109 Абдрахимов Гали Шакирович]</ref> Сәламәтлеге какшау сәбәпле, 1943 ел башында ул вакытыннан алда иреккә чыгарыла. Казанда вафат була. |
||
Галимнең 1931 елга кадәр җыелган кулъязмалары һәм археографик табылдыклар [[Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]]ның Язма һәм музыкаль мирас үзәгендә саклана.<ref>http://miras.info/resources/funds/53-rahim-gali.html</ref> |
Галимнең 1931 елга кадәр җыелган кулъязмалары һәм археографик табылдыклар [[Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]]ның Язма һәм музыкаль мирас үзәгендә саклана.<ref>http://miras.info/resources/funds/53-rahim-gali.html</ref> |
||
==Гаиләсе== |
|||
Хатыны Гайшә — күренекле сәүдәгәр [[Габдулла Апанаев]] кызы. |
|||
== Шулай ук карагыз == |
== Шулай ук карагыз == |
||
20 фев 2019, 15:19 юрамасы
| Гали Рәхим | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | Гали Мөхәммәтшакир улы Габдерәхимов |
| Туган | 4 ноябрь 1892 Казан, Татарстан |
| Үлгән | 3 март 1943 (50 яшь) Казан |
| Милләт | татар |
| Һөнәре | язучы, тел галиме, тарихчы |
Википедиядә Рәхимов фамилияле башка кешеләр турында мәкаләләр дә бар. Гали Мөхәммәтшакир улы Рәхим — татар язучысы, тел галиме, тарихчы, фольклорчы.
Тормыш юлы
Гали Рәхим 1892 елның 4 ноябрендә Казанда II гильдия сәүдәгәр гаиләсендә туа.
Башта «Мөхәммәдия» мәдрәсәсендә, аннары Казандагы коммерция училищесында белем ала. Шуннан соң Мәскәү сәүдә институтын тәмамлый.
1919-1930 елларда фәнни-педагогик хезмәт белән шөгыльләнә. Төрле педагогик курсларда, Көнчыгыш академиясендә һәм педагогика институтында укыта. 1936–1938 елларда Казандагы Дәүләт банкында эшли.
Г. Рәхимнең 1909 елда «Җир йөзе» дигән беренче фәнни-популяр жанрдагы китабы дөнья күрә. 1913 елдан башлап, «Ак юл» журналында аның байтак кына әкият-хикәяләре басыла. Октябрь революциясеннән соң әдип шигырьләр, «Җанвар» дигән пьеса, «Бер шагыйрьнең өйләнүе» исемле хикәя һәм «Идел» дигән повесть яза.
Гали Рәхим фәнни эш белән дә шөгыльләнә. Бу өлкәдә ул «Татар әдәбияты тарихы өчен материаллар җыю юлында бер тәҗрибә», «Татар әдәбияты тарихы» (Г. Газиз белән бергә язылган), «Утыз еллык хезмәт», «Беренче тюркология корылтае һәм аның тикшергән мәсьәләләре» дигән хезмәтләр калдыра. Барлыгы 50гә якын фәнни хезмәте басыла.
Г.Рәхим берничә фәнни җәмгыять әгъзасы булып тора: Казан университетының Археология, тарих һәм этнография җәмгыятендә, 1926-30 елларда Академүзәк каршындагы Татарстан һәм татар белеме җәмгыятенең гыйльми сәркатибе булып тора.
Галим 1927 елда Сталинга юнәлтелгән иске татар имлясын яклап язылган «82 хатын» имзалый.
1930-нчы елларда Г.Рәхим ике тапкыр хөкем ителә. 1931 елның 8 маенда кулга алына, 1932 елның 11 маенда ОГПУның махсус коллегиясе аны 5 елга концлагерьгә хөкем ителә. Беломорканал төзелешендә катнаша. Азат ителгәч, Казан университетының иске кулъязмалар бүлегенә эшкә алына. Аннан китәргә мәҗбүр ителгәч, гади банк хезмәткәре булып урнаша.
1937 елның июлендә кабат кулга алына. Башка бер төркем татар зыялылары белән бергә аңа «Буржуаз милләтчеләрнең Совет хакимиятенә каршы оешмасы» эшендә катнашу гаебен тагалар. Ике еллап төрмәдә тоткач, 1940 елда аны 8 елга төзәтү-хезмәт колониясенә озаталар.[1] Сәламәтлеге какшау сәбәпле, 1943 ел башында ул вакытыннан алда иреккә чыгарыла. Казанда вафат була.
Галимнең 1931 елга кадәр җыелган кулъязмалары һәм археографик табылдыклар Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институтының Язма һәм музыкаль мирас үзәгендә саклана.[2]
Гаиләсе
Хатыны Гайшә — күренекле сәүдәгәр Габдулла Апанаев кызы.
Шулай ук карагыз
- Габдулла Апанаев (каената),
- Мөхәммәтшакир Казаков (каената),
- Исхак Айтуганов (бабай),
Сылтамалар
- Белем.ру
- Татар электрон китапханәсе
- Татар язучылары порталы
- Гали Рәхимнең борынгы татар эпиграфия турында хезмәтләре
Искәрмәләр
 |
Бу — язучылар турында мәкалә төпчеге. Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп,  Википедия проектына ярдәм итә аласыз.
|