Яшел Үзән: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Яшел Үзән latin yazuında])
Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
к яңа бүлек исеме өстәү: Мәдәният
к мәгълүмат өстәү
Юл номеры - 169: Юл номеры - 169:
* Сөт комбинаты
* Сөт комбинаты
* Икмәк комбинаты
* Икмәк комбинаты
⚫
[[Файл:Яшел Үзән музее.jpg|160px|thumb|right|[[Яшел Үзән тарихи-мәдәни мирасы музее|Тарихи-мәдәни мирас музее]]]]

[[Файл:Яшел Үзән галереясы.jpg|160px|thumb|right|[[Яшел Үзән сәнгать галереясы|Сәнгать галереясы]]]]
== Мәгариф ==
== Мәгариф ==
⚫
[[Файл:Яшел Үзән музее.jpg|160px|thumb|right|[[Яшел Үзән тарихи-мәдәни мирасы музее|Тарихи-мәдәни мирас музее]]]]
* [[Яшел Үзән механика көллияте|Механика көллияте]]
* [[Яшел Үзән механика көллияте|Механика көллияте]]
* [[Кораб]] төзелеше техникумы
* [[Кораб]] төзелеше техникумы
Юл номеры - 178: Юл номеры - 178:
== Мәдәният ==
== Мәдәният ==
* [[Яшел Үзән тарихи-мәдәни мирасы музее|Тарихи-мәдәни мирас музее]]
* [[Яшел Үзән тарихи-мәдәни мирасы музее|Тарихи-мәдәни мирас музее]]
* [[Яшел Үзән сәнгать галереясы|Сәнгать галереясы]]


== Искәрмәләр ==
== Искәрмәләр ==

13 авг 2019, 20:43 юрамасы

Bu mäqäläneñ latin älifbasındağı igezäge bar.
Яшел Үзән
Карта
Ил Русия
Республика Татарстан
Муниципаль район Яшел Үзән районы
Координатлар 55°51'тн, 48°31'кнч
Мэр Александр Тыгин[1]
Нигезләнгән 1865
Элеккеге исемнәр Кабачище
Халык саны 97 651 кеше
Сәгать кушагы UTC+3
Телефон коды +7 84371
почта индекслары 422540-422551
Рәсми сайт zelendol.ru/
Кардәш шәһәрләр Кронштадт, Дзержинск[2] һәм Северодвинск[3]
Кардәш шәһәрләр Кронштадт, Дзержинск[2] һәм Северодвинск[3]
 Аудио, фото һәм видео Викиҗыентыкта

Яшел Үзән (урыс. Зеленодольск) — Рәсәй Федерациясенең шәһәре (1932), 1958 елдан алып, Татарстан Республикасы Яшел Үзән районы административ үзәге, (1990 елга кадәр Татар АССР). "Яшел Үзән муниципаль районы" муниципаль берәмлегенең үзәге.

2014 елның 29 июленнән РФ Хөкүмәте «Об утверждении перечня моногородов» №1398-р карары (13.05.2016 төз.) буенча Рәсәй Федерациясе аеруча катлаулы социаль-икътисади хәлдәге моношәһәрләр исемлегенә кертелгән.[4] 

География

Климат

  • Уртача еллык температура — +3,4 °C
  • Уртача еллык җил тизлеге — 3,2 м/с
  • Уртача еллык һава дымлылыгы — 69,9%
Яшел Үзән климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Уртача температура, °C −10,5 −10,6 −5,5 4,9 13,5 18,5 20,4 17,9 12,2 4,5 −4,4 −9,7 4,4

Тарих

XIX гасырда ул Кабачище авылы дип беленгән, аннары аның исеме Паратск затоны булып торган
1928 елдан бирле – Яшел Үзән елга порты
1932 елда шәһәр статусы бирелде
1938 елдан башлап Яшел Үзән районы үзәге

Шәһәрдә туган танылган шәхесләр

Халык

1897[5] 1939[6] 1959[7] 1970[8] 1979[9] 1989[10] 2002[11] 2010[12]
1 090 ~30 200 60 472 76 961 84 504 94 079 100 139 97 651

Милли состав

Милләт 1939[13] 1970[14] 1979[14] 1989[14] 2002[15] 2010[16]
урыслар 74,9% 69,7% 69,2% 67,0% 64,5% 61,6%
татарлар 21,5% 26,5% 27,1% 29,1% 32,6% 35,4%
чуашлар 0,9% ?% ?% 1,3% 0,9% 0,9%

Сәнәгать

  • А.М. Горький исемендәге кораб төзү заводы
  • Серго исемендәге завод («ПОЗиС» ААҖ)
  • Фанер-җиһаз комбинаты
  • Фанир заводы
  • Шпаллар сеңдерү заводы
  • Җиһаз фабрикасы
  • Трикотаж фабрикасы
  • Тегү фабрикаласы
  • Сөт комбинаты
  • Икмәк комбинаты
Тарихи-мәдәни мирас музее
Сәнгать галереясы

Мәгариф

Мәдәният

Искәрмәләр

  1. ↑ http://www.zelenodolsk.ru/article/11658
  2. ↑ 2,0 2,1 http://admdzr.ru/ru/informaciya/gorod/o-gorode/goroda-pobratimyi.html
  3. ↑ 3,0 3,1 https://www.severodvinsk.info/?idmenu=237
  4. ↑ Распоряжение Правительства РФ от 29.07.2014 N 1398-р «Об утверждении перечня моногородов»
  5. ↑ Населенныя мѣста Россійской Имперіи въ 500 и болѣе жителей. Санктъ-Петербургъ, 1905.
  6. ↑ http://www.mojgorod.ru/r_tatarstan/mendeleevsk/index.html
  7. ↑ 1959 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  8. ↑ 1970 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  9. ↑ 1979 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  10. ↑ 1989 елның Бөтенсоюз җанисәбе. РСФСР, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  11. ↑ 2002 елгы Бөтенрусия җанисәбе. РФ, аның территориаль берәмлекләренең, шәһәр җирлекләренең һәм шәһәр районнарының җенес буенча халык саны
  12. ↑ http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/perepis2010/svod.xls
  13. ↑ http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_nac_39_ra.php?reg=2381
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о Татарстане (Экономико-географический справочник). — Казань, 1994
  15. ↑ 2002 ел сан алу базасы
  16. ↑ 2010 ел сан алу базасы

Сылтамалар

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Яшел_Үзән&oldid=2389835