Кипр Республикасы: юрамалар арасында аерма

Сылтамалар өстәү
Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Кипр Республикасы latin yazuında])
Тарихны интерактив карап чыгу
← Алдагы төзәтмәКиләсе төзәтмә →
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
КүрсәтмәлеВики-текст
к яңа бүлек исеме өстәү: Дин
Юл номеры - 1: Юл номеры - 1:
: ''Бу терминның башка аңламнары да бар, [[Кипр (мәгънәләр)]] битен карагыз.''
: ''Бу терминның башка аңламнары да бар, [[Кипр (мәгънәләр)]] битен карагыз.''
{{ДәүләтВМ}}'''Кипр Җөмһүрияте''' – ({{lang-gr|Κυπριακή Δημοκρατία}} {{lang-tr|Kıbrıs Cumhuriyeti}}) - [[Урта диңгез]]нең көнчыгыш өлешендә урнашкан [[утрау-дәүләт]]. [[2004 ел]]ның [[1 май|1 маеннан]] [[Аурупа берлеге]] әгъзасы.
{{ДәүләтВМ}}'''Кипр Җөмһүрияте''' – ({{lang-gr|Κυπριακή Δημοκρατία}} {{lang-tr|Kıbrıs Cumhuriyeti}}) - [[Урта диңгез]]нең көнчыгыш өлешендә урнашкан [[утрау-дәүләт]]. [[2004 ел]]ның [[1 май|1 маеннан]] [[Аурупа берлеге]] әгъзасы.
== Территориясе ==
⚫
Рәсми рәвештә Кипр Җөмһүрияте территориясе үз эченә [[Кипр утравы]]ның 98% (калган 2%ында [[Бөекбритания|британ]] хәрби базалары – [[Акротири һәм Декелия]]) территориясен һәм якында урнашучы [[Агиос Георгиос]], [[Гернисос]], [[Глюкиотисса]], [[Кила]], [[Киедес]], [[Кордилия]] һәм [[Мазаки]] утрауларын алып тора.
== Тарих ==
== Яңа тарих ==
[[1974 ел]]дан соң утрау ике өлешкә бүленгән, 60% территория Кипр Җөмһүрияте идарәсе астында булса (күбесенчә [[греклар]] яши), калган өлеш [[Төньяк Кипрның Төрек Җөмһүриятенә]] карый (ул якта күбесенчә [[төрекләр]] яши). Ул дәүләтне [[Төркия]] һәм [[Абхазия]] бәйсез дәүләт буларак таныйлар.


⚫
Илдә 1 141 166 (''[[2013 ел|2013]]'') яши. Башкаласы — [[Никосия]] шәһәре.
⚫
Рәсми рәвештә Кипр Җөмһүрияте территориясе үз эченә [[Кипр утравы]]ның 98% (калган 2%ында [[Бөекбритания|британ]] хәрби базалары – [[Акротири һәм Декелия]]) территориясен һәм якында урнашучы [[Агиос Георгиос]], [[Гернисос]], [[Глюкиотисса]], [[Кила]], [[Киедес]], [[Кордилия]] һәм [[Мазаки]] утрауларын алып тора. Чынлыкта исә [[1974 ел]]дан соң утрау ике өлешкә бүленгән, 60% территория Кипр Җөмһүрияте идарәсе астында булса (күбесенчә [[греклар]] яши), калган өлеш [[Төньяк Кипрның Төрек Җөмһүриятенә]] карый (ул якта күбесенчә [[төрекләр]] яши). Ул дәүләтне [[Төркия]] һәм [[Абхазия]] бәйсез дәүләт буларак таныйлар.


== Дин ==
⚫
Илдә 793 963 кеше яши. Башкаласы: [[Никосия]] шәһәре.
{{bar box
|title=Кипрда дин<ref name="CIA">{{cite web|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/cy.html|title=Cyprus|work=[[The World Factbook]]|publisher=[[Central Intelligence Agency]]|accessdate=9 February 2010}}</ref>
|titlebar=#ddd
|float=left
|bars=
{{bar percent|[[Православие]]|Blue|66}}
{{bar percent|[[Ислам]]|Green|30}}
{{bar percent|Башка диннәр |Orange|4}}
}}
1960 елгы Конституция (19нчы {{comment|маддә|статья}}) һәр кешенең сүз, вөҗдан һәм дин ирегенә хокукы бар дип карар бирә. Барлык диннәр дә закон каршында тигез, республиканың бер генә закон чыгару, башкарма яки административ акты да нинди дә булса дини институтны яки дини оешманы дискриминацияли алмый. Һәр кешенең дин тоту ирегенә хокукы бар, ул үз динен индивидуаль яки коллектив рәвештә өйрәнә ала. Халыкның аз өлешен тәшкил иткән ике дини төркемнең ([[католиклар]] һәм [[маронитлар]]) хокуклары гарантияләнә.

[[Греклар]]ның күбесе — рәсми дәүләт чиркәве статусына ия [[Кипр православие чиркәве]] тарафдарлары. [[Мөселманнар]] (төрекләр, гарәпләр һ. б.) Кипр халкының 25—30 % ын, [[католиклар]] — 3 % ын тәшкил итә. [[Яһүд дине]]н 1 800 кеше, [[һинд дине]]н 2 мең кеше тота.


== Моны да карагыз ==
== Моны да карагыз ==
Юл номеры - 10: Юл номеры - 27:
* [[Төньяк Кипрның Төрек Җөмһүрияте]]
* [[Төньяк Кипрның Төрек Җөмһүрияте]]
* [[Хала Солтан Ханәге]]
* [[Хала Солтан Ханәге]]

== Тышкы сылтамалар ==
== Искәрмәләр ==
<small>{{искәрмәләр}}</small>

{{Аурупа илләре}}
{{Аурупа илләре}}
{{Аурупа берлеге}}
{{Аурупа берлеге}}

18 фев 2020, 17:52 юрамасы

Бу терминның башка аңламнары да бар, Кипр (мәгънәләр) битен карагыз.
Кипр
Байрак
Илтамга
Шигарь Cyprus in your heart Edit this on Wikidata
Башкала Никосия
Халык саны 1 141 166 (2013) Edit this on Wikidata
Нигезләнгән 16 август 1960 Edit this on Wikidata
Сәгать кушагы UTC+02:00
Рәсми тел яңа юнан теле, төрек теле, юнан теле
География
Мәйдан 9,242.45 км²
Координатлар 35°N 33°E Edit this on Wikidata
Сәясәт
Хөкүмәт башлыгы Никос Анастасиадис
Карта
Икътисад
ТЭП 28 408 миллион US$ (2021), 28 439 миллион US$ (2022) Edit this on Wikidata
Акча берәмлеге евро
Эшсезлек дәрәҗәсе 16% (2014)[1]
Туу күрсәткече 1.446 (2014)[2]
КПҮИ 0.896 (2021)[3]
Яшәү озынлыгы 80.508 ел (2016)[4]
Пинсә яше 65 яшь
Джини коэффициенты 31.2 (2019)[5]
Башка мәгълүмат
Ярдәм телефоннары
Автомобил хәрәкәте ягы сул[6]
Челтәр көчәнеше 240 вольт
Телефон коды +357
ISO 3166-1 коды CY
ХОК коды CYP
Интернет домены .cy

Кипр Җөмһүрияте – (грек. Κυπριακή Δημοκρατία төр. Kıbrıs Cumhuriyeti) - Урта диңгезнең көнчыгыш өлешендә урнашкан утрау-дәүләт. 2004 елның 1 маеннан Аурупа берлеге әгъзасы.

Территориясе

Рәсми рәвештә Кипр Җөмһүрияте территориясе үз эченә Кипр утравының 98% (калган 2%ында британ хәрби базалары – Акротири һәм Декелия) территориясен һәм якында урнашучы Агиос Георгиос, Гернисос, Глюкиотисса, Кила, Киедес, Кордилия һәм Мазаки утрауларын алып тора.

Тарих

Яңа тарих

1974 елдан соң утрау ике өлешкә бүленгән, 60% территория Кипр Җөмһүрияте идарәсе астында булса (күбесенчә греклар яши), калган өлеш Төньяк Кипрның Төрек Җөмһүриятенә карый (ул якта күбесенчә төрекләр яши). Ул дәүләтне Төркия һәм Абхазия бәйсез дәүләт буларак таныйлар.

Илдә 1 141 166 (2013) яши. Башкаласы — Никосия шәһәре.

Дин

Кипрда дин[7]
Православие
  
 66 %
Ислам
  
 30 %
Башка диннәр
  
 4 %

1960 елгы Конституция (19нчы маддә) һәр кешенең сүз, вөҗдан һәм дин ирегенә хокукы бар дип карар бирә. Барлык диннәр дә закон каршында тигез, республиканың бер генә закон чыгару, башкарма яки административ акты да нинди дә булса дини институтны яки дини оешманы дискриминацияли алмый. Һәр кешенең дин тоту ирегенә хокукы бар, ул үз динен индивидуаль яки коллектив рәвештә өйрәнә ала. Халыкның аз өлешен тәшкил иткән ике дини төркемнең (католиклар һәм маронитлар) хокуклары гарантияләнә.

Грекларның күбесе — рәсми дәүләт чиркәве статусына ия Кипр православие чиркәве тарафдарлары. Мөселманнар (төрекләр, гарәпләр һ. б.) Кипр халкының 25—30 % ын, католиклар — 3 % ын тәшкил итә. Яһүд динен 1 800 кеше, һинд динен 2 мең кеше тота.

Моны да карагыз

Тышкы сылтамалар

Искәрмәләр

  1. ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  2. ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  3. ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  4. ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  5. ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  6. ↑ Error: Unable to display the reference properly. See the documentation for details.
  7. ↑ Cyprus. The World Factbook. Central Intelligence Agency. 9 February 2010 тикшерелгән.
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Кипр_Республикасы&oldid=2426633