Йогырт: юрамалар арасында аерма
к Татарча булмаган аңлаешсыз текст, кыскартмалар белән буталган |
Ilnur efende (бәхәс) кулланучысының 2428079 төзәтмәсе кире кагылды Тамга: кире кайтару |
||
| Юл номеры - 2: | Юл номеры - 2: | ||
'''Йогырт''' — җылыту юлы белән эшкәртелгән һәм майсызландырылган яки нормальләштерелгән [[сөт]] яисә сөт ризыкларын термофиль сөт әчетү [[стрептококк]]лары һәм [[болгар таякчыклары]]ның чиста культуралары катнашмасы ярдәмендә әчетү юлы белән әзерләнгән әче сөт ризыгы. |
'''Йогырт''' — җылыту юлы белән эшкәртелгән һәм майсызландырылган яки нормальләштерелгән [[сөт]] яисә сөт ризыкларын термофиль сөт әчетү [[стрептококк]]лары һәм [[болгар таякчыклары]]ның чиста культуралары катнашмасы ярдәмендә әчетү юлы белән әзерләнгән әче сөт ризыгы. |
||
Әлеге ризыкны җитештерү өчен иң башта аның нигезен әзерлиләр: сөт яки сөт ризыгын пастеризациялиләр, ягъни зарарлы микробларын бетерәләр. Бары шуннан соң гына микроорганизмнар катнашмасы ярдәмендә әчетәләр. |
Әлеге ризыкны җитештерү өчен иң башта аның нигезен әзерлиләр: сөт яки сөт ризыгын пастеризациялиләр, ягъни зарарлы микробларын бетерәләр. Бары шуннан соң гына микроорганизмнар катнашмасы ярдәмендә әчетәләр. Татарларда аны катык диеп ясыйлар. |
||
==Аңлатма== |
|||
ЙОГЫРТ, диал. җыфырт, җыwырт «подмаренник (сет ачыта торган улән); йогурт» ~ чув. çăвăрт, ком. ювурт, нуг. ювырт, к.-балк. җуўурт «'''катык''', сөзмә, эремчек», уйг., госм., кр.-тат., урта төрки joγart, juγurt, jaγurt <ref>(Räsänen 1969: 205)</ref> «катык, эремчек, йогырт», кырг. җуурат, як. суорат, хак. диал. чоорт id. себ. тат. <ref>(ЗДС: 259, 261)</ref> йуур-, йуғур-, йŏғŏр-, йыwыр-, бор. тат. (Максуди) йуғра-, алт. йуғур-, дьуғур-, бор. төрки, уйг., госм., чыгт. йоғур-, тув., шор. чуур-, дьуур-, чув. çăр- «әчетү; камыр изү» фигыленнән (чаг. эркет, саркыт ), к. <ref>Gombocz: 80–81.</ref> К. куман. йуур-, йаур- < бор. монг. ǯiγura- > алт. дьура- «камыр изү» ~ орок. (тунг.) jурэли- «болгату» <ref>(ССТМЯ I: 351)</ref>. Гаҗәп ки, камыр һәм сөт әчетү мәгъ. сүзләр төркиләргә монголлардан килә. <ref>ЭСТЯ I: 243–244.</ref> <ref>Тэтимол 2015</ref> |
|||
== Төрләре== |
== Төрләре== |
||
10 мар 2020, 22:24 юрамасы
Йогырт — җылыту юлы белән эшкәртелгән һәм майсызландырылган яки нормальләштерелгән сөт яисә сөт ризыкларын термофиль сөт әчетү стрептококклары һәм болгар таякчыкларының чиста культуралары катнашмасы ярдәмендә әчетү юлы белән әзерләнгән әче сөт ризыгы.
Әлеге ризыкны җитештерү өчен иң башта аның нигезен әзерлиләр: сөт яки сөт ризыгын пастеризациялиләр, ягъни зарарлы микробларын бетерәләр. Бары шуннан соң гына микроорганизмнар катнашмасы ярдәмендә әчетәләр. Татарларда аны катык диеп ясыйлар.
Аңлатма
ЙОГЫРТ, диал. җыфырт, җыwырт «подмаренник (сет ачыта торган улән); йогурт» ~ чув. çăвăрт, ком. ювурт, нуг. ювырт, к.-балк. җуўурт «катык, сөзмә, эремчек», уйг., госм., кр.-тат., урта төрки joγart, juγurt, jaγurt [1] «катык, эремчек, йогырт», кырг. җуурат, як. суорат, хак. диал. чоорт id. себ. тат. [2] йуур-, йуғур-, йŏғŏр-, йыwыр-, бор. тат. (Максуди) йуғра-, алт. йуғур-, дьуғур-, бор. төрки, уйг., госм., чыгт. йоғур-, тув., шор. чуур-, дьуур-, чув. çăр- «әчетү; камыр изү» фигыленнән (чаг. эркет, саркыт ), к. [3] К. куман. йуур-, йаур- < бор. монг. ǯiγura- > алт. дьура- «камыр изү» ~ орок. (тунг.) jурэли- «болгату» [4]. Гаҗәп ки, камыр һәм сөт әчетү мәгъ. сүзләр төркиләргә монголлардан килә. [5] [6]
Төрләре
Ризыкка тәм кертә торган өстәмәләр, хушисләткечләр һәм азык өстәмәләре кушуга бәйле рәвештә йогыртларның түбәндәге төрләре җитештерелә:
1) составында җиләк-җимеш (яшелчә) кисәкләре яки җиләк-җимеш тутырылмалары булган җиләк-җимешле (яшелчәле) йогырт;
2) составына хушисләткечләр кертеп хушисләндерелгән йогырт;
3) составында Роспотребнадзор органнары тарафыннан кулланырга рөхсәт ителгән витаминнар һәм витаминлы премикслар булган витаминлаштырылган йогырт.
Чыганаклар
- Хаков В.Х., Латыпова А.И., Бакирова С.Д., Товар турында мәгълүмат укыйбыз.