Җылаер кантоны: юрамалар арасында аерма

Җылаер кантоны
Ил	ССРБ
Статус	Район
Җөмһүрият	Башкортстан АССР
Административ үзәк	Җылаер
Нигезләү датасы	5 октәбер 1922
Юкка чыгару датасы	20 август 1930
Халык саны (1926)	195 036 кеше

Тарихны интерактив карап чыгу

← Алдагы төзәтмә Киләсе төзәтмә →

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

КүрсәтмәлеВики-текст

Кертелгән

29 авг 2020, 12:29 юрамасы

Җылаер кантоны (баш. Йылайыр кантоны, рус. Зилаирский кантон) — Башкортстан АССР составындагы административ-территориаль берәмлек. 1922—1930 елларда гамәлдә торган.

Үзәге Җылаер авылында урнашкан булган.

Җәгърафик урнашу

Җылаер кантоны Башкортстан АССРның көньяк өлешендә урнашкан булган; төньякта Тамьян-Катай кантоны белән, көнчыгышта — Урал өлкәсенең Троицк округы белән, көньякта — Ырынбур губернасының Ырынбур һәм Орски өязләре белән, ә көнбатышта — Стәрлетамак кантоны белән чиктәш булган.

Тарихы

Җылаер кантоны 1922 елның октәбрендә БАССР административ бүленешенең үзгәртеп кору нәтиҗәсендә барлыкка килгән; аның составына элекке Бөрҗән-Түңгәвер кантонының 14 олысы, Кыпчак-Җиде ыруг кантонының 16 олысы, Үсәргән кантонының 18 олысы керде.

1924 елның 25 июнендә Имангол олысы Кыргыз АССР составына күчерелегән. Шул ук елның 21 октәбрендә Орск өязе Яңа Покровка олысының 19 авылы кантон составына кертелгәннәр.

1926 елның 26 июлендә кантонга Ырынбур өязенең Исәнгол авылы кушыла; 9 олысларның өлешләре һәм Яңа Покровка олысының 19 авылы Ырынбур губернасына бирелә.

1930 елның 20 августында Җылаер кантоны юкка чыгарылган, аның территориясе Әбҗәлил (өлешчә Темәс олысы), Баймак (өлешчә Кананикольск, Таналык, Темәс һәм Сабыр олыслары), Бөрҗән (Бөрҗән олысының өлеше), Зиянчура (Сәлих, Үсәргән олыслары — тулысынча, Бөрҗән-Кыпчак, Җылаер һәм Сабыр олыслары — өлешчә), Морак (Кыпчак олысы — тулысынча, Бөрҗән-Кыпчак, Бөрҗән, Кананикольск олыслары — өлешчә), Җылаер (өлешчә Җылаер, Кананикольск, Сабыр олыслары), Мәләвез (Мораптал олысы), Хәйбулла (Хәйбулла олысы — тулысынча, Җылаер, Таналык, Сабыр олыслары — өлешчә) районнары составына кергән.

Халык

1926 елда халык саны 195 036 кешене тәшкил иткән, шул исәптә шәһәр халкы — 14 645 кеше.^[1]

Милли состав (1926): башкортлар — 80 764 кеше (41,4%), урыслар — 81 894 (42,0%), татарлар — 10 815 (5,5%, шул исәптә мишәрләр — 1759 кеше (0,9%)), украиннар — 8 748 кеше (4,5%), мордва — 8 112 (4,2%), чуашлар — 3 980 (2,0%), һ.б.^[2]

Чыганаклар

Башкорт энциклопедиясе

Моны да карагыз

Җылаер районы

Искәрмәләр

[1] ttp://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_26.php?reg=263

[2] ttp://xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/component/content/article/8-statya/6060-jylajyr-kantony

[1]

[2]

@@ Юл номеры - 1: / Юл номеры - 1: @@
 {{Административ берәмлек-2
  |Төс1                                = {{Төс/ССРБ}}
- |Татар исеме                         = Җылаер кантуны
+ |Татар исеме                         = Җылаер кантоны
- |Чын исем                            = {{lang-ba|Йылайыр кантуны}}, {{lang-ru|Зилаирский кантон}}
+ |Чын исем                            = {{lang-ba|Йылайыр кантоны}}, {{lang-ru|Зилаирский кантон}}
  |Ил                                  = [[Сәвит Социалистик Җөмһүриятләр Берлеге|ССРБ]]
   |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec =
@@ Юл номеры - 45: / Юл номеры - 45: @@
 |Харита                              =
 |Харита зурлыгы                      = 350px
-}}'''Җылаер кантуны''' ({{lang-ba|Йылайыр кантуны}}, {{lang-ru|Зилаирский кантон}}) — [[Башкортстан АССР]] составындагы административ-территориаль берәмлек. 1922—1930 елларда гамәлдә торган.
+}}'''Җылаер кантоны''' ({{lang-ba|Йылайыр кантоны}}, {{lang-ru|Зилаирский кантон}}) — [[Башкортстан АССР]] составындагы административ-территориаль берәмлек. 1922—1930 елларда гамәлдә торган.
 Үзәге [[Җылаер]] авылында урнашкан булган.
 ==Җәгърафик урнашу ==
-Җылаер кантуны [[Башкортстан АССР]]ның көньяк өлешендә урнашкан булган; төньякта [[Тамьян-Катай кантуны]] белән, көнчыгышта — [[Урал өлкәсе]]нең [[Троицк округы]] белән, көньякта —  [[Ырынбур губернасы]]ның Ырынбур һәм Орски өязләре белән, ә көнбатышта — [[Стәрлетамак кантуны]] белән чиктәш булган.
+Җылаер кантоны [[Башкортстан АССР]]ның көньяк өлешендә урнашкан булган; төньякта [[Тамьян-Катай кантоны]] белән, көнчыгышта — [[Урал өлкәсе]]нең [[Троицк округы]] белән, көньякта —  [[Ырынбур губернасы]]ның Ырынбур һәм Орски өязләре белән, ә көнбатышта — [[Стәрлетамак кантоны]] белән чиктәш булган.
 == Тарихы ==
-Җылаер кантуны [[1922 ел]]ның октәбрендә БАССР административ бүленешенең үзгәртеп кору нәтиҗәсендә барлыкка килгән; аның составына элекке [[Бөрҗән-Түңгәвер кантуны]]ның 14 олысы, Кыпчак-Җиде ыруг кантунының 16 олысы, Үсәргән кантунының 18 олысы керде.
+Җылаер кантоны [[1922 ел]]ның октәбрендә БАССР административ бүленешенең үзгәртеп кору нәтиҗәсендә барлыкка килгән; аның составына элекке [[Бөрҗән-Түңгәвер кантоны]]ның 14 олысы, Кыпчак-Җиде ыруг кантонының 16 олысы, Үсәргән кантонының 18 олысы керде.
-елның 25 июнендә Имангол олысы Кыргыз АССР составына күчерелегән.  Шул ук елның 21 октәбрендә [[Орск өязе]] Яңа Покровка олысының 19 авылы кантун составына кертелгәннәр.
+елның 25 июнендә Имангол олысы Кыргыз АССР составына күчерелегән.  Шул ук елның 21 октәбрендә [[Орск өязе]] Яңа Покровка олысының 19 авылы кантон составына кертелгәннәр.
-елның 26 июлендә кантунга [[Ырынбур өязе]]нең [[Исәнгол (Зиянчура районы)|Исәнгол]] авылы кушыла; 9 олысларның өлешләре һәм Яңа Покровка олысының 19 авылы Ырынбур губернасына бирелә.
+елның 26 июлендә кантонга [[Ырынбур өязе]]нең [[Исәнгол (Зиянчура районы)|Исәнгол]] авылы кушыла; 9 олысларның өлешләре һәм Яңа Покровка олысының 19 авылы Ырынбур губернасына бирелә.
-[[1930 ел]]ның [[20 август]]ында Җылаер кантуны юкка чыгарылган, аның территориясе [[Әбҗәлил районы|Әбҗәлил]] (өлешчә Темәс олысы), [[Баймак районы|Баймак]] (өлешчә Кананикольск, Таналык, Темәс һәм Сабыр олыслары), [[Бөрҗән районы|Бөрҗән]] (Бөрҗән олысының өлеше), [[Зиянчура районы|Зиянчура]] (Сәлих, Үсәргән олыслары — тулысынча, Бөрҗән-Кыпчак, Җылаер һәм Сабыр олыслары — өлешчә), [[Морак районы|Морак]] (Кыпчак олысы — тулысынча, Бөрҗән-Кыпчак, Бөрҗән, Кананикольск олыслары — өлешчә), [[Җылаер районы|Җылаер]] (өлешчә Җылаер, Кананикольск, Сабыр олыслары), [[Мәләвез районы|Мәләвез]] (Мораптал олысы), [[Хәйбулла районы|Хәйбулла]] (Хәйбулла олысы — тулысынча, Җылаер, Таналык, Сабыр олыслары — өлешчә) районнары составына кергән.
+[[1930 ел]]ның [[20 август]]ында Җылаер кантоны юкка чыгарылган, аның территориясе [[Әбҗәлил районы|Әбҗәлил]] (өлешчә Темәс олысы), [[Баймак районы|Баймак]] (өлешчә Кананикольск, Таналык, Темәс һәм Сабыр олыслары), [[Бөрҗән районы|Бөрҗән]] (Бөрҗән олысының өлеше), [[Зиянчура районы|Зиянчура]] (Сәлих, Үсәргән олыслары — тулысынча, Бөрҗән-Кыпчак, Җылаер һәм Сабыр олыслары — өлешчә), [[Морак районы|Морак]] (Кыпчак олысы — тулысынча, Бөрҗән-Кыпчак, Бөрҗән, Кананикольск олыслары — өлешчә), [[Җылаер районы|Җылаер]] (өлешчә Җылаер, Кананикольск, Сабыр олыслары), [[Мәләвез районы|Мәләвез]] (Мораптал олысы), [[Хәйбулла районы|Хәйбулла]] (Хәйбулла олысы — тулысынча, Җылаер, Таналык, Сабыр олыслары — өлешчә) районнары составына кергән.
 == Халык ==
 елда халык саны 195 036 кешене тәшкил иткән, шул исәптә шәһәр халкы — 14 645 кеше.<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_26.php?reg=263</ref>
@@ Юл номеры - 68: / Юл номеры - 68: @@
 == Искәрмәләр ==
 {{искәрмәләр}}
-{{БАССР кантуннары}}
+{{БАССР кантоннары}}
 [[Төркем:Башкортстан тарихы]]
-[[Төркем:Башкортстан АССР кантуннары]]
+[[Төркем:Башкортстан АССР кантоннары]]