Мәккә: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Мәккә latin yazuında])
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
EmausBot (бәхәс | кертем)
к r2.6.4) (робот кушты: lbe:Макка
Rinazz (бәхәс | кертем)
Төзәтмә аңлатмасы юк
Юл номеры - 57: Юл номеры - 57:
|сайт теле = ar
|сайт теле = ar
}}
}}
'''Мәккә́''' ({{lang-ar|مكة}} ''Мәккә'', шулай ук '''مكة المكرّمة''' ''Мәккә әл-Муккаррама'') — [[Согуд Гарәбстаны|Согуд Гарәбстанның]] көнбатыш өлешендә урнашкан [[шәһәр]]. Мөселманнарның [[Хаҗ]] кылу урыны. Мөселман булмаганнар өчен шәһәргә керү тыела.
'''Мәккә́''' ({{lang-ar|مكة}} ''Мәккә'', шулай ук '''مكة المكرّمة''' ''Мәккә әл-Муккәррамә'' ягъни ''Мәккәи-Мөкәррәмә'') — [[Согуд Гарәбстаны|Согуд Гарәбстанның]] көнбатыш өлешендә урнашкан [[шәһәр]]. Мөселманнарның [[Хаҗ]] кылу урыны. Мөселман булмаганнар өчен шәһәргә керү тыела.


Мәккә — мөселманнарның изге шәһәре. Мәккәнең үзәгендә [[Хәрам мәчете]] (''[[Мәсҗидел-Хәрам]]'') урнашкан.
Шәһәрдә [[Каһбә]] урнаша. Аның янында [[Әл Хәрәм]] мәчете төзелгән.

Хәзерге вакытта Мәккәдә дөньядагы иң массив Әбраҗел-Бәйт манара-күксөзәрләр комплексы төзелеше алып барыла.

2010 елның ноябрендә Мәккәдә илдәге беренче җир-өсте метрополитены ачыла. Әлеге [[метрополитен]] шәһәр буенча һәм хаҗ кылу урыннарына ([[Мөздәлифә үзәнлеге]] һәм [[Гарәфәт тавы]]) күченүне тәэмин итә. [[Кытай]] ярдәмендә төзелә.

== Демография ==

'''''Шәһәр халкы саны күрсәткече:'''''
{| class="standard"
|Ел || 1965 || 1979 || 2003 || 2007
|-
|Халык (мең кеше)|| 185 || 367 || 1541.8 || 1700.0
|}

== Климат ==

Мәккә климаты - чүлле тропик. Мәккә - дөньяның иң кызу шәһәрләренең берсе. Абсолют минимум +10 °C, ә абсолют максимум +50 °C. уртача еллык температура +30,7 °C (чагыштыру өчен, дөньяның иң кызу торак пункты саналучы [[Даллол]]ның уртача еллык температурасы - ≈34 °C).

{{Шәһәр климаты
|Шәһәр=Мәккә
|Чыганак=[http://www.pme.gov.sa/Makkah.htm Погодные условия в Мекке]
| Гый_ур=23.9 | Гый_ур_явым=20.6
| Фев_ур=24.5 | Фев_ур_явым=1.4
| Мар_ур=27.2 | Мар_ур_явым=6.2
| Апр_ур=30.8 | Апр_ур_явым=11.6
| Май_ур=34.3 | Май_ур_явым=0.6
| Июн_ур=35.7 | Июн_ур_явым=0.0
| Июл_ур=35.8 | Июл_ур_явым=1.5
| Авг_ур=35.6 | Авг_ур_явым=5.6
| Сен_ур=35.0 | Сен_ур_явым=5.3
| Окт_ур=32.1 | Окт_ур_явым=14.2
| Ноя_ур=28.3 | Ноя_ур_явым=21.7
| Дек_ур=25.5 | Дек_ур_явым=21.4
| Год_ур=30.7 | Год_ур_явым=110.1
| Год_ур_мин=18.6 | Год_ур_макс=43.7
| Гый_ур_мин=18.6 | Гый_ур_макс=30.2
| Фев_ур_мин=18.9 | Фев_ур_макс=31.4
| Мар_ур_мин=21.0 | Мар_ур_макс=34.6
| Апр_ур_мин=24.3 | Апр_ур_макс=38.5
| Май_ур_мин=27.5 | Май_ур_макс=41.9
| Июн_ур_мин=28.3 | Июн_ур_макс=43.7
| Июл_ур_мин=29.0 | Июл_ур_макс=42.8
| Авг_ур_мин=29.3 | Авг_ур_макс=42.7
| Сен_ур_мин=28.8 | Сен_ур_макс=42.7
| Окт_ур_мин=25.8 | Окт_ур_макс=39.9
| Ноя_ур_мин=22.9 | Ноя_ур_макс=35.0
| Дек_ур_мин=20.2 | Дек_ур_макс=31.8
| Гый_а_макс=37.0 | Гый_а_мин=11.0
| Фев_а_макс=38.3 | Фев_а_мин=10.0
| Мар_а_макс=42.0 | Мар_а_мин=13.0
| Апр_а_макс=44.7 | Апр_а_мин=15.6
| Май_а_макс=49.4 | Май_а_мин=20.3
| Июн_а_макс=49.4 | Июн_а_мин=22.0
| Июл_а_макс=49.8 | Июл_а_мин=23.4
| Авг_а_макс=49.6 | Авг_а_мин=23.4
| Сен_а_макс=49.4 | Сен_а_мин=22.0
| Окт_а_макс=46.8 | Окт_а_мин=18.0
| Ноя_а_макс=40.8 | Ноя_а_мин=16.4
| Дек_а_макс=37.8 | Дек_а_мин=12.4
| Ел_а_макс=49.8 | Ел_а_мин=10.0
|}}


==Мәккә тарихы ==

Мөселманнар фикере буенча, Мәккә тарихы [[Ибраһим]] һәм аның улы [[Исмәгыйль]] пәйгамбәр чорына - б.э.к. 19 гасырга барып тоташа. Ибраһим галәйһиссәләм гаиләсе белән [[Зәмзәм чишмәсе]] янына төпләнгәч, башка күп кабиләләр дә килә башлыйлар; беренче булып Җәхрамнан йәмән кабиләсе килеп урнаша. Өченче гасыр ахырында Рабига ибн әл-Харис җитәкчелегендәге Хузага кабиләсе, йәмән кабиләсен җиңеп, Мәккәгә килә.

Хузага кабиләсендәге эчке чуалышлар аркасында, 440-450 елларда [[корәеш]] кабиләсе Мәккәне куларына төшерәләр.
<br />570 елда [[Фил елы]] вакыйгасы була.


== Сылтамалар ==
== Сылтамалар ==

16 дек 2010, 15:56 юрамасы

Мәккә
Карта
Ил Согуд Гарәбстаны
Координатлар 21°25'21"тн, 39°49'34"кнч
Башлык Халид ибн Фейсал Аль Сауд[d]
Мәйдан 400 км²
Халык саны 1 700 000 кеше
Халык тыгызлыгы 4200 кеше/км²
Телефон коды 1
Рәсми сайт holymakkah.gov.sa
Кардәш шәһәрләр Мәдинә

Мәккә́ (гарәп. مكةМәккә, шулай ук مكة المكرّمة Мәккә әл-Муккәррамә ягъни Мәккәи-Мөкәррәмә) — Согуд Гарәбстанның көнбатыш өлешендә урнашкан шәһәр. Мөселманнарның Хаҗ кылу урыны. Мөселман булмаганнар өчен шәһәргә керү тыела.

Мәккә — мөселманнарның изге шәһәре. Мәккәнең үзәгендә Хәрам мәчете (Мәсҗидел-Хәрам) урнашкан.

Хәзерге вакытта Мәккәдә дөньядагы иң массив Әбраҗел-Бәйт манара-күксөзәрләр комплексы төзелеше алып барыла.

2010 елның ноябрендә Мәккәдә илдәге беренче җир-өсте метрополитены ачыла. Әлеге метрополитен шәһәр буенча һәм хаҗ кылу урыннарына (Мөздәлифә үзәнлеге һәм Гарәфәт тавы) күченүне тәэмин итә. Кытай ярдәмендә төзелә.

Демография

Шәһәр халкы саны күрсәткече:

Ел 1965 1979 2003 2007
Халык (мең кеше) 185 367 1541.8 1700.0

Климат

Мәккә климаты - чүлле тропик. Мәккә - дөньяның иң кызу шәһәрләренең берсе. Абсолют минимум +10 °C, ә абсолют максимум +50 °C. уртача еллык температура +30,7 °C (чагыштыру өчен, дөньяның иң кызу торак пункты саналучы Даллолның уртача еллык температурасы - ≈34 °C).

Мәккә климаты
Күрсәткеч Гый Фев Мар Апр Май Июн Июл Авг Сен Окт Ноя Дек Ел
Абсолют максимум, °C 37,0 38,3 42,0 44,7 49,4 49,4 49,8 49,6 49,4 46,8 40,8 37,8 49,8
Уртача максимум, °C 30,2 31,4 34,6 38,5 41,9 43,7 42,8 42,7 42,7 39,9 35,0 31,8
Уртача температура, °C 23,9 24,5 27,2 30,8 34,3 35,7 35,8 35,6 35,0 32,1 28,3 25,5
Уртача минимум, °C 18,6 18,9 21,0 24,3 27,5 28,3 29,0 29,3 28,8 25,8 22,9 20,2
Абсолют минимум, °C 11,0 10,0 13,0 15,6 20,3 22,0 23,4 23,4 22,0 18,0 16,4 12,4 10,0
Явым-төшем нормасы, мм 20,6 1,4 6,2 11,6 0,6 0,0 1,5 5,6 5,3 14,2 21,7 21,4
Чыганак: Погодные условия в Мекке


Мәккә тарихы

Мөселманнар фикере буенча, Мәккә тарихы Ибраһим һәм аның улы Исмәгыйль пәйгамбәр чорына - б.э.к. 19 гасырга барып тоташа. Ибраһим галәйһиссәләм гаиләсе белән Зәмзәм чишмәсе янына төпләнгәч, башка күп кабиләләр дә килә башлыйлар; беренче булып Җәхрамнан йәмән кабиләсе килеп урнаша. Өченче гасыр ахырында Рабига ибн әл-Харис җитәкчелегендәге Хузага кабиләсе, йәмән кабиләсен җиңеп, Мәккәгә килә.

Хузага кабиләсендәге эчке чуалышлар аркасында, 440-450 елларда корәеш кабиләсе Мәккәне куларына төшерәләр.
570 елда Фил елы вакыйгасы була.

Сылтамалар

Калып:Link FA Калып:Link FA Калып:Link FA Калып:Link FA