Мәккә: юрамалар арасында аерма
к r2.6.4) (робот кушты: lbe:Макка |
Төзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 57: | Юл номеры - 57: | ||
|сайт теле = ar |
|сайт теле = ar |
||
}} |
}} |
||
'''Мәккә́''' ({{lang-ar|مكة}} ''Мәккә'', шулай ук '''مكة المكرّمة''' ''Мәккә әл- |
'''Мәккә́''' ({{lang-ar|مكة}} ''Мәккә'', шулай ук '''مكة المكرّمة''' ''Мәккә әл-Муккәррамә'' ягъни ''Мәккәи-Мөкәррәмә'') — [[Согуд Гарәбстаны|Согуд Гарәбстанның]] көнбатыш өлешендә урнашкан [[шәһәр]]. Мөселманнарның [[Хаҗ]] кылу урыны. Мөселман булмаганнар өчен шәһәргә керү тыела. |
||
Мәккә — мөселманнарның изге шәһәре. Мәккәнең үзәгендә [[Хәрам мәчете]] (''[[Мәсҗидел-Хәрам]]'') урнашкан. |
|||
Шәһәрдә [[Каһбә]] урнаша. Аның янында [[Әл Хәрәм]] мәчете төзелгән. |
|||
Хәзерге вакытта Мәккәдә дөньядагы иң массив Әбраҗел-Бәйт манара-күксөзәрләр комплексы төзелеше алып барыла. |
|||
2010 елның ноябрендә Мәккәдә илдәге беренче җир-өсте метрополитены ачыла. Әлеге [[метрополитен]] шәһәр буенча һәм хаҗ кылу урыннарына ([[Мөздәлифә үзәнлеге]] һәм [[Гарәфәт тавы]]) күченүне тәэмин итә. [[Кытай]] ярдәмендә төзелә. |
|||
== Демография == |
|||
'''''Шәһәр халкы саны күрсәткече:''''' |
|||
{| class="standard" |
|||
|Ел || 1965 || 1979 || 2003 || 2007 |
|||
|- |
|||
|Халык (мең кеше)|| 185 || 367 || 1541.8 || 1700.0 |
|||
|} |
|||
== Климат == |
|||
Мәккә климаты - чүлле тропик. Мәккә - дөньяның иң кызу шәһәрләренең берсе. Абсолют минимум +10 °C, ә абсолют максимум +50 °C. уртача еллык температура +30,7 °C (чагыштыру өчен, дөньяның иң кызу торак пункты саналучы [[Даллол]]ның уртача еллык температурасы - ≈34 °C). |
|||
{{Шәһәр климаты |
|||
|Шәһәр=Мәккә |
|||
|Чыганак=[http://www.pme.gov.sa/Makkah.htm Погодные условия в Мекке] |
|||
| Гый_ур=23.9 | Гый_ур_явым=20.6 |
|||
| Фев_ур=24.5 | Фев_ур_явым=1.4 |
|||
| Мар_ур=27.2 | Мар_ур_явым=6.2 |
|||
| Апр_ур=30.8 | Апр_ур_явым=11.6 |
|||
| Май_ур=34.3 | Май_ур_явым=0.6 |
|||
| Июн_ур=35.7 | Июн_ур_явым=0.0 |
|||
| Июл_ур=35.8 | Июл_ур_явым=1.5 |
|||
| Авг_ур=35.6 | Авг_ур_явым=5.6 |
|||
| Сен_ур=35.0 | Сен_ур_явым=5.3 |
|||
| Окт_ур=32.1 | Окт_ур_явым=14.2 |
|||
| Ноя_ур=28.3 | Ноя_ур_явым=21.7 |
|||
| Дек_ур=25.5 | Дек_ур_явым=21.4 |
|||
| Год_ур=30.7 | Год_ур_явым=110.1 |
|||
| Год_ур_мин=18.6 | Год_ур_макс=43.7 |
|||
| Гый_ур_мин=18.6 | Гый_ур_макс=30.2 |
|||
| Фев_ур_мин=18.9 | Фев_ур_макс=31.4 |
|||
| Мар_ур_мин=21.0 | Мар_ур_макс=34.6 |
|||
| Апр_ур_мин=24.3 | Апр_ур_макс=38.5 |
|||
| Май_ур_мин=27.5 | Май_ур_макс=41.9 |
|||
| Июн_ур_мин=28.3 | Июн_ур_макс=43.7 |
|||
| Июл_ур_мин=29.0 | Июл_ур_макс=42.8 |
|||
| Авг_ур_мин=29.3 | Авг_ур_макс=42.7 |
|||
| Сен_ур_мин=28.8 | Сен_ур_макс=42.7 |
|||
| Окт_ур_мин=25.8 | Окт_ур_макс=39.9 |
|||
| Ноя_ур_мин=22.9 | Ноя_ур_макс=35.0 |
|||
| Дек_ур_мин=20.2 | Дек_ур_макс=31.8 |
|||
| Гый_а_макс=37.0 | Гый_а_мин=11.0 |
|||
| Фев_а_макс=38.3 | Фев_а_мин=10.0 |
|||
| Мар_а_макс=42.0 | Мар_а_мин=13.0 |
|||
| Апр_а_макс=44.7 | Апр_а_мин=15.6 |
|||
| Май_а_макс=49.4 | Май_а_мин=20.3 |
|||
| Июн_а_макс=49.4 | Июн_а_мин=22.0 |
|||
| Июл_а_макс=49.8 | Июл_а_мин=23.4 |
|||
| Авг_а_макс=49.6 | Авг_а_мин=23.4 |
|||
| Сен_а_макс=49.4 | Сен_а_мин=22.0 |
|||
| Окт_а_макс=46.8 | Окт_а_мин=18.0 |
|||
| Ноя_а_макс=40.8 | Ноя_а_мин=16.4 |
|||
| Дек_а_макс=37.8 | Дек_а_мин=12.4 |
|||
| Ел_а_макс=49.8 | Ел_а_мин=10.0 |
|||
|}} |
|||
==Мәккә тарихы == |
|||
Мөселманнар фикере буенча, Мәккә тарихы [[Ибраһим]] һәм аның улы [[Исмәгыйль]] пәйгамбәр чорына - б.э.к. 19 гасырга барып тоташа. Ибраһим галәйһиссәләм гаиләсе белән [[Зәмзәм чишмәсе]] янына төпләнгәч, башка күп кабиләләр дә килә башлыйлар; беренче булып Җәхрамнан йәмән кабиләсе килеп урнаша. Өченче гасыр ахырында Рабига ибн әл-Харис җитәкчелегендәге Хузага кабиләсе, йәмән кабиләсен җиңеп, Мәккәгә килә. |
|||
Хузага кабиләсендәге эчке чуалышлар аркасында, 440-450 елларда [[корәеш]] кабиләсе Мәккәне куларына төшерәләр. |
|||
<br />570 елда [[Фил елы]] вакыйгасы була. |
|||
== Сылтамалар == |
== Сылтамалар == |
16 дек 2010, 15:56 юрамасы
Мәккә | |
---|---|
Ил | Согуд Гарәбстаны |
Координатлар | 21°25'21"тн, 39°49'34"кнч |
Башлык | Халид ибн Фейсал Аль Сауд[d] |
Мәйдан | 400 км² |
Халык саны | 1 700 000 кеше |
Халык тыгызлыгы | 4200 кеше/км² |
Телефон коды | 1 |
Рәсми сайт | holymakkah.gov.sa |
Кардәш шәһәрләр | Мәдинә |
Мәккә́ (гарәп. مكة Мәккә, шулай ук مكة المكرّمة Мәккә әл-Муккәррамә ягъни Мәккәи-Мөкәррәмә) — Согуд Гарәбстанның көнбатыш өлешендә урнашкан шәһәр. Мөселманнарның Хаҗ кылу урыны. Мөселман булмаганнар өчен шәһәргә керү тыела.
Мәккә — мөселманнарның изге шәһәре. Мәккәнең үзәгендә Хәрам мәчете (Мәсҗидел-Хәрам) урнашкан.
Хәзерге вакытта Мәккәдә дөньядагы иң массив Әбраҗел-Бәйт манара-күксөзәрләр комплексы төзелеше алып барыла.
2010 елның ноябрендә Мәккәдә илдәге беренче җир-өсте метрополитены ачыла. Әлеге метрополитен шәһәр буенча һәм хаҗ кылу урыннарына (Мөздәлифә үзәнлеге һәм Гарәфәт тавы) күченүне тәэмин итә. Кытай ярдәмендә төзелә.
Демография
Шәһәр халкы саны күрсәткече:
Ел | 1965 | 1979 | 2003 | 2007 |
Халык (мең кеше) | 185 | 367 | 1541.8 | 1700.0 |
Климат
Мәккә климаты - чүлле тропик. Мәккә - дөньяның иң кызу шәһәрләренең берсе. Абсолют минимум +10 °C, ә абсолют максимум +50 °C. уртача еллык температура +30,7 °C (чагыштыру өчен, дөньяның иң кызу торак пункты саналучы Даллолның уртача еллык температурасы - ≈34 °C).
Мәккә климаты | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Күрсәткеч | Гый | Фев | Мар | Апр | Май | Июн | Июл | Авг | Сен | Окт | Ноя | Дек | Ел |
Абсолют максимум, °C | 37,0 | 38,3 | 42,0 | 44,7 | 49,4 | 49,4 | 49,8 | 49,6 | 49,4 | 46,8 | 40,8 | 37,8 | 49,8 |
Уртача максимум, °C | 30,2 | 31,4 | 34,6 | 38,5 | 41,9 | 43,7 | 42,8 | 42,7 | 42,7 | 39,9 | 35,0 | 31,8 | |
Уртача температура, °C | 23,9 | 24,5 | 27,2 | 30,8 | 34,3 | 35,7 | 35,8 | 35,6 | 35,0 | 32,1 | 28,3 | 25,5 | |
Уртача минимум, °C | 18,6 | 18,9 | 21,0 | 24,3 | 27,5 | 28,3 | 29,0 | 29,3 | 28,8 | 25,8 | 22,9 | 20,2 | |
Абсолют минимум, °C | 11,0 | 10,0 | 13,0 | 15,6 | 20,3 | 22,0 | 23,4 | 23,4 | 22,0 | 18,0 | 16,4 | 12,4 | 10,0 |
Явым-төшем нормасы, мм | 20,6 | 1,4 | 6,2 | 11,6 | 0,6 | 0,0 | 1,5 | 5,6 | 5,3 | 14,2 | 21,7 | 21,4 | |
Чыганак: Погодные условия в Мекке |
Мәккә тарихы
Мөселманнар фикере буенча, Мәккә тарихы Ибраһим һәм аның улы Исмәгыйль пәйгамбәр чорына - б.э.к. 19 гасырга барып тоташа. Ибраһим галәйһиссәләм гаиләсе белән Зәмзәм чишмәсе янына төпләнгәч, башка күп кабиләләр дә килә башлыйлар; беренче булып Җәхрамнан йәмән кабиләсе килеп урнаша. Өченче гасыр ахырында Рабига ибн әл-Харис җитәкчелегендәге Хузага кабиләсе, йәмән кабиләсен җиңеп, Мәккәгә килә.
Хузага кабиләсендәге эчке чуалышлар аркасында, 440-450 елларда корәеш кабиләсе Мәккәне куларына төшерәләр.
570 елда Фил елы вакыйгасы була.