Планета: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

Кертелгән

27 фев 2011, 11:00 юрамасы

Планета (грек. πλανήτης — «илгизәр») — йолдыз яки йолдыз калдыгы тирәсендә әйләнә торган һәм үзенең орбитаның әйләнә-тирәсене планетезимальләрдән бушату булдыра алган күк җисеме, аның массасы үзенең тартымы тәэсирендә йомры булу өчен җитәрлек, әмма термик төш реакциясе башлау өчен җитмәс.

Планеталарны ике төп төркемгә бүлү мөмкин: түбән тыгызлыклы зур планеталар, һәм эре булмаган каты кабыклы җир охшашлы планеталар. Халыкара астрономия берлеге билгеләмәсе буенча, Кояш системасында 8 планета бар. Кояштан ераклаштыру тәртибендә — дүрт җир охшашлы: Меркурий, Венера, Җир, Марс, аннары дүрт зур планета: Юпитер, Сатурн, Уран һәм Нептун. Шулай ук, Кояш системасында һич булмаса 5 кәрлә планета бар: Плутон (2006 елгача тугызынчы планета дип исәпләнде), Макемаке, Хаумеа, Эрида һәм Церера. Меркурий һәм Венерадан тыш, һәрбер планета тирәсендә бер генә дә иярчен әйләнә.

1992 елдан башка йолдызлар тирәсендә йөзләрчә планета (экзопланеталар) ачышларыннан башлап, галимнәр Галактикада һәрбер урында планеталарны табу мөмкинлегене аңладылар. 2010 елның декабрь ае башына 505 экзопланета мәгълүм булды, зур планеталардан җир охшашлы планеталарга кадәр.

@@ Юл номеры - 9: / Юл номеры - 9: @@
 [[Төркем:Планеталар|*]]
+[[af:Planeet]]
+[[als:Planet]]
+[[am:ፕላኔት]]
+[[an:Planeta]]
+[[ar:كوكب]]
+[[arc:ܦܠܝܛܐ]]
+[[arz:كوكب]]
+[[ast:Planeta]]
+[[az:Planet]]
+[[ba:Планета]]
+[[bar:Planet]]
+[[bat-smg:Planeta]]
+[[be:Планета]]
+[[be-x-old:Плянэта]]
+[[bg:Планета]]
+[[bn:গ্রহ]]
+[[br:Planedenn]]
+[[bs:Planeta]]
+[[ca:Planeta]]
+[[crh:Seyyare]]
+[[cs:Planeta]]
+[[cv:Планета]]
+[[cy:Planed]]
+[[da:Planet]]
+[[de:Planet]]
+[[el:Πλανήτης]]
+[[eml:Pianaid]]
+[[en:Planet]]
+[[eo:Planedo]]
+[[es:Planeta]]
+[[et:Planeet]]
+[[eu:Planeta]]
+[[ext:Praneta]]
+[[fa:سیاره]]
+[[fi:Planeetta]]
+[[fiu-vro:Hod'otäht]]
+[[fr:Planète]]
+[[frp:Planèta]]
+[[frr:Planeete]]
+[[fur:Planet]]
+[[fy:Planeet]]
+[[ga:Pláinéad]]
+[[gd:Planaid]]
+[[gl:Planeta]]
+[[gu:ગ્રહ]]
+[[gv:Planaid]]
+[[haw:Hōkū hele]]
+[[he:כוכב לכת]]
+[[hi:ग्रह]]
+[[hr:Planet]]
+[[ht:Planèt]]
+[[hu:Bolygó]]
+[[ia:Planeta]]
+[[id:Planet]]
+[[ilo:Planeta]]
+[[io:Planeto]]
+[[is:Reikistjarna]]
+[[it:Pianeta]]
+[[ja:惑星]]
+[[jbo:plini]]
+[[jv:Planèt]]
+[[ka:პლანეტა]]
+[[kaa:Planeta]]
+[[kg:Mweta]]
+[[kk:Ғаламшар]]
+[[kn:ಗ್ರಹ]]
+[[ko:행성]]
+[[ksh:Planet (Aßtronomie)]]
+[[ku:Gerstêrk]]
+[[kw:Planet]]
+[[la:Planeta]]
+[[lb:Planéit]]
+[[ln:Monzɔ́tɔ mwa malíli]]
+[[lt:Planeta]]
+[[lv:Planēta]]
+[[map-bms:Planet]]
+[[mhr:Планета]]
+[[mk:Планета]]
+[[ml:ഗ്രഹം]]
+[[mn:Гариг]]
+[[mr:ग्रह]]
+[[ms:Planet]]
+[[mt:Pjaneta]]
+[[mwl:Planeta]]
+[[my:ဂြိုဟ်]]
+[[nah:Nehnencācītlalli]]
+[[nap:Chianeta]]
+[[nds:Planet]]
+[[nds-nl:Planeet]]
+[[ne:ग्रह]]
+[[new:ग्रह]]
+[[nl:Planeet]]
+[[nn:Planet]]
+[[no:Planet]]
+[[nov:Planete]]
+[[nrm:Plianète]]
+[[oc:Planeta]]
+[[pam:Planeta]]
+[[pfl:Planed]]
+[[pl:Planeta]]
+[[pms:Pianeta]]
+[[pnb:سیارہ]]
+[[pt:Planeta]]
+[[qu:Puriq quyllur]]
+[[rm:Planet]]
+[[ro:Planetă]]
 [[ru:Планета]]
+[[rue:Планета]]
+[[sah:Планета]]
+[[sc:Praneta]]
+[[scn:Pianeta]]
+[[se:Planehta]]
+[[sh:Planeta]]
+[[simple:Planet]]
+[[sk:Planéta]]
+[[sl:Planet]]
+[[sq:Planeti]]
+[[sr:Планета]]
+[[stq:Planete]]
+[[su:Planét]]
+[[sv:Planet]]
+[[sw:Sayari]]
+[[szl:Planeta]]
+[[ta:கோள்]]
+[[te:గ్రహం]]
+[[tg:Сайёра]]
+[[th:ดาวเคราะห์]]
+[[tl:Planeta]]
+[[tpi:Planet]]
+[[tr:Gezegen]]
+[[uk:Планета]]
+[[ur:سیارہ]]
+[[uz:Sayyora]]
+[[vec:Pianeta]]
+[[vi:Hành tinh]]
+[[wa:Bole (astronomeye)]]
+[[war:Planeta]]
+[[yi:פלאנעט]]
+[[yo:Plánẹ̀tì]]
+[[zh:行星]]
+[[zh-classical:行星]]
+[[zh-min-nan:He̍k-chheⁿ]]
+[[zh-yue:行星]]