Йолдызча зурлык: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

Кертелгән

17 мар 2011, 18:25 юрамасы

Йолды́зча зурлык — берәр объект яктылыгының үлчәмсез сан сыйфаты. Гадәттә күк җисемнәренә карата куллана. Йолдызча зурлык объектның физик хасиятләргә (яктылыкка), аңа кадәрге ераклыкка, күренмә почмакча зурлыкка һ.б. бәйле. Йолдызча зурлык объектның ялтыравының үлчәм берәмлеге булып тора. Йолдызча зурлык никадәр азрак булса, аның яктылыгы шулкадәр зуррак була.

Билгеләмә

Күренмә йолдызча зурлыкның хәзерге төшенчәсе б.ч.к. II гасырда борынгы греклы астроном Гиппарх тарафыннан йолдызларга бирелгән зурлыкларга тәңгәл килү өчен куелган. Гиппарх бөтен йолдызларны алты зурлыкларга бүлде. Иң якты йолдызларны ул беренче дәрәҗә зурлыктагы йолдызлар дип атты, ә иң тоныкларны — алтынчы дәрәҗә зурлыктагы йолдызлар дип атты. Арадаш зурлыкларны ул калган йолдызлар арасында тигез бүлде.

Кайбер объектларның йолдызча зурлыклары

Күк йөзенең объектлары
Объект	m
Кояш	−26,7 (тулы Ай 400 000 тапкыр яктырак)
Ай (тулган айда)	−12,74
Иридиум кабынуы (иң күбесе)	−9,5
1054 елның үтә яңа йолдыз (иң күбесе)	−6,0
Венера (иң күбесе)	−4,67
Халыкара галәми станция (иң күбесе)	−4
Җир (Кояштан)	−3,84
Юпитер (иң күбесе)	−2,94
Марс (иң күбесе)	−2,91
Меркурий (иң күбесе)	−2,45
Сатурн (иң күбесе)	+0,7
Җидегән йолдызлары	+2
Андромеда галактикасы	+3,44
Юпитер иярченнәре	+5–6
Уран	+5,5
Гади күз белән күренеп торган иң тонык йолдызлары	+6 дан +7,72 гәчә
Нептун	+7,8
Кентавр Проксимасы	+11,1
Иң якты квазар	+12,6
8-метрлы җир өстендәге телескопка төшереп алынган иң тонык объект	+27
Хаббл галәми телескобына төшереп алынган иң тонык объект	+31,5

Иң якты йолдызлар
Объект	Йолдызлык	m
Сириус	Олы Эт	−1,47
Канопус	Киль	−0,72
Кентаврның α	Кентавр	−0,27
Арктур	Көтүче	−0,04
Вега	Лира	0,03
Капелла	Кучер	+0,08
Ригель	Орион	+0,12
Процион	Кече Эт	+0,38
Ахернар	Эридан	+0,46
Бетельгейзе	Орион	+0,50
Әлтаир	Бөркет	+0,75
Әлдебаран	Сәвер	+0,85
Антарес	Кавәс	+1,09
Поллукс	Җәүзә	+1,15
Фомальгаут	Көньяк Хут	+1,16
Денеб	Аккош	+1,25
Регул	Әсәт	+1,35

Шулай ук кара

@@ Юл номеры - 1: / Юл номеры - 1: @@
-'''Йолдыз зурлыгы''' — берәр объект яктылыгының үлчәмсез сан сыйфаты. Гадәттә [[күк җисемнәре]]нә карата куллана. Йолдыз зурлыгы объектның физик хасиятләргә ([[яктылык]]ка), аңа кадәрге ераклыкка, күренмәле почмакча зурлыкка һ.б. бәйле. Йолдыз зурлыгы объектның ялтыравының үлчәм берәмлеге булып тора. Йолдыз зурлыгы никадәр азрак булса, аның яктылыгы шулкадәр зуррак була.
+'''Йолды́зча зурлык''' — берәр объект яктылыгының үлчәмсез сан сыйфаты. Гадәттә [[күк җисемнәре]]нә карата куллана. Йолдызча зурлык объектның физик хасиятләргә ([[яктылык]]ка), аңа кадәрге ераклыкка, күренмә почмакча зурлыкка һ.б. бәйле. Йолдызча зурлык объектның ялтыравының үлчәм берәмлеге булып тора. Йолдызча зурлык никадәр азрак булса, аның яктылыгы шулкадәр зуррак була.
 == Билгеләмә ==
-Күренмәле йолдыз зурлыгының хәзерге төшенчәсе [[б.ч.к. II гасыр]]да борынгы греклы астроном [[Гиппарх]] тарафыннан йолдызларга бирелгән зурлыкларга тәңгәл килү өчен куелган. Гиппарх бөтен йолдызларны алты зурлыкларга бүлде. Иң якты йолдызларны ул беренче зурлыклы йолдызлар дип атты, ә иң тоныкларны — алтынчы зурлыклы йолдызлар дип атты. Арадаш зурлыкларны ул калган йолдызлар арасында тигез бүлде.
+Күренмә йолдызча зурлыкның хәзерге төшенчәсе [[б.ч.к. II гасыр]]да борынгы греклы астроном [[Гиппарх]] тарафыннан йолдызларга бирелгән зурлыкларга тәңгәл килү өчен куелган. Гиппарх бөтен йолдызларны алты зурлыкларга бүлде. Иң якты йолдызларны ул беренче дәрәҗә зурлыктагы йолдызлар дип атты, ә иң тоныкларны — алтынчы дәрәҗә зурлыктагы йолдызлар дип атты. Арадаш зурлыкларны ул калган йолдызлар арасында тигез бүлде.
-== Кайбер объектларның йолдыз зурлыклары ==
+== Кайбер объектларның йолдызча зурлыклары ==
 {| border=1 class ="wikitable" style="border-collapse:collapse" align="left"
  |+ Күк&nbsp;йөзенең&nbsp;объектлары
@@ Юл номеры - 43: / Юл номеры - 43: @@
  |[[Нептун (планета)|Нептун]] || +7,8
  |-
- |[[Кентаврның Проксимасы]] || +11,1
+ |[[Кентавр Проксимасы]] || +11,1
  |-
  |[[3C 273|Иң якты]] [[квазар]] || +12,6