Төрки халыклар: юрамалар арасында аерма

Тарихны интерактив карап чыгу

← Алдагы төзәтмә Киләсе төзәтмә →

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

КүрсәтмәлеВики-текст

Кертелгән

10 ноя 2011, 22:19 юрамасы

Төркилә́р – күп кардәш халыкларны берләштергән этнотелле төркем. Тулаем төрки халыклар саны 250 миллионан артык.

Төрки халыклар классификациясе

Хәзерге тел белемендә төрки телләрнең классификацияләре гаять күп. Бу классификацияләр төрки халыкларның географик урнашуына, төп тел үзенчәлекләренә һәм тарихына нигезләнгән. Беренчеләрдән булып төрки халыкларның классификациясен 11 гасырда Мәхмүт Кашгарыйның «Диване лөгать эт-төрк» хезмәтендә бирелә. В. В. Радлов, Ю. Немет, А. Н. Самойлович, С. Е. Молов, В. А. Богородицкий, Н. А. Баскаков, Габдрахман Сәгъди кебек галимнәр дә үз классификацияләрен тәкъдим иттеләр. Хәзерге төрки тел белемендә Баскаков тәкъдим иткән түбәндәге классификация иң дөрес дип санала.

Көнбатыш төркиләр
- Болгар астөркеме
  - Чуашлар
- Кыпчак астөркеме
  - Кыпчак-болгар халыклары
    - Татарлар
    - Башкортлар
  - Кыпчак халыклары
    - Кырым татарлары
    - Кумыклар
    - Балкарлар
    - Карачайлар
    - Караимнар
    - Кырымчаклар
  - Кыпчак-ногай халыклары
    - Ногайлар
    - Казакълар
    - Каракалпаклар

- Карлук астөркеме
  - Үзбәкләр
  - Уйгырлар
  - Илий уйгырлары

- Угыз астөркеме
  - Угыз-болгар халыклары
    - Гагаузлар
  - Угыз-сәлҗүк халыклары
    - Әзәриләр
    - Төрекләр
    - Кипр төрекләре
    - Гыйрак төркиләре
    - Сирия төрекләре
    - Кашкайлар
    - Халаҗилар
    - Урумнар
    - Кырым татарлары
  - Угыз-төрекмән халыклары
    - Төрекмәннәр
    - Трухменнар
    - Хорасан төркиләре
    - Афшарлар
    - Карапапаклар
    - Саларлар
Көнчыгыш төрекләр

- Кыргыз-кыпчак астөркеме
  - Кыргызлар
  - Алтайлар
- Уйгыр астөркеме
  - Сары уйгырлар
  - Алтайлар
  - Тофалар
  - Тувалылар
  - Хакаслар
  - Шорлар
  - Якутлар (саха)
  - Долганнар

Төрки телләр үсешендә тарихи чорлар

Алтай чоры (хронологик чикләре билгеле түгел).
Хун чоры (б. э. к. 3 гасыр — б. э. 5 гасыры).
Борынгы төрки чор (5 гасыр — 10 гасыр).
Урта төрки чор (10 гасыр — 15 гасыр).
Яңа төрки чор (15 гасыр — безнең көннәр).

Сылтамалар

Төркиләрдә туй йолалары

tt:Törki xalıqlar

@@ Юл номеры - 77: / Юл номеры - 77: @@
 [[Төркем:Төрки халыклар|*]]
-[[fa:ترک]]
+[[ar:ترك]]
+[[arz:ترك]]
+[[az:Türk xalqları]]
+[[ba:Төрки телле халыҡтар]]
+[[bg:Тюркски народи]]
+[[bs:Turski narodi]]
+[[cs:Turkické národy]]
+[[de:Turkvölker]]
+[[el:Τουρκικά φύλα]]
+[[en:Turkic peoples]]
+[[eo:Tjurkaj popoloj]]
+[[es:Pueblos túrquicos]]
+[[fa:مردم ترک]]
+[[fi:Turkkilaiset kansat]]
+[[fr:Peuples turcs]]
+[[fy:Turkske folken]]
+[[he:עמים טורקיים]]
+[[hi:तुर्क लोग]]
 [[hr:Turski narodi]]
+[[id:Bangsa Turkik]]
+[[it:Turchi]]
 [[ja:テュルク]]
+[[ka:თურქულენოვანი ხალხები]]
 [[ko:투르크족]]
+[[lt:Tiurkai]]
+[[lv:Tjurki]]
+[[mk:Турски народи]]
 [[ml:തുർക്കിക് ജനത]]
+[[nl:Turkse volkeren]]
+[[no:Tyrkere]]
+[[pl:Ludy tureckie]]
+[[pt:Povos turcos]]
+[[ro:Popor turcic]]
+[[ru:Тюрки]]
+[[sah:Түүр омуктар]]
+[[sk:Turkické národy]]
+[[sr:Турски народи]]
+[[sv:Turkfolk]]
+[[th:กลุ่มชนเตอร์กิก]]
+[[tr:Türk halkları]]
+[[tt:Törki xalıqlar]]
+[[ug:تۈرك]]
+[[uk:Тюрки]]
+[[ur:ترک]]
+[[uz:Turkiy xalqlar]]
+[[vi:Các dân tộc Turk]]
+[[zh:突厥]]