Батырша: юрамалар арасында аерма

Габдулла Гали Улы, Ğabdulla Ğali uğlı
Габдулла Гали Улы, Ğabdulla Ğali uğlı
Туган	1710; Себер юлының Карыш авылы (хәзерге Балтач районы (Башкортстан))
Үлгән	24 июнь 1762; Шлиссельбург, Рәсәй империясы
Милләт	татар
Әлма-матер	Ташкичү мәдрәсәсе
Һөнәре	мулла

Тарихны интерактив карап чыгу

← Алдагы төзәтмә Киләсе төзәтмә →

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

КүрсәтмәлеВики-текст

Кертелгән

5 гый 2012, 17:19 юрамасы

Батырша (1710 — 24 июнь, 1762) (тарихи әдәбиятта — рус. Абдулла Алеев, Батырша Алиев, Абдулла Мязгялдин, Губайдулла Матзялтдин; чын исеме Габдулла Гали улы) — 1755-56 еллардагы мөселман баш күтәрүе җитәкчесе, публицист, мулла.

Биография

Себер юлы, Уфа өязе Карышбаш исемле мишәр авылында туа.

Татарстан җирендәге Тайсуган һәм Ташкичү авылларында мәдрәсәләрдә укый. 1744 - 45 елларда Барда якларында мөгаллимлек итә. 1749 елдан Карышбаш авылы мулласы. Шәригатьне тирән белүе белән аерылып тора. Еш кына хакимнәр тарафыннан мирас эшләрен хәл итәр өчен чакырыла. 1754дә Себер юлы ахуны булып сайланыла, ләкин бу вазифаны алмый. 1754 - 55 елларда Уса, Себер юлларының байтак кына волостьларында була.

Урыс хөкүмәтенең христианлаштыру сәясәтенә җавап итеп 1755 елның язында мөселманнарны җиһадка (баш күтәрүгә) өнди.

Баш күтәрүләр Урыс империясе тарафыннан басыла һәм 1758 елда Батырша каторга җибәрелә.

1762 елда аннан качкан вакытта 4 сакчыны балта белән чабып үтерә һәм үзе дә үтерелә.

Мирасы

Тәхризнамә (Батыршаның халыкка өндәмәсе)

Чыганак

@@ Юл номеры - 1: / Юл номеры - 1: @@
-{{Ялгыз мәкалә}}
 {{Шәхес
 | исем = Габдулла Гали Улы, Ğabdulla Ğali uğlı
@@ Юл номеры - 21: / Юл номеры - 20: @@
 | башка мәгълүмат =
 }}
-'''Батырша''' ([[1710 ел|1710]] — [[24 июнь]], [[1762 ел|1762]]) ([[рус теле|урыс телле]] тарихи әдәбиятта — Абдулла Алеев, Батырша Алиев, Абдулла Мязгялдин, Губайдулла Матзялтдин; чын исеме Габдулла Гали улы) — [[1755 ел|1755]]-[[1756 ел|56]] еллардагы мөселман баш күтәрүе җитәкчесе, [[публицист]], [[мулла]].
+'''Батырша''' ([[1710 ел|1710]] — [[24 июнь]], [[1762 ел|1762]]) (тарихи әдәбиятта — {{lang-ru|Абдулла Алеев, Батырша Алиев, Абдулла Мязгялдин, Губайдулла Матзялтдин}}; чын исеме Габдулла Гали улы) — [[1755 ел|1755]]-[[1756 ел|56]] еллардагы мөселман баш күтәрүе җитәкчесе, [[публицист]], [[мулла]].
 == Биография ==
@@ Юл номеры - 27: / Юл номеры - 26: @@
 Татарстан җирендәге [[Тайсуган]] һәм [[Ташкичү (Арча районы)|Ташкичү]] авылларында [[мәдрәсә]]ләрдә укый.
-[[1744 ел|1744]] - [[1745 ел|45 ел]]ларда [[Барда авылы|Барда ]] якларында мөгаллимлек итә. [[1749 ел]]дан [[Карышбаш]] авылы [[мулла]]сы. [[Шәригать]]не тирән белүе белән аерылып тора. Еш кына хакимнәр тарафыннан мирас эшләрен хәл итәр өчен чакырыла. [[1754 ел|1754]]дә Себер юлы ахуны булып сайланыла, ләкин бу вазифаны алмый. [[1754 ел|1754]] - [[1755 ел|55 ел]]ларда Усак, Себер юлларының байтак кына волостьларында була.
+[[1744 ел|1744]] - [[1745 ел|45 ел]]ларда [[Барда авылы|Барда]] якларында мөгаллимлек итә. [[1749 ел]]дан [[Карышбаш]] авылы [[мулла]]сы. [[Шәригать]]не тирән белүе белән аерылып тора. Еш кына хакимнәр тарафыннан мирас эшләрен хәл итәр өчен чакырыла. [[1754 ел|1754]]дә Себер юлы ахуны булып сайланыла, ләкин бу вазифаны алмый. [[1754 ел|1754]] - [[1755 ел|55 ел]]ларда Уса, Себер юлларының байтак кына волостьларында була.
 Урыс хөкүмәтенең христианлаштыру сәясәтенә җавап итеп [[1755 ел]]ның язында мөселманнарны җиһадка (баш күтәрүгә) өнди.
-Баш күтәрүләр Урыс империясе тарафыннан басыла һәм [[1758 ел]]да Батырша каторгага җибәрелә.
+Баш күтәрүләр Урыс империясе тарафыннан басыла һәм [[1758 ел]]да Батырша каторга җибәрелә.
 [[1762 ел]]да аннан качкан вакытта 4 сакчыны балта белән чабып үтерә һәм үзе дә үтерелә.
@@ Юл номеры - 38: / Юл номеры - 37: @@
 * [http://tashlar.narod.ru/yazmalar/batyrsha-tehrizname.htm Тәхризнамә (Батыршаның халыкка өндәмәсе)]
 == Чыганак ==
-* [http://www.tatknigafund.ru/books/916 Ф. Исләев. Батырша восстаниесе. 1755 ел: Тарихи очерк]<br/>* [http://www.tataroved.ru/publicat/Batirsha.pdf Батырша җитәкчелегендәге баш күтәрү һәм XVIII йөз татар җәмгыятендә иҗтимагый-мәдәни торыш. Фәнни-гамәли конференция материаллары (2005 елның 17 мае, Казан шәһәре)]
+* [http://www.tatknigafund.ru/books/916 Ф. Исләев. Батырша восстаниесе. 1755 ел: Тарихи очерк]<br/>
+* [http://www.tataroved.ru/publicat/Batirsha.pdf Батырша җитәкчелегендәге баш күтәрү һәм XVIII йөз татар җәмгыятендә иҗтимагый-мәдәни торыш. Фәнни-гамәли конференция материаллары (2005 елның 17 мае, Казан шәһәре)]
 {{Reflist}}
 [[Төркем:Татар дин әһелләре]]