Төрки халыклар: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Төзәтмә аңлатмасы юк |
кТөзәтмә аңлатмасы юк |
||
Юл номеры - 1: | Юл номеры - 1: | ||
[[Рәсем:Turkic language map3.PNG|right|250px|thumb|Төрки халыклар таралуы харитасы]] |
[[Рәсем:Turkic language map3.PNG|right|250px|thumb|Төрки халыклар таралуы харитасы]] |
||
'''Төркилә́р''' – күп кардәш |
'''Төркилә́р''' – күп [[кардәш]] [[халык]]ларны берләштергән этнотелле [[төркем]]. Тулаем төрки халыклар [[сан]]ы 250 миллионан артык. |
||
== Төрки халыклар классификациясе == |
== Төрки халыклар классификациясе == |
||
Хәзерге тел |
Хәзерге [[тел белеме]]ндә [[төрки телләр]]нең [[классификация]]ләре гаять күп. Бу классификацияләр төрки халыкларның географик [[урнашу]]ына, төп [[тел]] [[үзенчәлек]]ләренә һәм [[тарих]]ына [[нигез]]ләнгән. Беренчеләрдән булып төрки халыкларның классификациясен [[11 гасыр]]да [[Мәхмүт Кашгарый]]ның «[[Диване лөгать эт-төрк]]» [[хезмәт]]ендә бирелә. [[Вилһелм Радлов|В. В. Радлов]], Ю. Немет, А. Н. Самойлович, С. Е. Молов, [[Василий Богородицкий|В. А. Богородицкий]], [[Николай Баскаков|Н. А. Баскаков]], [[Габдрахман Сәгъди]] кебек [[галим]]нәр дә үз классификацияләрен [[тәкъдим]] иттеләр. Хәзерге төрки тел белемендә Баскаков тәкъдим иткән түбәндәге классификация иң дөрес дип санала. |
||
* '''Көнбатыш төркиләр''' |
* '''Көнбатыш төркиләр''' |
||
Юл номеры - 65: | Юл номеры - 65: | ||
== Төрки телләр үсешендә тарихи чорлар == |
== Төрки телләр үсешендә тарихи чорлар == |
||
* Алтай чоры (хронологик чикләре билгеле түгел). |
* [[Алтай чоры]] (хронологик чикләре билгеле түгел). |
||
* Хун чоры (б. э. к. 3 гасыр — б. э. 5 гасыры). |
* [[Хун чоры]] (б. э. к. 3 гасыр — б. э. 5 гасыры). |
||
* Борынгы төрки чор (5 гасыр — 10 гасыр). |
* [[Борынгы төрки чор]] (5 гасыр — 10 гасыр). |
||
* Урта төрки чор (10 гасыр — 15 гасыр). |
* [[Урта төрки чор]] (10 гасыр — 15 гасыр). |
||
* Яңа төрки чор (15 гасыр — безнең көннәр). |
* [[Яңа төрки чор]] (15 гасыр — безнең көннәр). |
||
== Сылтамалар == |
== Сылтамалар == |
20 май 2012, 17:52 юрамасы
Төркилә́р – күп кардәш халыкларны берләштергән этнотелле төркем. Тулаем төрки халыклар саны 250 миллионан артык.
Төрки халыклар классификациясе
Хәзерге тел белемендә төрки телләрнең классификацияләре гаять күп. Бу классификацияләр төрки халыкларның географик урнашуына, төп тел үзенчәлекләренә һәм тарихына нигезләнгән. Беренчеләрдән булып төрки халыкларның классификациясен 11 гасырда Мәхмүт Кашгарыйның «Диване лөгать эт-төрк» хезмәтендә бирелә. В. В. Радлов, Ю. Немет, А. Н. Самойлович, С. Е. Молов, В. А. Богородицкий, Н. А. Баскаков, Габдрахман Сәгъди кебек галимнәр дә үз классификацияләрен тәкъдим иттеләр. Хәзерге төрки тел белемендә Баскаков тәкъдим иткән түбәндәге классификация иң дөрес дип санала.
- Көнбатыш төркиләр
- Болгар астөркеме
- Кыпчак астөркеме
- Кыпчак-болгар халыклары
- Кыпчак халыклары
- Кыпчак-ногай халыклары
- Карлук астөркеме
- Угыз астөркеме
- Угыз-болгар халыклары
- Угыз-сәлҗүк халыклары
- Угыз-төрекмән халыклары
- Төрекмәннәр
- Трухменнар
- Хорасан төркиләре
- Афшарлар
- Карапапаклар
- Саларлар
- Угыз астөркеме
- Көнчыгыш төрекләр
Төрки телләр үсешендә тарихи чорлар
- Алтай чоры (хронологик чикләре билгеле түгел).
- Хун чоры (б. э. к. 3 гасыр — б. э. 5 гасыры).
- Борынгы төрки чор (5 гасыр — 10 гасыр).
- Урта төрки чор (10 гасыр — 15 гасыр).
- Яңа төрки чор (15 гасыр — безнең көннәр).