Qazan yanındağı suğış (1506): юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Qazan yanındağı suğış (1506) latin yazuında])
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Kitap (бәхәс | кертем)
Kitap (бәхәс | кертем)
Юл номеры - 95: Юл номеры - 95:
* [[Мөхәммәт-Әмин|Möxämmäd-Ämin]]
* [[Мөхәммәт-Әмин|Möxämmäd-Ämin]]
* [[Tuqtamış xan]]
* [[Tuqtamış xan]]
* [[Mäskäwneñ buysındıruı (1382)]]


== Tışqı sıltamalar ==
== Tışqı sıltamalar ==

30 ноя 2012, 11:52 юрамасы

Qazan yanındağı suğış (1506)
Qazan-Ruz suğışı (1505—1507)

Qazan yanındağı suğış (1506)
Data 1506 yıl
Urın Qazan yanı
Säbäp Mäskäw böyek kenäze VasiliyIII höcüme
Näticä Tatar ciñüe
Suğıştan soñ üzgäreşlär Qazan-Mäskäw solıx kileşüe, Qazan xanlığı İvan III tarafınnan quyılğan Mäskäw yoğıntısınnan azat itüe
Köndäşlär
Qazan Xanlığı Böyek Mäskäw kenäzlege
Ğäskär başlığı
Möxämmäd-Ämin Vasiliy III
Köndäş yaqlarnıñ köçläre
50 000 keşe 100 000 keşe
Xärbi yuğaltular
3000? keşe 93000 keşe
Qazan, 16 ğasır (F. Xalikov räseme)

Qazan yanındağı suğış - 22 may - 25 iyün 1506 yılda - Möxämmäd-Ämin xanı belän böyek kenäze Vasiliy III bulğan suğış. Suğış näticäläre: Qazan xanlığı tarafınnan Mäskäw ğäskärläreneñ tulı tar mar itüe, 93000 rus ğäskäriläre yuq itüe.

1506 yılda Mäskäw böyek kenäze Vasiliy III Qazan xanlığı qarşı 100000 ğäskäri cibärgän. 22 mayda Möxämmäd-Ämin xanı Qazan yanında rus qorab ğäskäre yuq itkän, 25 iyündä Qazan ğäskärläre baş rus atlı ğäskären tar mar itkän, 100000 rus ğäskäridän 7000 keşe genä isän qalıp qaçıp kitkän. Tarixi çığanaq buyınça:

« отвори врата царь Казанский градныя и выехав со 20000 конными, а 30000 пешцев, черемисы злыя, и нападе на полки руския… И едва сами воеводы большие возмогаша убежати, а иных же избиша, и на Русь прибегоша с великою тщетою, и много добре язвенных прибегоша; воевод же великих 5 убиша: трех князей Ярославских, князя Андрея Пенкова, князя Михаила Курбского, да Карамыша с братом его Родоманом, да с Федором Киселевым, а Дмитрея же взяша жива в бою, и замучи его царь Казанский злогорькими муками. И от тои 100,000 осташася 7,000 русских вои, ови же мечем посечены, ови же в водах сами напрасно истопоша. Волга утопшими людьми загрязе, и озеро Кабан, и обе реки, Казань и Булак наполнишася побитыми телесы христианскими и течаста по 3 дня кровию. »

Näticälär

Qazan yanındağı suğış - urta ğasırlarda iñ zur suğışı berse bulğan. Bu suğıştan soñ Möxämmäd-Ämin xanı abruyı Tatar xanlıqları eçendä kütärelgän. Bu ciñelüdän soñ böyek kenäze Vasiliy III Qazan-Mäskäw solıx kileşüenä qul quyırğa mäcbür bulğan. Qazan xanlığı İvan III tarafınnan quyılğan Mäskäw yoğıntısınnan azat bulğan.

Monı da qarağız

Tışqı sıltamalar

  • Bolğar däwläte
  • Зимин А.А. Витязь на распутье. Феодальная война в России XV в. М.,1991.
  • М. Г. Худяков Очерки по истории Казанского ханства. Москва, «ИНСАН», 1991, ISBN 5-85840-253-4
  • Похлебкин В. Татары и Русь. Москва «Международные отношения» 2000