Батырша: юрамалар арасында аерма

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Батырша latin yazuında])
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
Derslek (бәхәс | кертем)
к Frhdkazan үзгәртүләре (бәхәс) Vogone юрамасына кадәр кире кайтарылды
Addbot (бәхәс | кертем)
к Bot: Migrating 3 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q2040575 (translate me)
Юл номеры - 45: Юл номеры - 45:
[[Төркем:Татар дин әһелләре]]
[[Төркем:Татар дин әһелләре]]
[[Төркем:Халык юлбашчылары]]
[[Төркем:Халык юлбашчылары]]

[[ba:Батырша]]
[[ru:Батырша]]
[[tr:Batırşa]]

8 мар 2013, 23:33 юрамасы

Габдулла Гали углы, Ğabdulla Ğali uğlı
Туган 1710(1710)
Себер даругасының Карыш авылы (хәзерге Башкортстанның Балтач районы)
Үлгән 24 июнь 1762(1762-06-24)
Шлиссельбург, Русия империясе
Милләт татар
Әлма-матер Ташкичү мәдрәсәсе
Һөнәре мулла

Батырша, чын исеме Габдулла Туктаргали углы (171024 июнь, 1762) (тарихи әдәбиятта — рус. Абдулла Алеев, Батырша Алиев, Абдулла Мязгялдин, Губайдулла Матзялтдин) — 1755-56 еллардагы мөселман баш күтәрүе җитәкчесе, публицист, мулла.

Биография

Себер юлы, Уфа өязе Карышбаш исемле татар авылында туа. Үз исеме Габдулла, атасы - Туктаргали абыз, бабасы - Мәзгетдин, Ука елгасы буеннан XVI йөздә Танып буйларына күчеп килгән, патшага тугрылыклы хезмәт иткән мишәрләр нәселеннән.

Татарстан җирендәге Тайсуган һәм Ташкичү авылларында мәдрәсәләрдә укый. 174445 елларда Барда якларында мөгаллимлек итә. 1749 елдан Карышбаш авылы мулласы. Шәригатьне тирән белүе белән аерылып тора. Еш кына хакимнәр тарафыннан мирас эшләрен хәл итәр өчен чакырыла. 1754дә Себер юлы ахуны булып сайланыла, ләкин бу вазифаны алмый. 175455 елларда Уса, Себер юлларының байтак кына волостьларында була.

Урыс хөкүмәтенең христианлаштыру сәясәтенә җавап итеп 1755 елның язында мөселманнарны җиһадка (баш күтәрүгә) өнди.

Батырша восстаниесе буларак тарихка кергән баш күтәрү Урыс империясе тарафыннан бастырыла һәм 1758 елда Батырша каторга җибәрелә.

1762 елда качып китәргә ниятләп Шлиссельбург крепостенең сакчылары белән тигез булмаган бәрелештә дүртесен балта белән чабып үтереп һәлак була.

Мирасы

Чыганак

Карагыз