Водород: юрамалар арасында аерма
Контент бетерелгән Контент өстәлгән
к Bot: Migrating 162 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q556 (translate me) |
к Бот:Химик элементлар |
||
Юл номеры - 1: | Юл номеры - 1: | ||
{{Химик элемент|prev=|next=Гелий|Водород / Hydrogenium (H) |1|<!-- Матдәнең тышкы күренеше-->|1,00794 (7)|<!-- Атом радиусы-->|<!-- Ионизация энергиясе-->|<!-- Электрон конфигурациясе-->|<!-- Ковалент радиусы-->|<!-- Ион радиусы-->|<!-- Электр тискәрелеге-->|<!--Электрод потенциалы-->|<!-- Оксидлашу дәрәҗәсе-->|0,084 г/л|<!-- Моляр җылы сыешлыгы-->|<!-- Җылы үткәрүчелек-->|<!-- Эрү температурасы-->|-259,1|-252,9|<!-- Парга әйләнү җылылыгы-->|<!-- Моляр күләм-->|<!-- Рәшәткә төзелеше-->||<!-- Рәшәткә параметрлары-->|<!--<!--Дебай температурасы-->}} |
|||
{{Химик элемент | next=[[Гелий|He]] |Водород / Hydrogenium (H) | 1 | төссез, тәме булмаган һәм иссез газ | 1,00794 | 79 | 1311,3 | 1s<sup><nowiki>1</nowiki></sup> | 32 | 54 (−1 e) | 2,20 | | 1, −1 |0,0000899 (при 273[[Кельвин|K]] (0 °C)) | 14,235 | 0,1815 | 14,01 | 0,117 | 20,28 | 0,904 | 14,1 | гексагональ ||22=a=3,780 c=6,167 | 110}} |
|||
'''Водород''' ({{lang-lat|Hydrogenium}}, H) — [[Менделеевның периодик таблицасы]]ның 1 период, 1 төркем элементы. Тәртип номеры - 1. |
|||
{| style="text-align: left; background-color: green; width: 100px; height: 100px;" border="0" cellpadding="4" cellspacing="0" |
|||
| style="width: 50%; color: rgb(255, 255, 255);" | <big><big>H</big></big> |
|||
| style="width: 50%; text-align: right; color: rgb(255, 255, 255);" | <big><big>1</big></big> |
|||
|- style="color: rgb(255, 255, 255);" align="right" |
|||
| colspan="2" | '''1,00794''' |
|||
|- style="color: rgb(255, 255, 255);" |
|||
| colspan="2" | '''1s<sup>1</sup>''' |
|||
|- style="color: rgb(255, 255, 255);" align="center" |
|||
| colspan="2" | <big>'''Водород'''</big> |
|||
|} |
|||
== Символы == |
|||
'''Водоро́д''' ''(({{lang-lat| Hydrogenium}},[[Инглиз теле|ингл.]] Hydrogen)'' – [[Менделеевның периодик таблицасы|Менделеевның периодик таблицасының]] беренче элементы. [[Табигать|Табигатьтә]] киң таралган. Водородның 5 изотоптан өчесе үз исемнәрен йөртәләр: ¹H – протий (Н), ²H – дейтерий (D) һәм ³H – тритий (T). |
|||
Водород элементының символы - H, Аш дип укыла. |
|||
== Тарих == |
|||
Водородның гади матдәсе - җиңел төссез газ. [[Һава]] йә [[кислород]] белән катнашканда янучан һәм шартлаткыч. [[Агулык|Агусыз]]. [[Этанол]] һәм [[тимер]], [[никель]], [[палладий]], [[платина]] кебек [[Металл|металларда]] эрүчән. |
|||
Водород [[1766 ел]]да [[Кавендиш]] тарафыннан ачыла. |
|||
== Чыганаклар == |
|||
* Atomic Weights of the Elements 2001, [http://www.iupac.org/publications/pac/2003/7508/7508x1107.html Pure Appl. Chem. 75(8), 1107—1122, 2003]. Retrieved June 30, 2005. Atomic weights of elements with atomic numbers from 1-109 taken from this source.{{ref-en}} |
|||
* [http://www.iupac.org/news/archives/2005/atomic-weights_revised05.html IUPAC Standard Atomic Weights Revised] (2005).{{ref-en}} |
|||
* {{cite journal|title=Atomic weights of the elements 2005 (IUPAC Technical Report)|author=M. E. Wieser|publisher=IUPAC|journal=Pure Appl. Chem.|year=2006|volume=78|issue=11|pages=2051–2066|doi=10.1351/pac200678112051}} (for atomic weights of elements with atomic numbers from 1-102){{ref-en}} |
|||
{{Chem-stub}} |
|||
== Исем барлыкка килү == |
|||
«Водород» cүзе урысчадан тәрҗемә иткәндә «су тудыргыч» дигәнне аңлата. «Водород» дигән атама [[Михаил Соловьёв|М. Ф. Соловьев]] тарафыннан [[1824 ел]]да тәкъдим ителгән. [[Татар теле|Татарча]] альтернатив атама - «сутудырма» йә «сутудыргыч». |
|||
{{Менделеев таблицасы}} |
{{Менделеев таблицасы}} |
||
[[Төркем:Химик элементлар]] |
[[Төркем:Химик элементлар]] |
||
[[ru: Водород]] |
|||
{{Link FA|af}} |
|||
{{Link FA|de}} |
|||
{{Link FA|en}} |
|||
{{Link FA|es}} |
|||
{{Link FA|eu}} |
|||
{{Link FA|pt}} |
|||
{{Link FA|ro}} |
|||
{{Link GA|ja}} |
|||
{{Link GA|no}} |
|||
{{Link GA|zh-classical}} |
1 авг 2013, 09:37 юрамасы
| ||||
---|---|---|---|---|
Атом номеры | 1 | |||
Матдәнең тышкы күренеше | ||||
Атомның үзлекләре | ||||
Атом массасы (моляр масса) |
1,00794 (7) а. м. б. (г/моль) | |||
Атом радиусы | пм | |||
Ионлаштыру энергиясе (беренче электрон) |
кДж/моль (эВ) | |||
Электрон конфигурациясе | ||||
Химик үзлекләре | ||||
Ковалент радиусы | пм | |||
Ион радиусы | пм | |||
Электр тискәрелеге (Полинг буенча) |
||||
Электрод потенциалы | ||||
Оксидлашу дәрәҗәсе | ||||
Матдәнең термодинамик үзлекләре | ||||
Тыгызлык | 0,084 г/л г/см³ | |||
Моляр җылы сыешлыгы | Дж/(K·моль) | |||
Җылы үткәрүчелек | Вт/(м·K) | |||
Эрү температурасы | K | |||
Эрү җылылыгы | -259,1 кДж/моль | |||
Кайнау температурасы | -252,9 K | |||
Парга әйләнү җылылыгы | кДж/моль | |||
Моляр күләм | см³/моль | |||
Матдәнең кристаллик рәшәткәсе | ||||
Рәшәткә төзелеше | ||||
Рәшәткә параметрлары | Å | |||
Дебай температурасы | K |
Водород (лат. Hydrogenium, H) — Менделеевның периодик таблицасының 1 период, 1 төркем элементы. Тәртип номеры - 1.
Символы
Водород элементының символы - H, Аш дип укыла.
Тарих
Водород 1766 елда Кавендиш тарафыннан ачыла.
Чыганаклар
- Atomic Weights of the Elements 2001, Pure Appl. Chem. 75(8), 1107—1122, 2003. Retrieved June 30, 2005. Atomic weights of elements with atomic numbers from 1-109 taken from this source.(ингл.)
- IUPAC Standard Atomic Weights Revised (2005).(ингл.)
- M. E. Wieser (2006). «Atomic weights of the elements 2005 (IUPAC Technical Report)». Pure Appl. Chem. 78 (11): 2051–2066. DOI:10.1351/pac200678112051. (for atomic weights of elements with atomic numbers from 1-102)(ингл.)
Бу — Химия буенча мәкалә төпчеге. Сез мәкаләне үзгәртеп һәм мәгълүмат өстәп, Википедия проектына ярдәм итә аласыз. |