Өкеләр: юрамалар арасында аерма

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

Кертелгән

9 ноя 2013, 19:49 юрамасы

Өкеләр (лат. Bubo) — ябалаклар семьялыгыннан кошлар ыругы, 19 төрене эченә ала. Ауразия, Америка һәм Төньяк Африкада таралганнар. Русиядә бер төре — өке (B. bubo) очрый. Татарстан территориясендә сирәк очрый, утрак төр.

Биек кәүсәле урманнарда, урман үскән чокырларда яши. 80 см га кадәр озынлыкта, ана байгыш 3 кг, ата байгыш 2,5 кг чамасы авырлыкта, канат җәеме 180 см га җитә. Каурыйлары йомшак, кара тимгелләр һәм тар аркылы сызыклары булган җирәнрәк көрән төстә. Башында тырпаеп торган зур кара каурыйлары — «колаклары» бар. Йомры башлы, йөзе яхшы күренә. Зур күзләре алга карый. Аяклары көчле, тулысынча диярлек каурый белән капланган, бармаклары аска бөгелгән очлы тырнаклы. Томшыгы кыска, ыргаксыман кәкре. Башы 270 градуска борыла. Очуы салмак һәм тавышсыз. Март ахыры - апрельдә парлашу чорында үзенчәлекле тавышлары ишетелә. Җир өстендә аулак чокырда оялый. 2–3 ак йомырка сала. Төп азыгы — тычкансыман кимерүчеләр (йомран, әрлән, су тычканнары), бака, балыклар. Озак вакыт аучылык хуҗалыгына зыян китерә дип исәпләнә, кырып бетерелергә тиеш була, шуның нәтиҗәсендә бик сирәгәя. Мәчебашлы ябалакның 70 елга кадәр яшәү очраклары мәгълүм.

ТРның Кызыл китабына кертелгән.

Төрләр

Өке (Bubo bubo)
Виргиния өкесе (Bubo virginianus)
Магеллан өкесе (Bubo magellanicus)
Бенгалия өкесе (Bubo bengalensis)
Чүл өкесе (Bubo ascalaphus)
Кап өкесе (Bubo capensis)
Африка өкесе (Bubo africanus)
Соры өкесе (Bubo cinerascens)
Гвинея өкесе (Bubo poensis)
Узамбара өкесе (Bubo vosseleri)
Непал өкесе (Bubo nipalensis)
Малайя өкесе (Bubo sumatranus)
Буйлы өкесе (Bubo shelleyi)
Аксыл өкесе (Bubo lacteus)
Каралҗым өкесе (Bubo coromandus)
Көнбатыш Африка өкесе (Bubo leucostictus)
Филиппин өкесе (Bubo philippensis)
Ак ябалак (Bubo scandiacus, Nyctea scandiaca)
Балык өкесе (Bubo blakistoni, Ketupa blakistoni)

Галерея

@@ Юл номеры - 1: / Юл номеры - 1: @@
+[[Файл:Bubo virginianusDO1908P01CA.JPG|250px|thumb|right|Виргиния өкесе]]
-{{исемен үзгәртергә|Байгышлар}}
+'''Өкеләр''' ({{lang-lat|Bubo}}) — [[ябалаклар]] семьялыгыннан кошлар ыругы, 19 төрене эченә ала. [[Ауразия]], [[Америка]] һәм Төньяк [[Африка]]да таралганнар. [[Русия]]дә бер төре — өке (B. bubo) очрый. [[Татарстан]] территориясендә сирәк очрый, утрак төр.
-[[Файл:Bubo virginianusDO1908P01CA.JPG|250px|thumb|right|Виргиния байгышы]]
-'''Байгышлар''' ({{lang-lat|Bubo}}) — [[ябалаклар]] семьялыгыннан кошлар ыругы, 19 төрене эченә ала. [[Ауразия]], [[Америка]] һәм Төньяк [[Африка]]да таралганнар. [[Русия]]дә бер төре — байгыш (B. bubo) очрый. [[Татарстан]] территориясендә сирәк очрый, утрак төр.
 Биек кәүсәле урманнарда, урман үскән чокырларда яши. 80 см га кадәр озынлыкта, ана байгыш 3 кг, ата байгыш 2,5 кг чамасы авырлыкта, канат җәеме 180 см га җитә. Каурыйлары йомшак, кара тимгелләр һәм тар аркылы сызыклары булган җирәнрәк көрән төстә. Башында тырпаеп торган зур кара каурыйлары — «колаклары» бар. Йомры башлы, йөзе яхшы күренә. Зур күзләре алга карый. Аяклары көчле, тулысынча диярлек каурый белән капланган, бармаклары аска бөгелгән очлы тырнаклы. Томшыгы кыска, ыргаксыман кәкре. Башы 270 градуска борыла. Очуы салмак һәм тавышсыз. Март ахыры - апрельдә парлашу чорында үзенчәлекле тавышлары ишетелә. Җир өстендә аулак чокырда оялый. 2–3 ак йомырка сала. Төп азыгы — тычкансыман кимерүчеләр ([[йомран]], [[әрлән]], су тычканнары), [[бакалар|бака]], балыклар. Озак вакыт аучылык хуҗалыгына зыян китерә дип исәпләнә, кырып бетерелергә тиеш була, шуның нәтиҗәсендә бик сирәгәя. Мәчебашлы ябалакның 70 елга кадәр яшәү очраклары мәгълүм.
@@ Юл номеры - 8: / Юл номеры - 7: @@
 == Төрләр ==
-* [[Байгыш]] (''Bubo bubo'')
+* [[Өке]] (''Bubo bubo'')
-* [[Виргиния байгышы]] (''Bubo virginianus'')
+* [[Виргиния өкесе]] (''Bubo virginianus'')
-* [[Магеллан байгышы]] (''Bubo magellanicus'')
+* [[Магеллан өкесе]] (''Bubo magellanicus'')
-* [[Бенгалия байгышы]] (''Bubo bengalensis'')
+* [[Бенгалия өкесе]] (''Bubo bengalensis'')
-* [[Чүл байгышы]] (''Bubo ascalaphus'')
+* [[Чүл өкесе]] (''Bubo ascalaphus'')
-* [[Кап байгышы]] (''Bubo capensis'')
+* [[Кап өкесе]] (''Bubo capensis'')
-* [[Африка байгышы]] (''Bubo africanus'')
+* [[Африка өкесе]] (''Bubo africanus'')
-* [[Соры байгыш]] (''Bubo cinerascens'')
+* [[Соры өкесе]] (''Bubo cinerascens'')
-* [[Гвинея байгышы]] (''Bubo poensis'')
+* [[Гвинея өкесе]] (''Bubo poensis'')
-* [[Узамбара байгышы]] (''Bubo vosseleri'')
+* [[Узамбара өкесе]] (''Bubo vosseleri'')
-* [[Непал байгышы]] (''Bubo nipalensis'')
+* [[Непал өкесе]] (''Bubo nipalensis'')
-* [[Малайя багышы]] (''Bubo sumatranus'')
+* [[Малайя өкесе]] (''Bubo sumatranus'')
-* [[Буйлы байгыш]] (''Bubo shelleyi'')
+* [[Буйлы өкесе]] (''Bubo shelleyi'')
-* [[Аксыл байгыш]] (''Bubo lacteus'')
+* [[Аксыл өкесе]] (''Bubo lacteus'')
-* [[Каралҗым байгыш]] (''Bubo coromandus'')
+* [[Каралҗым өкесе]] (''Bubo coromandus'')
-* [[Көнбатыш Африка байгышы]] (''Bubo leucostictus'')
+* [[Көнбатыш Африка өкесе]] (''Bubo leucostictus'')
-* [[Филиппин байгышы]] (''Bubo philippensis'')
+* [[Филиппин өкесе]] (''Bubo philippensis'')
 * [[Ак ябалак]] (''Bubo scandiacus'', ''Nyctea scandiaca'')
-* [[Балык байгышы]] (''Bubo blakistoni'', ''Ketupa blakistoni'')
+* [[Балык өкесе]] (''Bubo blakistoni'', ''Ketupa blakistoni'')
 == Галерея ==
 <gallery>
-File:Bubo bubo winter 1.jpg|[[Байгыш]]
+File:Bubo bubo winter 1.jpg|[[Өке]]
-File:Bubo virginianusPCCA20031019-0367B.jpg|[[Виргиния байгышы]]
+File:Bubo virginianusPCCA20031019-0367B.jpg|[[Виргиния өкесе]]
-File:SpottedEagleOwl2546MG2.jpg|[[Африка байгышы]]
+File:SpottedEagleOwl2546MG2.jpg|[[Африка өкесе]]
-File:Bubo ascalaphus -Kakegawa Kacho-en, Kakegawa, Shizuoka, Japan-8a.jpg|[[Чүл байгышы]]
+File:Bubo ascalaphus -Kakegawa Kacho-en, Kakegawa, Shizuoka, Japan-8a.jpg|[[Чүл өкесе]]
-File:Bubo sumatranus -Kuala Lumpur Bird Park-8a-2cp.jpg|[[Малайя байгышы]]
+File:Bubo sumatranus -Kuala Lumpur Bird Park-8a-2cp.jpg|[[Малайя өкесе]]
-File:Bubo cinerascens.jpg|[[Соры байгыш]]
+File:Bubo cinerascens.jpg|[[Соры өке]]
-File:Bubo capensis mackenderi.jpg|[[Кап байгышы]]
+File:Bubo capensis mackenderi.jpg|[[Кап өкесе]]
-File:Bubo philippensis.jpg|[[Филиппин байгышы]]
+File:Bubo philippensis.jpg|[[Филиппин өкесе]]
-File:Dusky eagle owl Bubo coromandus (2154437883).jpg|[[Каралҗым байгыш]]
+File:Dusky eagle owl Bubo coromandus (2154437883).jpg|[[Каралҗым өке]]
-File:Bengalese Eagle Owl.jpg|[[Бенгалия байгышы]]
+File:Bengalese Eagle Owl.jpg|[[Бенгалия өкесе]]
 File:Snowy Owl Barrow Alaska.jpg|[[Ак ябалак]]
-File:Blakiston`s fish owl1.jpg|[[Балык байгышы]]
+File:Blakiston`s fish owl1.jpg|[[Балык өкесе]]
 </gallery>
 [[Төркем:Ябалаклар]]
-[[Төркем:Байгышлар| ]]
+[[Төркем:Өкеләр| ]]