Bällür tön

Höcüm itelgän häm cimererelgän Sinagoga, Bällür tön, Berlin, 1938

Cimerelgän yähüd kibete, Bällür tön, Magdeburg, 1938

Bällür tön (almança (Reichs-)Kristallnacht) - natsist Almaniädä häm Avstriä öleşendä 1938 yılnıñ 9-10 noyäberendä yähüdlärgä qarşı SA qorallı törkemnäre häm alman watandaşları tarafınnan oyıştırılğan höcümnär.

Höcümnär näticäsendä uramnar yähüdlär kibetläreneñ (sinagoga, binalar) watılğan täräzäläreneñ qaypılçıqları belän qaplanğan bulğan (watılğan bällür kebek).

Natsistlar Bällür tön säbäplären 9 noyäberdä Polşa yähüde alman diplomatı Ernst Grinşpan'nı Parijda ütergäne belän añlatqannar.

Bällür tönnän soñ natsist xakimiäte tarafınnan yähüdlärgä qarşı aldağı cäberlär, ezärläwlär başlanalar.

Bällür töne natsist Almaniä rasaçıl säyäsäteneñ häm Holokost başı bulıp sanala.

Hitler üze yähüdlärgä qarşı höcümnär turında ämerne birgän. Bällür tönne oyıştıruçılar şulay uq Göbels, Heydrix, Himmler bulğannar.

Ädäbiät

• Ночь сожженных синагог, 75 лет спустя
• Дортмунд. Синагога, разоренная в Хрустальную ночь
• Events Leading Up to Kristallnacht - What led to the Night of Broken Glass?, by The Center for Holocaust and Humanity Education
• Voices on Antisemitism Interview with Susan Warsinger from the United States Holocaust Memorial Museum
• Synagogues Memorial institute in Jerusalem
• It Came From Within... 71 Years Since Kristallnacht - Online exhibition from Yad Vashem, including survivor testimonies, archival footage, photos, and stories
• "At 7:00 in the morning I was a student, and at 5:00, I was a criminal" - An interview with the survivor Miriam