Көньяк Корея: юрамалар арасында аерма

{{{Татарча исем}}}
[[{{{Дәүләт исеме}}} байрагы\|Байрак]]	[[{{{Дәүләт исеме}}} гербы\|Илтамга]]
	[[{{{Дәүләт исеме}}} һимны\|{{{Дәүләт исеме}}} милли һимны]]
Рәсми тел	Корея теле
Башкала	Сеул
Идарә итү формасы	Президент республикасы
{{{Җитәкчеләр вазифалары}}}	Ли Мен Бак; Ким Хван Сик
Мәйдан; • Барлыгы	; 99 274 км²
Халык саны; • Бәя ; • Халык тыгызлыгы	; 51 466 201 (2017);
ТЭП (номинал); • Барлыгы ; • Кеше башына	; 1 810 955 871 381 $ һәм 1 665 245 538 595 $ $;
КПҮИ	0,925
Акча берәмлеге	Көньяк Корея вонасы
Интернет-домен	.kr
ISO коды	KR
ХОК коды	KOR
Телефон коды	+82
Сәгать кушаклары	KST[d], UTC+09:00 һәм Азия/Сеул[d]
Җини коэффициенты	0,311 ± 0,001 һәм 31,4
Балигъ булу яше	19 яшь

Тарихны интерактив карап чыгу

← Алдагы төзәтмә Киләсе төзәтмә →

Контент бетерелгән Контент өстәлгән

КүрсәтмәлеВики-текст

Кертелгән

3 фев 2014, 12:55 юрамасы

Көньяк Корея, рәсми атамасы Корея Җөмһүрияте (кор. 대한민국 [tɛːhanminɡuk̚] тэха́н мингу́к) — Көнчыгыш Азиядә, Корея ярымутравында урнашкан дәүләт. Рәсми атамасы Корея Җөмһүрияте булса да, гадәттә Көньяк Корея исеме ешрак кулланыла.

Көньяк Корея Корея ярымутравының көньяк өлешендә урнаша. Көнбатышта ярымутрау Сары диңгез, көнчыгышта Япон диңгезе, көньякта Корея бугазы һәм Көнчыгыш-Кытай диңгезе тарафыннан юыла. Илнең гомуми мәйданы — 99 617,38 км².

Административ яктан Корея 1 махсус статуслы шәһәргә, 9 провинциягә һәм 6 провинция хокуклы шәһәргә бүленә. Үз чиратында алар кечерәк административ берәмлекләргә бүленә.

Халык саны — 48 846 823 кеше (2006). Халыкның абсолют күпчелеге — кореялеләр. Төп дин — традицион буддизм.

Тарих

Ярты гасыр буе япон колонизаторлары изүе астында яшәгән ярымутрау азат ителгәч, 1945 елда аның төньягы – совет, көньягы АКШтәэсирендә кала. Сәяси котыплар аермалыгы искиткеч зур булуы аркасында 1948 елда Корея ике дәүләткә аерыла. Төньягы — социалистик, көньягы капиталистик үсеш юлын сайлый. 1950 елда Төньяк белән Көньяк арасында купкан гражданнар сугышына дөньяның күп илләре җәлеп ителә. Канкойгыч сугыш 1953 елда тәмамлангач, көньяклар Көнбатыш үсеш юлын сайлый.

1960 еллар ахырында ике ил арасында киеренкелек көчәйгәч, Көньяк Корея 1972 елда Бөек Корея стенасы төзи. Әлеге мәһшүр стена ярымутрауны буйдан-буйга кисеп үтә. 240 чакрымга сузылган корылма бары тик бер урында 10 километр арага өзелә. Әлбәттә, ул урыннарда да тычкан да үтә алмаслык тимерчелтәр корылган. Танкка каршы тора алырлык итеп төзелгән бу корылманы миллионнан артык кораллы солдат саклый. Көньяк Кореяга 32 млрд. вонга (аларның акча берәмлеге) төшкән бу стенаны төзүгә 800 мең тонна цемент, 200 мең тонна тимерарматура, 3,5 млн. тонна ком һәм комташ киткән. Аның җир астындагы нигезе 3 метрга, биеклеге 3тән алып урыны белән 5 метрга, киңлеге нигезендә 10нан алып 19 метрга кадәр җитә.

Югары власть даирәләрендә каршылыклар һәм сәяси низаглар бетерелгәч, 1992 елда беренче президент сайлангач, Көньяк Корея Азия континентының иң ярлы иленнән куәтле, икътисади алга киткән дәүләтенә әверелә. Тарих бер үк мәдәниятнең ирекле булганда уңышлы үсүен, ә тоталитар дәүләт кысаларына куып кертелгән КХДР сыман илнең алга китә алмавын ачык күрсәтте. Бөтен дөньяда 70 млн. нан артык кореяле саналып, шуның 50млн.ы Көньяк Кореядә яши. Халыкның социаль якланганлыгы ышанычлы булгач, ил үсеше бары тик соклану хисләре генә тудыра. Кореялеләрдә гаиләгә, үз дәүләтенә карата сөю, коллективизм, патриотизм хисләре нык.

Сылтамалар

Калып:Link FA Калып:Link FA Калып:Link FA Калып:Link FA Калып:Link GA Калып:Link GA

[_6fa5a33265073fa6-1] 1,0 ^1,1 база данных Всемирного банка — Бөтендөнья банкы.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q21540096https://wikidata.org/wiki/Track:Q7164

[_5c72cceeeb5f1545-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD — Бөтендөнья банкы.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q7164

[_33d889019c9a02db-3] 3,0 ^3,1 Отчёт о развитии человечества — Программа развития ООН, 2022.
https://wikidata.org/wiki/Track:Q161718https://wikidata.org/wiki/Track:Q1185686

[_0f3d7ee070bc4b72-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 https://data.iana.org/time-zones/tzdb-2021e/asia

[_c69e919d6c039420-5] 5,0 ^5,1 https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.GINI

[_196f0747d65b3ff9-6] 6,0 ^6,1 민법
https://wikidata.org/wiki/Track:Q5124449

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

@@ Юл номеры - 59: / Юл номеры - 59: @@
 Халык саны — 48 846 823 кеше ([[2006 ел|2006]]). Халыкның абсолют күпчелеге — кореялеләр. Төп дин — традицион [[буддизм]].
+==Тарих==
+Ярты гасыр буе япон колонизаторлары изүе астында яшәгән ярымутрау азат ителгәч, [[1945 ел]]да аның төньягы – совет, көньягы АКШтәэсирендә кала. Сәяси котыплар аермалыгы искиткеч зур булуы аркасында 1948 елда Корея ике дәүләткә аерыла. Төньягы — социалистик, көньягы капиталистик үсеш юлын сайлый. [[1950 ел]]да Төньяк белән Көньяк арасында купкан гражданнар сугышына дөньяның күп илләре җәлеп ителә. Канкойгыч сугыш 1953 елда тәмамлангач, көньяклар Көнбатыш үсеш юлын сайлый.
+еллар ахырында ике ил арасында киеренкелек көчәйгәч, Көньяк Корея 1972 елда Бөек Корея стенасы төзи. Әлеге мәһшүр стена ярымутрауны буйдан-буйга  кисеп үтә. 240 чакрымга сузылган корылма бары тик бер урында 10 километр арага өзелә. Әлбәттә, ул урыннарда да тычкан да үтә алмаслык тимерчелтәр корылган. Танкка каршы тора алырлык итеп төзелгән бу корылманы миллионнан артык кораллы солдат саклый. Көньяк Кореяга 32 млрд. вонга (аларның акча берәмлеге) төшкән бу стенаны төзүгә 800 мең тонна цемент, 200 мең тонна тимерарматура, 3,5 млн. тонна ком һәм комташ киткән.  Аның җир астындагы нигезе 3 метрга, биеклеге 3тән алып урыны белән 5 метрга, киңлеге нигезендә 10нан алып 19 метрга кадәр җитә.
+Югары власть даирәләрендә каршылыклар һәм сәяси низаглар бетерелгәч, 1992 елда беренче президент сайлангач, Көньяк Корея Азия континентының иң ярлы иленнән куәтле, икътисади алга киткән дәүләтенә әверелә. Тарих бер үк мәдәниятнең ирекле булганда уңышлы үсүен, ә тоталитар дәүләт кысаларына куып кертелгән КХДР сыман илнең алга китә алмавын ачык күрсәтте.
+Бөтен дөньяда 70 млн. нан артык кореяле саналып, шуның 50млн.ы Көньяк Кореядә яши. Халыкның социаль якланганлыгы ышанычлы булгач, ил үсеше бары тик соклану хисләре генә тудыра. Кореялеләрдә гаиләгә, үз дәүләтенә карата сөю, коллективизм, патриотизм хисләре нык.
 == Сылтамалар ==
+* [http://www.omet-ufa.ru/index.php?id=3005&searched=%D0%BE%D0%BB%D0%B8%D0%BC%D0%BF%D0%B8%D1%8F&advsearch=oneword&highlight=ajaxSearch_highlight+ajaxSearch_highlight1  Көньяк Корея] // [[Өмет (Уфа)|Өмет]] гәз.
 * [http://www.cwd.go.kr/ Президент администрациясе]
 * [http://www.assembly.go.kr/ Парламент]