Морат Камалетдинов
| Морат Камалетдинов | |
|---|---|
 | |
| Туган | 18 июль 1928 Тум, Тум бүлгесе[d], Себер крае, РСФСР, СССР |
| Үлгән | 1 июль 2013 (84 яшь) Уфа, Башкортстан, Россия |
| Ватандашлыгы |  СССР Россия |
| Әлма-матер | Казан (Идел буе) федераль университеты |
| Һөнәре | petroleum geologist, җирбелгеч |
| Гыйльми дәрәҗә: | геология-минералогия фәннәре докторы[d] |
| Фән өлкәсе: | җирбелем |
| Гыйльми дәрәҗә: | геология-минералогия фәннәре докторы[d] |
Морат Камалетдинов (18 июль 1928, Тум, Тум бүлгесе[d], Себер крае, РСФСР, СССР — 1 июль 2013, Уфа, Башкортстан, Россия) — геолог, Башкортстан ФА академигы (1991). БАССР атказанган фән эшлеклесе (1980). 1953 елдан Башкортстан АССР җитештерү оешмаларында, 1969 елдан РФА Урал үзәгенең геология институтында, 1974-1991 елларда аның директоры, профессор (1981). Урал тектоникасы һәм нефть геологиясенә караган фәнни хезмәтләр авторы.
Биографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Максат Абдулхак улы Камалетдинов 1928 елның 18 июлендә Томскта туа.
1953 елда Казан дәүләт университетын тәмамлый һәм Башкорт АССР Стәрлетамак шәһәрендә геология-эзләнү конторасының геология экспедициясе прорабы булып эш башлый. 1955 елда Максат Абдулхак улы геология фиркасе начальнигы, аннан соң геология экспедициясе начальнигы, Стәрлетамак геология-эзләнү конторасының баш геологы итеп тәгаенләнә.
1969 елдан ул СССР Фәннәр академиясе Башкортстан филиалы Геология институтында эшли, башта олуг тикшеренүче була, 1974 елдан Россия Фәннәр академиясе Җаек фәнни үзәге Геология институтының тектоника лабораториясе җитәкчесе, ә 1976 елдан 1991 елга кадәр Максат Абдулхак улы — Россия Фәннәр академиясе Җаек фәнни үзәге Геология институтының директоры.
1974-1997 елларда М. А. Камалетдинов Башкорт дәүләт университетында лекцияләр укый, шушы ук чорда Башкортстан Фәннәр академиясе академигы, Россия Табигать фәннәре академиясенең мактаулы әгъзасы (1997), нче елда СССР Фәннәр академиясенең тектоник комитеты әгъзасы (1976-1991) була, аңа Башкортстан Республикасының атказанган фән эшмәкәре дигән мактаулы исем бирелә.
Ул җир кабыгының тектоник пластиналарның ятма хәрәкәтләренә аның төзелешендә һәм үсеш барышында төп урыны турында геотектоник фән мәктәбен барлыкка китерә. Р.А. Камалетдинов белән бергә ул 1971 елда тау алды бөгелешләре континентлар платформалары басым авырлыгы астында батуы белән бәйле икәнлеген ачыклый. Ю. В. Казанцев һәм К. К. Казанцева белән бергә Урал тектоникасы белән Кырым, Кавказ, Памир, Һималай, Аппалач таулары һәм башка зоналар арасында чагыштырма анализ ясый.
Камалетдинов Башкортстан Фәннәр академиясен оештыручыларның берсе. 2013 елның 1 июлендә Уфадә мәрхүм була.
Хезмәтләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
400-дән артык гыйльми хезмәт авторы.
- Покровные структуры Урала. М.: Наука, 1974.
- Геология и перспективы нефтегазоносности Урала. М.: Наука, 1988 (соавтор).
- Шарьяжно-надвиговая тектоника литосферы. М.: Наука, 1991 (соавтор).
- Ученые и время. Уфа: Гилем, 2007.
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Башкортостан: Краткая энциклопедия. Уфа: Башкирская энциклопедия, 1996
- Татарский энциклопедический словарь. Казань: Институт Татарской энциклопедии АН РТ, 1999.
- Вклад геологов-нефтяников в развитие нефтегазодобывающей промышленности Башкортостана. Уфа: ДООО «Башнипинефть» ОАО АНК «Башнефть», 2003
- Башкирская энциклопедия: В 7 т. Т. 3: З-К. Уфа: Башкирская энциклопедия, 2007.