Николай Днепровский

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Николай Днепровский latin yazuında])
Николай Днепровский
Туган 1 (13) ноябрь 1887
Ярцево, Духовщина өязе[d], Смоленск гөбернәсе, Россия империясе
Үлгән 4 февраль 1944(1944-02-04) (56 яшь)
Ватандашлыгы Россия империясе
 СССР
Әлма-матер Мәскәү университетының физика-математика факультеты[d]
Һөнәре йолдызбелгеч
Эш бирүче Пулково күзәтүханәсе[d]

Николай Иванович Днепровский (1887 елның 1 (13) ноябре, Ярцево, Смоленск губернасы, Россия империясе1944 елның 4 феврале) — совет астрономы.

Тормыш юлы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Николай Днепровский Смоленск губернасының Ярцево станциясе янындагы бистәдә туган. Смоленск Александр реаль училищесында, аннары Мәскәү университетының физика-математика факультетында укый, аны 1910 елда тәмамлый[1] һәм астрономия кафедрасында профессор дәрәҗәсенә әзерлек өчен калдырыла. 1912 елдан — Мәскәү университеты обсерваториясенең югары штаттан тыш ассистенты. 1914—1915 елларда хәрби хезмәттә, Беренче бөтендөнья сугышында катнаша. 1915—1936 елларда Пулково обсерваториясендә эшли (1932 елдан — директорның фәнни өлеш буенча урынбасары). 1920 елдан шулай ук Ленинград астрономия-геодезия институтында эшли, аннары Астрономия институты составына керә. 1919 елда Пулково обсерваториясендә 1921 елдан башлап бөтен ил өчен төгәл вакыт сигналларын даими рәвештә тапшыруны тәэмин иткән вакыт радиотехник хезмәтен оештыра. 1924 елдан — Пулково обсерваториясе каршындагы Вакыт хезмәтенең ведомствоара комитеты секретаре, 1925 елдан — аның техник бюросы мөдире. 1936 елда НКВД ясаган «Пулково эше» буенча ССРБ Югары Суды Хәрби Коллегиясенең Күчмә сессиясе тарафыннан кулга алына һәм 1937 елның 25 маенда Ленинградта ябык суд утырышында 10 елга төрмәгә ябыла[2]. 1957 елда реабилитацияләнә.

Николай Днепровскийның төп хезмәтләре фундаменталь астрометрия өлкәсенә карый. Пулково обсерваториясендә Струве — Эртель вертикаль түгәрәгендә күзәтүләрдән йолдызларның авышлыгын билгели, әлеге күзәтүләр материаллары буенча өч үзенчәлекле абсолют каталог һәм бер җыелма каталог булдыра.

1932 елда Пулководагы астрометрик конференциядә Борис Герасимович белән бергә ССРБда астрометриянең алга таба үсешенә зур йогынты ясаган «Йолдыз астрономиясе һәм йолдызлар нигезләмәләренең фундаменталь системалары» дигән доклад белән чыгыш ясый.

Николай Днепровский Александр Константинов һәм Павел Азбукин (1882—1970) белән берлектә илдә заман радиотехник хезмәтен оештыра. 1920 елның 1 декабреннән Пулково обсерваториясе ритмик сигналны Петроградның «Новая Голландия» радиостанциясе аша тапшыра башлый, ә 1921 елның 25 маеннан — Мәскәү Октябрь радиостанциясе аша Ходынкида тапшыра башлый[3].

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. Отчёт о состоянии и действиях Императорского Московского Университета за 1910 год. — С. 80.
  2. Официальные данные о судьбе пулковских астрономов
  3. История астрономии 2013 елның 26 гыйнвар көнендә архивланган.

Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Зверев М. С. Николай Иванович Днепровский (1887—1944) // Историко-астрономические исследования. Выпуск XV / отв. ред.: Л. Е. Майстров. — Москва, 1980.
  • Колчинский И. Г., Корсунь А. А., Родригес М. Г. Астрономы: Биографический справочник. — Киев: Наукова думка, 1986.

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]