Николай мәйданы (Казан)

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Николай мәйданы (Казан) latin yazuında])


Николай мәйданы

Казандагы Николай мәйданы XIX гасыр ахырында
Шәһәр Казан
Район Вахитов районы

Николай мәйданы (рус. Николаевская площадь), элек ТимерчелекКазанның тарихи үзәгендәге элеккеге мәйдан (хәзер шәһәрнең Вахитов районы).

Мәйдан университет калкулыгы, 1 нче Театр урамы (1899 елдан — Пушкин урамы), Державин бакчасы (хәзер Ирек мәйданында урнашкан опера һәм балет театры алган территория) һәм Почтамт урамы (1893 елдан — Лобачевский урамы) арасында Черек күл паркы каршында урнашкан.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Университет калкулыгыннан элеккеге Николай мәйданы һәм хәзерге Ленин бакчасы һәм Пушкин урамына төшүче тарихи баскыч

XVIII гасыр азагыннан биредә Тимерчелек мәйданы була, аның үзәгендә кечкенә күл, ә тирәсендә тимерчеләр һәм башка хуҗалык-җитештерү корылмалары була. 1842 елгы янгыннан соң барлык биналарның калдыклары сүтелә, күл күмелә, территорияне тигезлиләр һәм ул вакытта идарә иткән Россия императоры Николай I хөрмәтенә Николай исеме бирелә.

Башта мәйдан күп санлы лавкаларда сәүдә һәм гадәти күңел ачу урыннары булган, алар арасында Яков Мамоновның «Спиритизм һәм тылсым театры» дип аталган курчак балаган-театры аеруча аерылып торган.

1890 елда аллеялар, клумбалар һәм эскәмияләр белән төзекләндерелгән мәйданда Казанда узган Бөтенроссия фәнни-сәнәгать күргәзмәсе өчен биналар торгызыла. Күргәзмә биналары һәм корылмалары шәһәрдә танылган архитектор Генрих Руш проектлары буенча булдырылган.

4 ай дәвам иткән күргәзмә тәмамланганнан соң, аның биналары сүтелә һәм 1891 елда мәйдан урынына агачлар һәм башка эре яшел үсентеләр утыртылган бакча барлыкка килә. 1894 елда бакчада Казан су белән тәэмин итү җәмгыяте тарафыннан шәһәргә бүләк ителгән һәм хәзерге вакытта да гамәлдә булган үзенчәлекле фонтан төзелә. Совет чорында Николай бакчасы Ленин дип үзгәртелә.

Мәйданнан Пушкин, Галактионов һәм Нужин урамнары киселешендәге Ленин бакчасы башындагы зур булмаган мәйданчык кала, анда 1978 елда Александр Бутлеровка куелган һәйкәл, «Колизей» ярымтүгәрәк формасындагы сәүдә-күңел ачу үзәге (элек — «Тамерлан») бар, Казан консерваториясе һәм башка биналар чыга.

Фото[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Хәзерге Пушкин урамындагы Ленин бакчасы башында элеккеге Николай мәйданының мәйданчык өлеше
Хәзерге Пушкин урамындагы Ленин бакчасы башында элеккеге Николай мәйданының мәйданчык өлеше

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]