Парья теле
(Парья (теле) битеннән юнәлтелде)
Парья теле — Һинд-арий теле, Һинди һәм хәзерге чегән телләре арасында торышны алып тора. И. М. Оранский тарафыннан ачылган һәм тасвирланган. Парья телендә сөйләшүчеләр Гиссар үзәнендә (Таҗикстан) һәм Сурхандәрья өлкәсендә (Үзбәкстан) яшиләр.
Грамматика[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Саннар[1][үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
| 1. jek | 11. jaːraːn | 21. bisitijek | 40. t͡ʃalli / t͡ʃali |
| 2. do: /du | 12. baːraːn | 22. bisitidoː | 50. piɲd͡ʒah |
| 3. tin | 13. teraːn | 23. bisititin | 60. tinbisi (3 x 20) |
| 4. t͡ʃa: r | 14. t͡ʃaŭdaːn | 24. bisitit͡ʃa: r | 70. saɽetinbisi ['20'дән ярты + (3 x 20) ] |
| 5. paɲd͡ʒ | 15. panraːn /paɳɖraːn | 25. bisitipaɲd͡ʒ | 80. t͡ʃarbisi (4 x 20) |
| 6. t͡ʃʰe | 16. saŭlaːn | 26. bisitit͡ʃʰe | 90. saɽet͡ʃarbisi ['20' дән ярты + (4 x 20) ] |
| 7. sat | 17. sətaraːn / sitaraːn | 27. bisitisat | 100. soː /su |
| 8. aʈ | 18. aʈʰaran /aʈʰaraːn | 28. bisitiaʈ | 200. doː soː |
| 9. nu | 19. uni /unni (20 — 1) | 29. bisitinu | 1000. hazor |
| 10. das | 20. bis | 30. tri | 2000.doː hazor |
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Parya. әлеге чыганактан 2010-01-24 архивланды. 2010-06-12 тикшерелгән.
Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Оранский И. М. Предварительное сообщение об обнаруженном в Средней Азии индийском диалекте // Советское востоковедение. — 1956. — № 4.
- Оранский И. М. Об обнаруженном в Средней Азии индийском диалекте. — М.: Вост. лит., 1960. — 17 с. — (XXV Междунар. конгресс востоковедов: Докл. делегации СССР).
- Оранский И. М. Индийский диалект группы парья: (Гиссар. долина). Материалы и исслед. — Вып. I. Тексты (фольклор). — М.: Наука, 1963 (аннотация и оглавление).
- Оранский И. М. К этнографии индоязычной группы парья: (Гиссар. долина) // Страны и народы Востока. — Вып. XII: Индия — страна и народ. Кн. 2. — М.: Наука, 1967. — С. 219 — 233.
- Оранский И. М. Фольклор и язык гиссарских парья: (Сред. Азия). Введ., тексты, словарь. — М.: «Наука», Главная редакция восточной литературы, 1977.
- Оранский И. М. Таджикоязычные этнографические группы Гиссарской долины: (Сред. Азия): Этнолингвист. исслед. — М.: Наука, Глав. ред. вост. лит., 1983.
- Зограф Г. А. Два замечания к грамматике языка парья // Письменные памятники и проблемы истории культуры народов Востока. — XVIII годич. науч. сессия ЛО ИВ АН СССР: (Докл. и сообщ.), 1983—1984. — Ч. II. М.: Наука, ГРВЛ, 1985. — С. 49 — 52.
- Оранская Т. И. Парья язык // Языки Российской Федерации и соседних государств: Энцикл. — М., 2001. — Т. 2.
- Marushiakova E., Popov V. Gypsies of Central Asia and Caucasus / Elena Marushiakova and Vesselin Popov. — London: Palgrave Macmillan, 2016.