Пауль Тиллих

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Пауль Тиллих latin yazuında])
Пауль Тиллих
Туган телдә исем алман. Paul Johannes Tillich
Туган 20 август 1886(1886-08-20)[1][2][3][…]
Староседле, Пруссия кыйраллыгы[d], Алман империясе[4]
Үлгән 22 октябрь 1965(1965-10-22)[5][1][2][…] (79 яшь)
Чикаго, Иллинойс, Америка Кушма Штатлары[5]
Күмү урыны Нью-Гармони (Индиана)
Ватандашлыгы  Алман империясе
 Веймар җөмһүрияте
Америка Кушма Штатлары
Әлма-матер HU Berlin, Түбинген университеты[d], Вроцлав университеты[d], Һалле-Виттенберг үнивирситите[d] һәм Гимназия Фридриха Вильгельма (Берлин)[d]
Һөнәре илаһиятче, фәлсәфәче, университет профессоры
Эш бирүче Гарвард университеты, Франкфурт университеты[d], Фридрих Вилһелм үнивирситите[d], Нью-Йоркская объединённая теологическая семинария[d], Чикаго университеты[d] һәм HU Berlin
Җефет Hannah Tillich[d][6]
Балалар René Johannes Stefan Tillich[d]
Гыйльми дәрәҗә: фәлсәфә докторы[d][7] (1911) һәм Licentiate of Theology[d] (1912)

 Пауль Тиллих Викиҗыентыкта

Пауль Йоханнес Тиллих ( алман. Paul Johannes Tillich; 20 август 1886 ел, Штарцеддель, Пруссия, Германия Империясе - 22 октябрь 1965 ел, Чикаго, АКШ ) - немец-америка протестант теологы һәм фәлсәфәчесе - экзистенциалист, диалектик теология вәкиле. Ул XX гасырның иң абруйлы теологларының берсе санала[8] . Карл Барт һ.б.дан аермалы буларак, ул универсаль " мәдәният теологиясе " булдырырга тырышты. Ул "Мәдәният булырга батырлык" (1952) һәм "Иман динамикасы" (1957) әсәрләре белән билгеле, алар хәзерге мәдәният теологиясе белән шөгыльләнәләр һәм киң укучыларга мөрәҗәгать итәләр. Теолог буларак, ул өч томлык төп әсәре - «Систематическая теология» (1951—1953)белән танылган, ул "корреляция ысулын" ачкан, Тиллих христиан ачылыш символларын элек экзистенциализм күтәргән кеше яшәве сорауларына җавап итеп аңлатырга омтылган [9] [10]

Биографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1886 елның 20 августында Штарцеддель авылында, Германия Империясенең Бранденбург провинциясендә (хәзерге Польша территориясе) Пруссия Өлкәннәр Провинциясының Евангелия дәүләт чиркәвенең консерватив Лютеран пасторы Йоханнес Тиллих һәм Рейн өлкәсенән килгән либераль Матильда Дөрсилен гаиләсендә туган. Ул өч баланың иң олысы һәм аның ике апасы булган: Йоханна (1888-1920) һәм Элизабет (1893 ). Паульга 4 яшь булганда, аның әтисе Бад-Шонфлиз епархиясе начальнигы була. Монда ул башлангыч мәктәптә укый. 1898 елда Тиллих укуын Неймарктагы Көнигсберг гимназиясендә дәвам итә. Монда ул тирән ялгызлык кичерде, аңа Изге Язмаларны уку ярдәм итә. Мәктәптә укыганда аңа гуманизм идеялары йогынты ясый [10] .

1900 елда Йоханнес Берлинга күчерелә, һәм икенче елны Пауль җирле мәктәптә укырга китә, һәм аны 1904 елда тәмамлый. 1903 елның сентябрендә, 17 яшендә Пауль әнисен яман шеш авыруыннан югалта. Тиллих төрле елларда Германиянең берничә югары уку йортында укыган - 1904 елда Берлин университетына, 1905 елда Тюбинген университетына, 1905-1907 елларда Халле университетында укыган.

Карьерасының башы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1911 елда Тиллич Бреслау университетыннан кандидатлык диссертациясен ала, һәм 1912 елда Халле университетында теология лицензиясен ала [10] .

1912 елда ул Бранденбург өлкәсендә Германиянең Евангелия чиркәвенең пасторы була.

1914 елда ул Маргарита ("Грети") Виверга (1888-1968) өйләнә. Октябрь аенда, Беренче бөтендөнья сугышы башлангач, Тиллич армиядә рухани булып хезмәт итә. 1919 елда баланың Тиллихтан тумаганлыгы ачыклангач, Пауль белән Грета баланың Тилличтан аерылышалар [11] . Нәкъ шул вакытта ул Ханна Вернер-Готшоу белән таныша, аңа 1924 елда өйләнә һәм ул бала таба [12] .

1919-1924 елларда Берлин университетында теологиянең хосусый-докторы булып укыта.

1924-1925 елларда ул Марбург университетында теология профессоры була, һәм ул үзенең системалы теологиясен булдыра башлый. 1925-1929 елларда ул Дрезден югары техникумында һәм Лейпциг университетында теология профессоры, 1929-1933 елларда - Франкфурт университеты профессоры була .

Америка чоры[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

1933 елның җәендә Рейнгольд Нибур Германиядә булып , ул Тиллихка Нью-Йорк Берләшкән Теология Семинариясендә укытырга тәкъдим итә [11] . Илнең үзгәрүе шулай ук телнең немец теленнән инглиз теленә үзгәрүенә китерә, анда Тиллих үзенең өч томлык " Систематик теология " монографиясен бастырып чыгара. Ул семинариядә 1933-1955 елларда дин фәлсәфәсенең профессоры булып укыта. 1933-1934 елларда ул Колумбия университетында чакырылган лектор булып та укыта. 1937-нче елда Тиллих семинария белән гомерлек килешү төзей, һәм 1940 елда ул фәлсәфи теология профессоры була һәм Америка гражданлыгын ала[10] . Ул шулай ук Нибур тирәсендәге христиан социалистик түгәрәге әгъзасы була.

Берләшкән теология семинариясендә Тиллих үзенә исем ясый, кайбер хезмәтләрне бастырып чыгара, анда үзенең синтетик протестант теологиясен һәм экзистенциализм фәлсәфәсен бәян итә. 1936 елда "О границе" монографиясе дөнья күрә, 1948 елда "Протестантская эра" очерклар җыентыгы дөнья күрә, шул елда аның "Встряска оснований" вәгазьләр җыентыгы дөнья күрә. Соңгы басма ярдәмендә Тиллих моңа кадәр булмаган зур аудитория туплый. Ләкин барлык әсәрләрнең иң мөһиме - өч томлык "Систематическая теология", ул Тиллихка фәнни дөньяда универсаль танылу китерә, шулай ук "Мужество быть" монографиясен. Систематик теологиянең беренче томы бастырылганнан соң, Тиллих 1953-1954 елларда Абердин университетында абруйлы Гиффорд лекцияләрен укырга чакыру алды. Соңрак бу өч томлык Дуайт лекцияларына нигезләнгән Паукс язған Тиллих биографиясендә аның шедевры дип атала [10] .

1955 елда Тиллих Гарвард дин гыйлеме мәктәбенә күчә, анда Гарвард университетының Университет профессоры югары профессор исемен ала.

1961 елда Тиллих Сәнгать, дин һәм заманча мәдәният җәмгыятен оештыра, аның белән ул бөтен гомерен бәйли[13] . Шул ук вакытта ул систематик теологиянең калган ике томын бастырды.

Дөньяга карашы[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Тиллих өчен мәдәният нигезләрен интим-шәхси үзләштерүгә омтылыш хас. Мондый кичереш яшәешнең абсолют кыйммәтләренә, чиктә изге урын һәм Ходайга ирешү тәҗрибәсенә китерә. Аның фикеренчә, хәзерге кешенең рухи драмасы абсолют кыйммәтләр системасын югалтуда, Аллаһны югалтуында. Алла теләсә нинди "әйбер" буларак эзләнә алмый, ул "күк кешесе" буларак юк. Ходай — ул ахыр чиктә «Минем» яшәешнең чын нигезләре, «минем» чын асылым. Гөнаһ, Тиллих буенча, тышкы законнарны һәм тыюларны бозу түгел; анда кеше үзен югалта, ә бәлки курку кичерә һәм өметен өзә. Социаль һәм шәхси читләштерүнең демоник механизмнарын җиңеп чыккан «яңа яшәеш " итеп, Тиллихта Гайсә Мәсих чыгыш ясый.

Хәтер[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Нью-Хармонида ( Индиана, АКШ) Пауль Тиллих хөрмәтенә скульптор Джеймс Росати эшләгән бюсты куела.

Әсәрләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • The Religious Situation, 1925 (Die religiose Lage der Gegenwart)
  • The Interpretation of History, 1936
  • The Protestant Era, 1948
  • The Shaking of the Foundations, 1948
  • Systematic Theology, 1951-63 (в трех томах)
  • The Courage to Be, 1952
  • Love, Power, and Justice, 1954
  • Biblical Religion and the Search for Ultimate Reality, 1955
  • The New Being, 1955,
  • Dynamics of Faith, 1957
  • Christianity and the Encounter of the World Religions, 1963
  • The Eternal Now 1963
  • My Search for Absolutes, 1967 (посмертное издание)

Рус телендә басмалары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Unhjem A. Encyclopædia Britannica
  3. ↑ Nationalencyklopedin — 1999.
  4. ↑ 4,0 4,1 Eberle H. Catalogus Professorum Halensis
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Тиллих Пауль // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  6. ↑ http://www.fembio.org/biographie.php/frau/biographie/hannah-tillich/
  7. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118622692 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  8. ↑ Ted Peters (1995), Carl E. Braaten, ed., A map of twentieth-century theology: readings from Karl Barth to radical pluralism, Fortress Press. Проверено 1 января 2011.
  9. ↑ «Tillich, Paul Johannes Oskar», The Concise Oxford Dictionary of World Religions. Ed. John Bowker. Oxford University Press, 2000. Oxford Reference Online. Oxford University Press.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 Arne Unhjem «Tillich, Paul.» Encyclopædia Britannica. 2013. Encyclopædia Britannica Online.
  11. ↑ 11,0 11,1 Paul Tillich: His Life & Thought-Volume 1: Life, Pauck, Wilhelm & Marion. New York: Harper & Row, 1976
  12. ↑ Paul Tillich, Lover. // Time, 8 October 1973
  13. ↑ Meyer, Betty H. The ARC story : a narrative account of the Society for the Arts, Religion, and Contemporary Culture(ингл.). — New York: Association for Religion and Intellectual Life, 2003. — ISBN 978-0974701301.

Әдәбият[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • Тиллих / Л. Н. Митрохин // Новая философская энциклопедия : в 4 т. / пред. науч.-ред. совета В. С. Стёпин. — 2-е изд., испр. и доп. — М. : Мысль, 2010. — 2816 с.
  • Кроссер П. «Теология кризиса» Пауля Тиллиха // Вопросы философии. — 1968. — № 10. — С. 78—83.
  • Лёзов С. В. Теология культуры Пауля Тиллиха // Тиллих П. Избранное. Теология культуры. — М., 1995. — С. 461—471.
  • Зоткина О. Я. «И этому испытанию никогда не приходит конец…» // Тиллих, П. Систематическая теология. — М.—СПб., 2000. — Т. 3. — C. 381—398.
  • Райхельт Ш. Пауль Тиллих // Николай Бердяев в Германии 1920—1950. Исследование по истории влияния // Coincidentia oppositorum. От Николая Кузанского к Николаю Бердяеву. СПб, 2010, 411—413 // 397—426.
  • Пименов С. С. Доктор Пауль Тиллих: О традиции, новизне и богословском усилии. М.: Изд-во ПСТГУ, 2013. — 424 с.

Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Пауль_Тиллих&oldid=2551214