Петропавловск ныгытмасы
| Петропавловск ныгытмасы | |
| Нигезләнү датасы | 16 (27) май 1703 |
|---|---|
 | |
| Нигезләүче | Пётр I |
| Дәүләт |
 Россия[1] |
| Административ-территориаль берәмлек | Санкт-Петербург |
| Табигый-георафик объект эчендә урнашкан | Заячий остров[d] |
| Кем истәлегенә | Paolo[d] |
| Архитектор | Доменико Трезини[d] |
| Мирас статусы | федераль әһәмияттәге Россия мәдәни мирас объекты[d] |
| Рәсми веб-сайт | spbmuseum.ru |
 | |
| Бу объекттан ясалган медиасурәтләр төркеме | [d] |
 | |
 Петропавловск ныгытмасы Викиҗыентыкта | |
Петропавловск крепосте (Петропавловск ныгытмасы, рәсми исеме — Санкт-Петербург ныгытмасы, 1914-1917 елларда - Петроград ныгытмасы) — Санкт-Петербургның иң борынгы архитектура һәйкәле, I класслы ныгытма (Россия империясе крепостьлары классификациясе нигезендә). Ул Куян утравында, Санкт-Петербургта, шәһәрнең тарихи үзәгендә урнашкан. 1703 елның 16 (27) маенда ныгытмага нигез салу датасы Санкт-Петербургка нигез салу датасы булып та тора. Бер генә сугышта да кулланылмаган. XVIII гасырның беренче чирегеннән алып 1920 еллар башына кадәр төрмә булып хезмәт итә. 1924 елдан дәүләт музее булып тора.
Петропавловск крепосте күп санлы архитекторлар эшләгән рус архитектурасы һәйкәле. Хәзерге ныгытмада күпсанлы архитектура һәйкәлләре һәм музейлар урнашкан: Петропавловск соборы, Бөек князь посыпальницасы, Ботик йорты, Комендант йорты, Инженер йорты, Тәңкә сарае, Санкт-Петербург тарих музее, артиллерия, инженерлык гаскәрләре һәм элемтә гаскәрләре хәрби-тарихи музее, космонавтика һәм ракета техникасы музее. Ныгытма Санкт-Петербургның тарихи өлешенә карый һәм монда урнашкан һәйкәлләр комплексы белән бергә ЮНЕСКО бөтендөнья мирасы объектлары исемлегенә керә; бу туристларны җәлеп итү үзәкләренең берсе. Петропавловск крепосте силуэты шәһәр символына әверелгән һәм аның панорамасында төп урынны били. 1873 елдан башлап крепостьның Нарышкин бастионыннан көн саен сәгать 12дә артиллерия сигналы атыла. Петропавловск соборының шпиласындагы фәрештә, Адмиралтия шпиласындагы кораб һәм Бакыр җайдак һәйкәле белән бергә шәһәрнең тарихи символы булып тора.
Ныгытма Нева елгасының иң киң урынындагы Куян утравында урнашкан (мәйданы 28 га, озынлыгы 0,9 км, киңлеге 0,5 км). Башта XVII гасырның Швед чыганакларында утрау Луст-Эйланд (күңелле утрау, күңелле җир) дип атала. Куян утравы исеме Яниссаари (фин. Jänissaari) фин исеменнән исеменнән тәрҗемә ителә. XVIII гасыр башына кадәр сазлыклы, түбән, кешесез утрау еш кына су басу вакытында су белән тула.
Петропавловск крепосте проектын Петр I үзе уйлап тапкан. Аның беренче планнары 1703 елда Саксония инженеры В.А. Кирштенштейн һәм француз инженеры Ж. Г. Ламбер де Герен тарафыннан төзелгән. Бу датаны тиздән Россия империясенең башкаласы булган Санкт-Петербургка нигез салу көне дип санарга була. 29 июньдә, Петр көнендә, изге апостоллар Петр һәм Павелның агач чиркәвенә нигез салалар, бу вакыйганы пушкалардан ату белән билгеләп үттеләр. Чиркәү ишегалдында шпицлы ике башня бар. Ныгытма төзелеше бик тиз алып бара. Корылмада Шлотбург һәм Шлиссельбургта эшләгән солдатлар һәм эшчеләр эшли. Июль аенда төзелешкә Нева ярларына җибәрелгән эшчеләр килгән. 1703 елның көзенә авыр җир эшләрендә инде берничә мең эшче исәпләнгән. Аларга исә төзелеш өчен урман кисү бурычы йөкләнелгән. 19 августта беренче су басулар була.
Ныгытма төзелеше зур темплар белән алып барыла, июль аена яртылаш диярлек төзелеп бетә. 1704 елның 4 апрелендә дәүләт бастионында фонарь кабызыла. Җир ныгытмасының корал уты интенсивлыгын бастионнарның түбәнәйтелгән фланкалары тәэмин иткән.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 GEOnet Names Server — 2018.
Чыганаклар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Санкт-Петербург: Энциклопедия. — М.: Российская политическая энциклопедия, 2006. — С. 293.
- Мавродин В. Основание Петербурга. — Л.: Лениздат, 1983. — С. 64—70.
- Санкт-Петербург: Энциклопедия. — М.: Российская политическая энциклопедия, 2006. — С. 669—671.