Рәшит Гыйләҗев
Рәшит Гыйләҗев | |
---|---|
Туган телдә исем | Рәшит Акмал улы Гыйләҗев |
Туган | 22 июль 1951 (73 яшь) ТАССР Яшел Үзән |
Милләт | татар |
Ватандашлыгы | ССРБ→ Россия |
Әлма-матер | И. Е. Репин исемендәге Санкт-Петербург сынлы сәнгать, скульптура һәм архитектура институты[d] |
Һөнәре | рәссам |
Рәшит Акмал улы Гыйләҗев (22 июль 1951 ел, СССР, ТАССР, Яшел Үзән) - рәссам, Россия Рәссамнар берлеге әгъзасы, Татарстан Республикасының Атказанган сәнгать эшлеклесе. Татарстанның халык рәссамы (2022).
Биографиясе
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Рәшит Акмал улы Гыйләҗев 1951 елда ТАССРның Яшел Үзән шәһәрендә туа.
1966-1970 — ТАССРда Лениногорск музыка-сәнгать педагогика училищесында белем ала.
1981 елда И. Е. Репин исемендәге институтны (Сәнгать академиясе) тәмамлый, күренекле рәссам Е. Е. Моисеенко остаханәсе буенча. Гыйләҗев укытучыларның традицияләрен дәвам итә һәм үстерә, гражданлык пафосы белән билгеләп үтелгән реалистик әсәрләр, шул ук вакытта чынбарлыкны үзгәртә, образларын тере тормыш хисе белән тулыландыра. Өч меңнән артык рәсем сәнгате әсәрләре авторы, ул иҗади активлыгы һәм сәнгатьтә шәхсилеге белән аерылып тора.
1981-1984 - А. И. Герцен исемендәге Дәүләт педагогика институтында рәсем сәнгате укытучысы.
1982-1986 - СССР Рәссамнар берлегенең Ленинград бүлеге иҗат остаханәсендә эшли.
1983, 1986, 1989 - «Горячий Ключ» иҗат йортының иҗади төркемендә эшли.
1985, 1998 - «Академическая дача» иҗат йортында эшли, Калининград (Тверь) өлкәсе.
1988 - СССР Рәссамнар берлегенең Ленинград бүлеге рәсем сәнгате секциясенә керә.
1990 - «Паланга» иҗат йортында эшли, Литва.
1990 - «Гурзуф» иҗат йортында эшли.
1991-1997 - Франциягә (Париж, Жеверни, Нант, Сен-Мишель, Онфлер, Марсель, Кассис, Экс) иҗади сәфәрләр.
1994 - Германия, Австрия, Италия шәһәрләре буенча сәяхәтләр.
1995-1996 - "Гали" мәчете интерьерларын һәм экстерьерын бизәү өстендә эш, Баулы.
1997 - Испаниягә (Тенерифе) иҗади сәфәр.
Иҗаты
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Рәссам үзенең матур стилен булдыра алды, ул аның музейларында, Россия, Татарстан һәм чит илләрдәге шәхси коллекцияләрендә булган полотналарында таныта. Яраткан җылы Татарстан һәм яңгырлы Петербург, Гыйләҗевнең икенче ватаны - рәссамда үзенең нәзакәтле сәнгатен тапкан.
Портретларда, натюрмортларда, пейзажларда, интерьерларда, монументаль рәсемнәрдә иҗат ителгән Рәшит Гыйләҗев образлары дөньясы – ул якты, яшәүне раслый торган, югары рухилык дөньясы, онытылмаслык тәэсирләр калдыра. Аның беренче шәхси күргәзмәсе 1986 елда СССР Рәссамнар берлегенең Ленинград бүлегендә була.
Күргәзмәләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1995 елдан башлап Гыйләҗевлар Мәскәү, Санкт-Петербург, Тосно, Казан, Яр Чаллы, Әлмәт, Яшел Үзән, Баулы һәм чит илләрдә 30 шәхси күргәзмә оештыра.
Мактаулы исемнәре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- 2000 елның 20 октябрендә Татарстан Республикасы Президенты М. Ш. Шәймиев сынлы сәнгать өлкәсендәге казанышлары өчен рәссам, Россия Рәссамнар берлеге әгъзасы Гыйләҗев Рәшит Акмал улына "Татарстан Республикасының Атказанган сәнгать эшлеклесе" дигән мактаулы исем бирә.
- Ике бөек, дустанә шәһәрләрнең юбилейларына - Санкт-Петербургның 300 еллыгына һәм Казанга нигез салынуның 1000 еллыгына ТР атказанган сәнгать эшлеклесе иҗаты турында "Рәшит Гыйләҗев" альбомы чыгарыла.
- 2022 елда Татарстан Республикасы Президенты Р. Н. Миңнеханов карары нигезендә, «Европа-Азия» Халыкара гуманитар академиясенең мактаулы әгъзасы, Татарстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе Рәшит Гыйләҗевка «Татарстан Республикасының халык рәссамы» дигән мактаулы исем бирелә ― сынлы сәнгать үсешенә керткән зур өлеше һәм күпьеллык нәтиҗәле эшчәнлеге өчен[1].