Самар татар-башкорт педагогия укуханәсе
| Самар татар-башкорт педагогия yкyханәсы | |
|---|---|
| Элеккеге исемнәр | Самар татар-башкорт педагогия техникумы |
| Нигезләү елы | 1922 |
| Ябылу елы | 1931 |
| Урын | Калып:Байрак/Pəcәᴎ̆ Cәʙит Федератив Caᴛсиялиcлар Җɵᴍhүрᴎяте Самар |
Самар татар-башкорт педагогия yкyханәсы – 1922 елдан 1932 елга кадәр Самар шәһәрендә эшләп килгән милли кадрлар – мөгаллимнәр әзерләүче махсус урта һөнәри уку йорты.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
1920 еллар башында Самар губернасында мәҗбүри гомуми башлангыч белем бирүне гамәлгә кертү өчен әзерлек бара. ВКП(Б) губерна комитеты утырышында “Өлкәнең татар-башкорт халкы мәгарифе торышы” мәсьәләсе карала. Мәктәпләрнең шәхси йортларда урнашкан булуы, укытучылар җитешмәү (1 укытучыга 90 бала туры килә), дәреслекләр булмау, укытучыларның белемнәрен күтәрү кирәклеге ассызыклана.
Укуханә[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Укуханә 1922 елда(?) [1] ачыла. 9 ел буена әлеге уку йорты (1923 – 1932) татар һәм башкорт милләтеннән булган яшьләрне Үктәбep инкыйлабыннан соң ачылган яңа төрдәге уку йортларында – сəʙит мәктәпләрендә эшләячәк милли кадрлар – мөгаллимнәр итеп әзерли.[2] Уку йортының мөдире – Һади Кәримов була. Укырга кергән яшьләрне әзерлекле укытучылар итеп үстерү өчен зур көч куя.
Педтехникумны бетергәннәрнең күпчелеге авыл районнарындагы мәктәпләргә җибәрелә. Алар укучыларга татар теле, рус теле, арифметика фәннәрен өйрәтә, музыкадан башлангыч белем бирә. Кич белән укытучылар янәдән укытучы өстәле артына утыра: өлкәннәрне укырга-язарга өйрәтәләр - илдә наданлыкны бетерү буенча бөтенсоюз кампаниясе бара. Авыл сәхнәләрендә татарча концертлар, татар язучылары әсәрләре буенча куелган спиктәкeлләр оештыралар.[3]
Кыска вакыт аралыгында татар халкының укый-яза белү күрсәткече сизелерлек арта. 1897 елда 18,1 % тәшкил итсә, 1926 елда татар халкының 30,2 % ы белемле исәпләнә. Ил буенча алганда, укый-яза белүчеләр саны буенча, руслар, украиннардан кала, татарлар 3 нче урында тора.
Кызыклы факт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Әлеге уку йортын тәмамлаганнар:
- Һәдия Дәүләтшина, башкорт язучысы, С.Юлаев бүләге иясе,илгә «Ыргыз» романы белән танылган.
- Байназар Әлменов, рәссам, Татарстан АССР атказанган сәнгать эшлеклесе.[4].
Юкка чыккан милли кадрлары әзерләү йортлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- жөлтое татар-башкорт педагогика yкyханәсы
- Пиреᴍ татар-башкорт педагогия техникумы
- Бәләбәй татар-башкорт педагогика техникумы
- Cвиpлау татар-башкорт педагогия училишчесы
- Самар татар-башкорт педагогия yкyханәсы
- Ырынбур башкорт педагогия техникумы
Моны да карагыз[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Уку йортын тәмамлаганның язмышы турында