Сидоровка (бистә, Яр Чаллы)
| Сидоровка | |
| Нигезләнү датасы | 1653 |
|---|---|
| Дәүләт |
 Россия |
| Административ-территориаль берәмлек | Комсомол районы |
| Халык саны | 13 000 ± 1000 (2005) |
| Почта индексы | 423820 |
| Беренче язма телгә алу | 1653 |
| Җирле телефон коды | 8552 |
 | |
Сидоровка — Яр Чаллы шәһәренең Комсомол районындагы торак пункт, аның көньяк-көнбатыш өлешендә урнашкан.
Шәһәрнең төп өлешеннән Казан проспекты (М7 автоюлы) белән аерылган.
Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Бистә турында беренче тапкыр 1653 елда искә алына. Җирле тарихчылар мәгълүматлары буенча, Сидоровканың беренче яшәүчеләре, мөгаен, Сембер губернасыннан булган. XVII гасырда Сидоровканың тагын бер исеме бар - Развилы (авыл юлдагы чатырда урнашкан)[1]. Сидоровка (Развилы ) тарихи документларда Мәләкәс һәм Кубатинка елгаларында Сембер һәм Казан трактлары киселешендә авыл буларак тасвирлана. Минзәлә өязеннән — 58 км, Борынлы Чаллыдан — 3 км ераклыкты урнашкан. 133 йорт булган, ир — атлар 427 кеше, хатын-кызлар 455 кеше тәшкил итекән. Халык игенчелек һәм терлекчелек белән шөгыльләнә. Сидоровка крестьяннарының сөрүлек җирләре Батенчукның заманча урамына кадәр җәелгән[2] Бөек Октябрь инкыйлабы алдыннан Сидоровкада удел крестьяннары яшәгән[3].
Сидоровка тарихында икенче истәлекле чор 1960 елларга туры килә, ул чакта аның көчле үсеше Түбән Кама ГЭСы төзүчеләренең пионер бистәсенең яңа статусы аркасында башланган. Бистәдә төзүчеләр өчен ике катлы йортлар, клуб, балалар бакчасы, стадион, артезиан скважиналары төзелә башлады. КамАЗ төзелеше башлану белән, Мәләкәс яры буенда коттеджлар барлыкка килде, үз-үзеңне төзү ысулы белән күп фатирлы йортлар төзелде, урта мәктәп, ике техникум, һөнәри техник училище төзелде, азык-төлек сәнәгате предприятиеләре барлыкка килде, вокзал төзелә башлады[4].
Халык[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
2005 елда Сидоровкада якынча 400 торак бинасы булган (шуларның 40ы - күп катлы), анда якынча 13 мең кеше яши (шуларның 1 меңе шәхси секторда).
Мәгариф объектлары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Бистәдә татар-рус урта мәктәбе, 2 балалар бакчасы, 2 һөнәри лицей, филиалы булган һөнәри училище, Кама автомеханика техникумы, икътисад-төзелеш көллияте, Казан вузлары филиаллары — КДУ һәм КДТУ, «Учколлектор» ААҖ урнашкан.
Предприятиелар һәм оешмалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Бистә территориясендә күп кенә предприятиеләр эшли: кондитер заводы, сөт заводы, икмәк продуктлары комбинаты, мебель җитештерү цехлары, ремонт, киез итек һәм башкалар, берничә төп шәһәр оешмасы, шул исәптән газ хезмәте, ПТС, «Татэнерго» электр челтәрләре һәм башкалар.
Сәүдә корылмалары[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Авылның берничә зур «Елга аръягы», «Кама аръягы», «Агат», «Татхозторг» азык-төлек сәүдә базасы, «Сапсан», «Престиж», «Авто-1» автосалоннары бар.
Транспорт[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Сидоровкадагы шәһәр җәмәгать транспорты автобуслар, маршрутлы таксилар һәм трамвайлардан гыйбәрәт. Поселокта диспетчерлык пункты һәм борылу боҗрасы белән «Л. Б. Васильев исемендәге көллиәт» трамвай станциясе, шулай ук өч «Автостанция», «Ит комбинаты» и «Сөт заводы» автобус тукталышы бар.
Моннан тыш, Яр Чаллы шәһәренең төп тимер юл вокзалы һәм тимер юл вокзалы Сидоровкада урнашкан.
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ Византийские корни посёлка Сидоровка. Вечерние Челны(26 апреля 2006).Дата обращения: 18 ноября 2012.Архивировано 23 января 2013 года.
- ↑ Византийские корни посёлка Сидоровка. Вечерние Челны(26 апреля 2006).Дата обращения: 18 ноября 2012. Архивировано 23 января 2013 года.
- ↑ История и описание посёлка Сидоровка (недоступная ссылка). www.chelni.info.Дата обращения: 18 ноября 2012. Архивировано 18 июля 2012 года.
- ↑ Византийские корни посёлка Сидоровка. Вечерние Челны (26 апреля 2006).small>Дата обращения: 18 ноября 2012. Архивировано 23 января 2013 года.
