Сөйләшүчеләр саны буенча телләр исемлеге
Беренчел тел буларак кулланылган төп 10 иң күп кулланылган телләр[1]
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1. Кытай/Мандарин (845 миллион) |
2. Испан (329 миллион) |
3. Инглиз (328 миллион) |
4. Гарәп (221 миллион) |
5. Португал (220 миллион) |
6. Хинди/Урду (182 миллион) |
7. Бенгали (181 миллион) |
8. Рус (144 миллион) |
9. Япон (122 миллион) |
10. Алман (90.3 миллион) |
Туган теле дәрәҗәсендә сөйләшүчеләр саны 10 миллионнан артык булган телләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]2009 елда чыккан Encarta энциклопедиясе мәгълүматлары буенча төзелгән телләр исемлеге. Критерий — телне туган тел дип санаучыларның якынча саны (10 миллион кешедән күбрәк сөйләшкән телләр).
№ | Тел | Туган тел (млн кеше) Encarta экспертлары фикеренчә[2] |
Географик куллану даирәсе | Үз-исем (язу үрнәге) |
---|---|---|---|---|
1 | Кытай | 1 212 560 000 | Кытай, Тайвань, Сингапур, Малайзия | 中文, 汉语 |
2 | Гарәп | 422 039 637 | Якын көнчыгыш, Төньяк Африка, Занзибар | العربية |
3 | Һинд | 366 000 000 | Һиндстан | हिन्दी |
4 | Инглиз | 341 000 000 | Бөекбритания, АКШ, Канада, Австралия, Яңа Зеландия, Ирландия, Үзәк Африка, Көньяк Африка | English |
5 | Испан | 322 200 000 | Испания, Көньяк Америка, Үзәк Америка | Español, Castellano |
6 | Бенгаль | 207 000 000 | Һиндстан, Бангладеш | বাংলা Bāṇlā |
7 | Португаль | 176 000 000 | Португалия, Ангола, Бразилия, Гвинея-Бисау, Кабо-Верде, Мозамбик, Сан-Томе һәм Принсипи, Көнчыгыш Тимор, Макао | Português |
8 | Рус | 167 000 000 | Россия, Элекке СССР җөмһүриятләре һәм кайбер ерак чит илләре | Русский язык |
9 | Япон | 125 000 000 | Япония | 日本語 |
10 | Алман | 100 130 000 | Алмания, Австрия, Швейцария, Люксембург, Лихтенштейн | Deutsch |
11 | Француз | 78 000 000 | Франция, тагын 28 илдә рәсми статус | Français |
12 | Корейча | 78 000 000 | Көньяк Корея, КХДҖ, Кытай, АКШ, Япония | 한국어, 조선말 |
13 | Яван | 75 567 550 | Индонезия | Basa Jawa, Basa Jawi |
14 | Телугу | 69 666 000 | Һиндстан | తెలుగు |
15 | Маратхи | 68 022 000 | Һиндстан | मराठी |
16 | Вьетнам | 68 000 000 | Вьетнам, АКШ, Камбоджа, Франция | Tiếng Việt |
17 | Тамиль | 66 000 000 | Һиндстан, Шри-Ланка, Сингапур, Малайзия | தமிழ் |
18 | Итальян | 62 000 000 | Италия | Italiano |
19 | Төрек | 61 000 000 | Төркия | Türk dili (Türkçe) |
20 | Урду | 60 290 000 | Һиндстан, Пакьстан | اردو, Urdu |
21 | Пенджаб | 57 129 000 | Пакьстан | ਪੰਜਾਬੀ, پنجابی |
22 | Украин | 47 000 000 | Украина | Українська мова |
23 | Гуджарати | 46 100 000 | Һиндстан | ગુજરાતી |
24 | Тай | 46 050 000 | Таиланд | ภาษาไทย |
25 | Поляк | 44 000 000 | Польша, Литва, Беларус, Украина | język polski, polszczyzna |
26 | Малаялам | 35 706 000 | Һиндстан | മലയാളം |
27 | Каннада | 35 346 000 | Һиндстан | ಕನ್ನಡ |
28 | Ория | 32 300 000 | Һиндстан | ଓଡ଼ିଆ |
29 | Бирман | 32 250 000 | Мьянма (Бирма) | ဗမာစာ |
30 | Азәрбайҗан | 31 423 000 | Азәрбайҗан, Иран, Россия | Azərbaycan dili, آذربايجان ديلی
Azərbaycan-türkcəsi, Azəri dili, Türki, Türki azəri, Азәрбајҹан дили |
31 | Фарсы | 31 280 000 | Иран | فارسی |
32 | Сундан | 27 000 000 | Индонезия | Basa Sunda |
33 | Пушту | 26 811 657 | Әфганстан | ښتو |
34 | Румын | 26 265 555 | Румыния | Limba română |
35 | Бходжпури | 26 254 000 | Һиндстан | भोजपुरी |
36 | Хауса | 24 200 000 | Көнбатыш Африка | Hausa / هَوُس (до 1930-х годов) |
37 | Майтхили | 24 191 900 | Һиндстан | मैथिली |
38 | Малай | 23 576 500 | Малайзия | Bahasa Melayu |
39 | Серб-хорват | 21 000 000 | элекке Югославия (Словения һәм Македониядан тыш) | Српскохрватски језик |
40 | Авадхи | 20 540 000 | Һиндстан | अवधी |
41 | Үзбәк | 20 051 000 | Үзбәкстан | O‘zbek tili, Ўзбек тили, ئۇزبېك تیلى |
42 | Йоруба | 20 000 000 | Нигерия | Yorùbá |
43 | Нидерланд | 20 000 000 | Нидерландлар, Бельгия (төньяк) | Nederlands |
44 | Синдхи | 19 720 000 | Пакьстан | सिन्धी / سنڌي |
45 | Игбо | 18 000 000 | Нигерия | Igbo |
46 | Амхар | 17 413 000 | Эфиопия | አማርኛ |
47 | Оромо | 17 232 000 | Эфиопия | Afaan Oromoo |
48 | Индонезия | 17 070 000 | Индонезия | Bahasa Indonesia |
49 | Тагал | 17 000 000 | Филипин | Tagalog |
50 | Непал | 16 056 000 | Непал | नेपाली |
51 | Ассам | 15 374 000 | Һиндстан | অসমিয়া |
52 | Сараики | 15 059 000 | Пакьстан | سرائیکی, ਸਰਾਇਕੀ, सराइकी |
53 | Себуан | 15 000 000 | Филипин | Sugboanon |
54 | Маҗар | 14 500 000 | Маҗарстан | Magyar nyelv |
55 | Читтагонг | 14 000 000 | Бангладеш | চাটগাঁইয়া বুলি |
56 | Чжуан | 14 000 000 | Кытай | Sawcuengh |
57 | Шона | 14 000 000 | Зимбабве | Shona (chiShona) |
58 | Мадур | 13 694 000 | Индонезия | Basa Mathura |
59 | Сингхала | 13 220 000 | Шри-Ланка | සිංහල |
60 | Марвари | 13 183 000 | Һиндстан | मारवाड़ी |
61 | Магахи | 13 000 000 | Һиндстан | मगही |
62 | Харьянви | 13 000 000 | Һиндстан | हरियाणवी |
63 | Грек | 12 000 000 | Греция, Кипр | Ελληνικά |
64 | Чех | 12 000 000 | Чехия | Čeština, Česky |
65 | Чхаттисгархи | 11 535 000 | Һиндстан | छत्तिसगढ़ी |
66 | Фула | 11 428 700 | Көнбатыш Африка | Pulaar, Fulfulde |
67 | Деканс | 10 709 800 | Һиндстан | |
68 | Малагаси | 10 484 000 | Мадагаскар | Malagasy |
69 | Беларус | 10 200 000 | Беларус, Литва, Польша | Беларуская мова |
Туган теле дәрәҗәсендә сөйләшүчеләр саны 5 белән 10 миллион тирәсе булган телләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Тел | Гаилә | Туган тел дәрәҗәсендә[3] | Тулаем | Башка фаразлар |
---|---|---|---|---|
чехча | Һинд-аурупа, Славян телләре | 9.5 миллион (2001) | — | 15 миллион чех һәм словак |
Канауҗи теле | Һинд-аурупа, Indic | 9.5 миллион (2001) | — | Generally considered Hindi |
болгарча | Һинд-аурупа, Славян телләре | 9.1 миллион (1986) | — | |
Min Dong (Fuzhou) |
Сино-тибет телләр гаиләсе, кытайча | 8.6 миллион (2000) | — | |
ломбардча | Һинд-аурупа, Роман телләре | 9.1 миллион (2000) | — | |
уйгырча | төрки, Uyghur | 8.9 миллион (2000) | — | |
Chewa (Nyanja) |
Нигер-Конго телләре, Bantu | 8.7 миллион (2001) | — | |
белорусча | Һинд-аурупа, Славян телләре | 8.6 миллион (2001) | — | |
казакъча | төрки, кыпчак | 8.3 миллион (1979) | — | |
швед теле | Һинд-аурупа, Герман телләре | 8.3 миллион (1998) | — | |
Akan (Twi, Fante) |
Нигер-Конго телләре, Kwa | 8.3 миллион | 9.3 миллион | 10 миллион native, ≈20 миллион total [4] |
Makuwa (Lomwe) |
Нигер-Конго телләре, Bantu | 8.0 миллион (2006) (incl. Lomwe/West Makua) |
— | |
татарча-башкортча | төрки, кыпчак | 7.9 миллион (2002) | — | |
Bagheli | Һинд-аурупа, Indic | 7.9 миллион (2004) | — | Generally considered Hindi |
Xhosa | Нигер-Конго телләре, Bantu | 7.8 миллион (2006) | — | |
Haitian | French creole | 7.7 миллион (2001) | — | |
Konkani | Һинд-аурупа, Indic | ca. 7.6 миллион (2001) | — | |
Албанча | Һинд-аурупа, isolate | 7.5 миллион (1989–2007) | — | |
Gikuyu | Нигер-Конго телләре, Bantu | 7.2 миллион (undated) | — | |
Неаполитанча (Calabrese) |
Һинд-аурупа, Роман телләре | 7.0 миллион (1976) | — | |
Ilokano | Austronesian, Malayo-Polynesian | 7.0 миллион (2000) | — | significant L2 use |
Balochi | Һинд-аурупа, Iranian | 7.0 миллион (1998) | — | |
Southern Quechua | Quechuan | 6.9 миллион (1987–2002) | — | |
Batak | Austronesian, Malayo-Polynesian | 6.8 миллион (1991–2000) (all varieties) |
— | |
Төрекмәнчә | төрки, Oghuz | 6.6 миллион (1995–1997) | — | |
Mossi-Dagomba | Нигер-Конго телләре, Gur | 6.4 миллион (1991–2003) | — | Does not include Frafra. |
Әрмәнчә | Һинд-аурупа, isolate | 6.4 миллион (?–2001) | — | |
Sukuma-Nyamwezi | Нигер-Конго телләре, Bantu | 6.4 миллион (2006) | — | |
Tshiluba (Luba-Kasai) |
Нигер-Конго телләре, Bantu | 6.3 миллион (1991) | 7.0 миллион | |
Santali | Austro-Asiatic, Munda | 6.2 миллион (1997) | — | |
Venetian | Һинд-аурупа, Роман телләре | ≈ 6.2 миллион (2000–2006) | — | Incl. ≈ 4M in Brazil. |
конгоча | Нигер-Конго телләре, Bantu | ≈ 6 миллион (?–2007) | ≈ 11 миллион | Figures are only approximate. |
Hiligaynon | Austronesian, Malayo-Polynesian | 5.8 миллион (2000) | — | Significant L2 use. |
Tigrinya | Afro-Asiatic, Semitic | 5.8 миллион (1994–2006) | 6.0 миллион | |
Монголча | Mongolic | 5.7 миллион (1982–1995) | — | Some L2 use. |
Bhili (Wagdi, etc.) |
Һинд-аурупа, Indic | 5.6 миллион (1998–2007) (all varieties) |
— | |
Danish | Һинд-аурупа, Герман телләре | 5.6 миллион (2007) | — | |
Minangkabau | Austronesian | 5.5 миллион (2007) | — | |
Kashmiri | Һинд-аурупа, Indic | 5.6 миллион (undated) | — | data apparently post-2000 |
Hebrew | Afro-Asiatic, Semitic | 5.3 миллион (1998) | — | Number is L1 use, not nec. native. Significant L2 use. |
Финча | Урал, Finnic | 5.1 миллион (1993) | — | |
словакча | Һинд-аурупа, Славян телләре | 5.0 миллион (2001) | — | See Czech above. |
Африкаанс | Һинд-аурупа, Герман телләре | 4.9 миллион (2006) | 15.2 миллион | See Dutch above. |
Гуаранча | Tupi | 4.9 миллион (1995) | — |
Туган теле дәрәҗәсендә сөйләшүчеләр саны 3 белән 5 миллион арасы булган телләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Language | Family | Native[3] | Total | Other estimates |
---|---|---|---|---|
Mandingo (Maninka) |
Mande | 4.8 миллион (1986–2006) | — | L2 use. |
Sicilian | Һинд-аурупа, Роман телләре | 4.8 миллион (2000) | — | |
Norwegian | Һинд-аурупа, Герман телләре | 4.6 миллион (no date) | — | 4.7 миллион (2006, Statistics Norway) |
Bikol | Austronesian, Malayo-Polynesian | 4.6 миллион (2000) (all varieties) |
— | L2 use. |
Bambara (Malinke, Jula) |
Mande | ≈ 4.5 миллион (1990–1995) | — | Widespread as L2, over 10 миллион |
Southern Thai | Tai–Kadai, Tai | 4.5 миллион (2006) | — | |
Dholuo (Luo proper) |
Nilo-Saharan, Eastern Sudanic, Nilotic | 4.4 миллион (undated) | — | (data apparently after 2000) |
Georgian | Kartvelian | 4.3 миллион (1993) | — | |
Kituba | Kikongo-based creole | 4.2 миллион (1990) | 5 миллион | Widely used as L2 |
Kanuri (Kanembu) |
Nilo-Saharan, Saharan | ≈ 4.2 миллион (1985–2006) | ≈ 4.8 миллион | 3 of the 4.2 M is a rough estimate from 1985 |
Wolof | Нигер-Конго телләре, Senegambian | 4.2 миллион (2006) | — | Significant L2 use. |
Ganda (Luganda) |
Нигер-Конго телләре, Bantu | 4.1 миллион (2002) | ≈ 5 миллион (1999) | |
Umbundu (South Mbundu) |
Нигер-Конго телләре, Bantu | ≈ 4 миллион (1995) | — | L2 use. |
Kamba | Нигер-Конго телләре, Bantu | 4.0 миллион (undated) | 4.6 миллион | Data likely after 2000. |
Dogri (Kangri) |
Һинд-аурупа, Indic | 3.8 миллион (1996–1997) | — | |
Tsonga | Нигер-Конго телләре, Bantu | 3.7 миллион (2006) | — | |
Konkani | Һинд-аурупа, Indic | 3.6 миллион Goan Konkani (2000) ≈ 7.6 миллион all varieties |
— | There is debate over whether Maharashtra Konkani is actually Konkani or Marathi |
Luyia | Нигер-Конго телләре, Bantu | 3.6 миллион (1989) | — | Scope of language has been changed, but without complete data available. |
Bemba | Нигер-Конго телләре, Bantu | 3.6 миллион (2001) | — | Significant L2 use. |
Buginese | Austronesian, Malayo-Polynesian | ≈ 3.5 миллион (1991) | ≈ 4 миллион | |
Efik (Ibibio–Efik) |
Нигер-Конго телләре, Cross River | (≈ 3½ миллион, 1990–1998) (incl. Anaang) |
(≈ 5½ миллион) | Ethnologue has rescinded its data for Ibibio. |
Acehnese | Austronesian, Malayo-Polynesian | 3.5 миллион (2000) | — | L2 use. |
Balinese | Austronesian, Malayo-Polynesian | 3.3 миллион (2000) | — | 3.9 миллион (2001 Johnstone and Mandryk) |
Mazanderani–Gilaki | Һинд-аурупа, Iranian | 3.3 миллион (1993) | — | |
Shan | Tai–Kadai, Tai | 3.3 миллион (2001) | — | |
Lithuanian | Һинд-аурупа, Baltic | 3.2 миллион (1998) | — | |
Galician | Һинд-аурупа, Роман телләре | 3.2 миллион (1986) | — | Portuguese and Galician are dialects. |
Jamaican Creole | English creole | 3.2 миллион (2001) | — | |
Shan | Tai–Kadai, Tai | 3.2 миллион (2001) | — | |
Ewe | Нигер-Конго телләре, Kwa | 3.1 миллион (1991–2003) | 3.6 миллион | |
Piemonteis | Һинд-аурупа, Роман телләре | 3.1 миллион (2000) | — | |
Kimbundu (North Mbundu) |
Нигер-Конго телләре, Bantu | ≈ 3 миллион (1999) | — | |
Кыргызча | төрки, кыпчак | 2.9 миллион (1993) | — |
Сөйләшүчеләр саны 3 миллионнан күбрәк дип еш әйтелгән телләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Some languages are widely cited as having more speakers than the sources for this article allow, due to discrepancies in the conception of language. Differences may be due to defining a language along ethnic lines rather than by degree of comprehension (Tibetan, Hmong), large numbers of L2 speakers who use the language on a daily basis (Swahili, Lingala), or a suspected but undocumented number (Chinese Sign Language). Numerous cases where estimates disagree without some such extenuating circumstance are not listed.
Тел | Гаилә | Туган тел | Тулаем | Башка фаразлар |
---|---|---|---|---|
Chinese Sign Language | language isolate | — | — | Perhaps the most populous sign language; number of speakers (signers) unknown. |
Indo-Pakistani Sign Language | language isolate | 2.7 миллион in India (2003) | — | Additional speakers (signers) in Pakistan and Bangladesh. |
Zhuang | Tai–Kadai, Tai | 2.65 миллион Buyei (2000), 2.0 миллион Yongbei Zhuang (2007) |
— | 15 миллион all varieties (2001–2007). Not mutually intelligible. Ethnologue divides Zhuang into 16 languages. |
Hmong | Hmong–Mien | 2.7 миллион | Not mutually intelligible with other Hmongic languages. Cited figures dependent on conception of "Hmong": 7.8 миллион (2006); ca. 4 миллион (Lemoine, 2005) | |
Lingala | Нигер-Конго телләре, Bantu | 2.1 миллион | ≈ 9 миллион (1999) in DR Congo | L2 also in Congo-Brazzaville. Per Britannica (2005 Yearbook), > 36 миллион speak Lingala as lingua franca. |
Yi (Nuosu) | Сино-тибет телләр гаиләсе, Tibeto-Burman | 2 миллион | Not mutually intelligible with other Yi languages. Cited figures dependent on conception of "Yi": 4.2 миллион (2006), 7.8 миллион ethnic Yi (2000 census) | |
Central Tibetan (Dbus / Ü) | Сино-тибет телләр гаиләсе, Tibeto-Burman | 1.3 миллион (1990) | — | Not mutually intelligible with other Tibetan languages. Cited figures dependent on conception of "Tibetan". |
Swahili | Нигер-Конго телләре, Bantu | 800 thousand (1994–2006) | 40 миллион (1991–2006) | ~5 миллион native, ~80 миллион second language[чыганагы?] |
Өстәмә телләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- The following are languages which were not properly sourced for where they were included, or which have not yet been added
- Varhadi-Nagpuri Калып:Ethnolink 7.0
- Lambadi Калып:Ethnolink 6.0
- Mewati Калып:Ethnolink 5.0
- Mainfränkisch Калып:Ethnolink 4.9
- Domari Калып:Ethnolink 4.0
- Musi Калып:Ethnolink 3.9
- Mina Калып:Ethnolink 3.8
- Banjar Калып:Ethnolink 3.5
- Hassaniyya Калып:Ethnolink 3.1 [already counted under Arabic]
- Godwari Калып:Ethnolink 3.0
- Hunsrik Калып:Ethnolink 3.0
Шулай ук карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Дөнья халыклары
- Киң таралган телләр исемлеге
- Википедияләр исемлеге
- Халыкара тел
- Linguistic demography
- Linguistic Diversity Index
- Lists of endangered languages (for languages with the fewest numbers of speakers)
- List of ISO 639-3 codes
- Lists of languages
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ http://www.ethnologue.com/ethno_docs/distribution.asp?by=size
- ↑ Languages Spoken by More Than 10 Миллион People (10 миллион кешедән күбрәк сөйләшкән телләр) Encarta энциклопедиясы мәгълүматлары буенча. әлеге чыганактан 2009-10-31 архивланды. 2021-08-11 тикшерелгән.
- ↑ 3,0 3,1 Чыганакка җибәрү хатасы: Неверный тег
<ref>
; для сносокethnologue1
не указан текст - ↑ архив күчермәсе, archived from the original on 2012-03-21, retrieved 2012-04-12