Табасаран теле
Внешний вид
Табасаран теле | |
Дәүләт | Россия[1] |
---|---|
Барлыкка килү урыны | Дагстан һәм Төньяк Осетия |
Административ-территориаль берәмлек | Дагстан |
Тел типологиясе | агглютинатив тел, эргатив телләр[d] һәм акцентный язык[d] |
Язу | кирилл язуы |
Сөйләшүчеләр саны | 126 900 кеше кеше (2010)[2] |
Телнең ЮНЕСКО статусы | куркыныч астында[d][3] |
Ethnologue каталогында телнең статусы | 5 Developing[d][2] |
Табасаран теле (шулай ук Табассаран теле буларак языла) ул Лезги телләре тармагының Төньяк-көнчыгыш Кавказ теле. Ул Россиянең Дагстан Республикасының көньяк өлешендә табасаран халкы вәкилләре тарафыннан сөйләшелә. Ике төп диалект бар: Төньяк (Ханаг) һәм Көньяк Табасаран. Ул Көньяк диалектта нигезләнгән әдәби телгә ия һәм Дагъстанның рәсми телләренең берсе булып тора.
Язу системасы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Язу системасы
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Табасаран теле кириллик язу системасын кулланып языла.
Хәреф | Халыкара фонетика әлифбасы |
---|---|
А а | /ɑ/ |
Аь аь | /æ/ |
Б б | /b/ |
В в | /v/ |
Г г | /ɡ/ |
Гг гг | /ɣ/ |
Гъ гъ | /ʕ/ |
Гь гь | /h/ |
Д д | /d/ |
Е е | /ɛ/, /jɛ/ |
Ё ё | /jo/ |
Ж ж | /ʒ/, /dʒ/ |
Жв жв | /ʒʷ/ |
З з | /z/, /dz/ |
И и | /i/ |
Й й | /j/ |
К к | /kʰ/ |
Кк кк | /kː/ |
Къ къ | /qːʰ/ |
Кь кь | /qʼ/ |
Кӏ кӏ | /kʼ/ |
Л л | /l/ |
М м | /m/ |
Н н | /n/ |
О о | /o/ |
П п | /pʰ/ |
ПП пп | /pː/ |
Пӏ пӏ | /pʼ/ |
Р р | /r/ |
С с | /s/ |
Т т | /tʰ/ |
Тт тт | /tː/ |
Тӏ тӏ | /tʼ/ |
У у | /u/ |
Уь уь | /y/ |
Ф ф | /f/ |
Х х | /ɦ/ |
Хъ хъ | /qʰ/ |
Хь хь | /x/ |
Ц ц | /tsʰ/ |
Цц цц | /tsːʰ/ |
Цӏ цӏ | /tsʼ/ |
Ч ч | /tʃʰ/ |
Чв чв | /tʃʷʰ/ |
Чч чч | /tʃːʰ/ |
Чӏ чӏ | /tʃʼ/ |
Ш ш | /ʃ/ |
Шв шв | /ʃʷ/ |
Щ щ | /ɕ/ |
Ъ ъ | /ʔ/ |
Ы ы | /ɨ/ |
Ь ь | |
Э э | /ɛ/ |
Ю ю | /y/, /ju/ |
Я я | /æ/, /jɑ/ |
Билгеләмә: Әфлисун төсе белән күрсәтелгән хәрефләр бары тик Рус теленнән алынма сүзләрдә очратырга була.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ ScriptSource - Russian Federation
- ↑ 2,0 2,1 Ethnologue — 25, 19 — Dallas, Texas: SIL International, 1951. — ISSN 1946-9675
- ↑ Красная книга языков ЮНЕСКО