Таллинн

Таллинн
Ил	ЭстонияЭстония
Өяз	Харьюмаа
Координатлар	59°26'14"N, 24°44'42"E
Башлык	Кылварт, Михаил[d]
Беренче телгә алу	1154
Элеккеге исемнәр	Колывань, Рөвел
Мәйдан	159 км²
Халык саны	392 331 кеше
Сәгать кушагы	UTC+2
Телефон коды	+372
Рәсми сайт	tallinn.ee
Кардәш шәһәрләр	Рига, Аннаполис (Мэриленд), Хаңҗу[d], Дартфорд[d], Гент, Һелсинки, Кил, Котка[d], Пекин, Мәскәү, Турку, Винисә, Вилнүс, Мальмё, Шверин, Санкт-Петербург, Киев, Өскеп, Вена, Одесса һәм Тбилиси

Таллинн (эст. Tallinn) — Эстониянең иң зур шәһәре һәм башкаласы.

Халык саны — 392 331 кеше (2011).

География

Таллинн Фин култыгының көньяк ярында, Һелсинкидан 80 километр көньяктарак урнашкан.

Климат

• Уртача еллык температура — +5,9 °C
• Уртача еллык җил тизлеге — 4,1 м/с
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 80%

Таллинн климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	9,3	10,1	15,9	27,2	29,7	31,2	34,3	33,9	28,5	22,0	12,8	10,6	34,3
Уртача максимум, °C	−1,2	−1,6	2,3	9,2	15,2	18,8	21,8	20,4	15,2	9,4	3,4	0,3	9,4
Уртача температура, °C	−3,4	−4,3	−1	4,5	10,1	14,1	17,2	16,0	11,3	6,5	1,3	−1,9	5,9
Уртача минимум, °C	−5,8	−7	−4,2	0,6	5,2	9,6	12,7	12,0	7,8	3,8	−0,8	−4,2	2,5
Абсолют минимум, °C	−31,1	−31	−25,5	−17,2	−5	0,0	4,0	2,1	−5	−10,5	−21,3	−31	−31,1
Явым-төшем нормасы, мм	49	32	31	30	36	57	74	73	60	65	61	49	618
Су температурасы, °C	1,0	0,5	0,6	2,3	6,5	11,8	16,2	16,7	13,0	9,5	6,0	2,8	7,3
Чыганак: Погода и климат ЕСИМО

Тарих

Рус елъязмаларында беренче тапкыр 1154 елда Колывань буларак телгә алына. 1219 елда датчаннар тарафыннан басып алына, алар шәһәргә Рөвел исемне кушканнар.

1349 елда датчаннар шәһәрне Тевтон орденына саталар, соңрак Ливония ордены составына күчкән. Ливония ордены таркалгач соң, Швеция составына күчкән.

1558—83, 1570 — 71 һәм 1577 елларда шәһәр руслар тарафыннан уңышсыз камап алынган.

Төньяк сугышы барышында Рөвел Пётр I гаскәре алдында капитуляцияләнгән.

1904 елның 15 октябрендә — Россия-Япония сугышы барышында Балтыйк флоты Рөвелдән чыга.

Халык

1840	1897	1959	1970	1979	1989	2000	2011
23 259	64 572	281 714	362 706	429 727	482 037	400 378	392 331

Милли состав (2000): эстоннар — 53,7%, руслар — 36,5%, украиннар — 3,7%, белоруслар — 2,0%.

Эчке бүленеш

8 өлеш:

• 1) Һааберсти (эст. Haabersti)
• 2) Кесклинн (эст. Kesklinn)
• 3) Кристийне (эст. Kristiine)
• 4) Ласнамәе (эст. Lasnamäe)
• 5) Мустамәе (эст. Mustamäe)
• 6) Нымме (эст. Nõmme)
• 7) Пирита (эст. Pirita)
• 8) Пыһья-Таллинн (эст. Põhja-Tallinn)