Таллинн

Таллинн
эст. Tallinn
Байрак[d]	Илтамга[d]
Рәсми исем	Tallinn һәм Таллин
Демоним	Tallinnoise һәм Tallinnois
Дөнья кисәге	Аурупа
Дәүләт	Эстония
Нәрсәнең башкаласы	Эстония
Административ-территориаль берәмлек	Таллин
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Фин култыгы
Хөкүмәт башлыгы вазыйфасы	Таллин шәһәрдары[d]
Хөкүмәт башлыгы	Таави Аас[d]
Халык саны	434 562 (1 гыйнвар 2019)
Диңгез дәрәҗәсе өстендә биеклек	143 метр
Сәгать поясы	UTC+02:00
Кардәш шәһәр	Рига, Аннаполис (Мэриленд), Хаңҗу[d], Дартфорд[d], Гент, Һелсинки, Кил, Котка[d], Пекин, Мәскәү, Турку, Винисә, Вилнүс, Мальмё, Шверин, Санкт-Петербург, Киев, Өскеп, Вена, Одесса һәм Тбилиси
Аның белән шул ук территорияне били	Таллин
Бүләкләр	Европейский город деревьев[d] (2015)
Мәйдан	159,37 км² (31 декабрь 2017)
Почта индексы	15199
Рәсми веб-сайт	tallinn.ee
Open Data portal	Open Data Tallinn[d]
Экономика темы	economy of Tallinn[d]
Категория для видов элемента	[d]
Беренче язма телгә алу	1154
Җирле телефон коды	64
Нумир тамгасы куды	A-B
Монда җирләргәннәр төркеме	[d]
Таллинн Викиҗыентыкта

Таллинн (эст. Tallinn) — Эстониянең иң зур шәһәре һәм башкаласы.

Халык саны — 392 331 кеше (2011).

География

Таллин Фин култыгының көньяк ярында, Һелсинкидан 80 километр көньяктарак урнашкан.

Климат

• Уртача еллык температура — +5,9 °C
• Уртача еллык җил тизлеге — 4,1 м/с
• Уртача еллык һава дымлылыгы — 80%

Таллин климаты
Күрсәткеч	Гый	Фев	Мар	Апр	Май	Июн	Июл	Авг	Сен	Окт	Ноя	Дек	Ел
Абсолют максимум, °C	9,3	10,1	15,9	27,2	29,7	31,2	34,3	33,9	28,5	22,0	12,8	10,6	34,3
Уртача максимум, °C	−1,2	−1,6	2,3	9,2	15,2	18,8	21,8	20,4	15,2	9,4	3,4	0,3	9,4
Уртача температура, °C	−3,4	−4,3	−1	4,5	10,1	14,1	17,2	16,0	11,3	6,5	1,3	−1,9	5,9
Уртача минимум, °C	−5,8	−7	−4,2	0,6	5,2	9,6	12,7	12,0	7,8	3,8	−0,8	−4,2	2,5
Абсолют минимум, °C	−31,1	−31	−25,5	−17,2	−5	0,0	4,0	2,1	−5	−10,5	−21,3	−31	−31,1
Явым-төшем нормасы, мм	49	32	31	30	36	57	74	73	60	65	61	49	618
Су температурасы, °C	1,0	0,5	0,6	2,3	6,5	11,8	16,2	16,7	13,0	9,5	6,0	2,8	7,3
Чыганак: Погода и климат ЕСИМО

Тарих

Рус елъязмаларында беренче тапкыр 1154 елда Колывань буларак телгә алына. 1219 елда датчаннар тарафыннан басып алына, алар шәһәргә Рөвел исемне кушканнар.

1349 елда датчаннар шәһәрне Тевтон орденына саталар, соңрак Ливония ордены составына күчкән. Ливония ордены таркалгач соң, Швеция составына күчкән.

1558—83, 1570 — 71 һәм 1577 елларда шәһәр руслар тарафыннан уңышсыз камап алынган.

Төньяк сугышы барышында Рөвел Пётр I гаскәре алдында капитуляцияләнгән.

1904 елның 15 октябрендә — Русия-Япония сугышы барышында Балтыйк флоты Рөвелдән чыга.

Халык

1840	1897	1959	1970	1979	1989	2000	2011
23 259	64 572	281 714	362 706	429 727	482 037	400 378	392 331

Милли состав (2000): эстоннар — 53,7%, руслар — 36,5%, украиннар — 3,7%, белоруслар — 2,0%.

Эчке бүленеш

8 өлеш:

• 1) Һааберсти (эст. Haabersti)
• 2) Кесклинн (эст. Kesklinn)
• 3) Кристийне (эст. Kristiine)
• 4) Ласнамәе (эст. Lasnamäe)
• 5) Мустамәе (эст. Mustamäe)
• 6) Нымме (эст. Nõmme)
• 7) Пирита (эст. Pirita)
• 8) Пыһья-Таллинн (эст. Põhja-Tallinn)