Тампере

Тампере
фин. Tampere швед. Tammerfors
Байрак	Илтамга
Нигезләнү датасы	1779
Рәсми исем	Tampere, Tammerfors һәм Таммерфорс
Кушамат/тәхәллүс	Manchester of the North
Рәсми тел	фин теле
Дәүләт	Финляндия
Нәрсәнең башкаласы	Пирканмаа[d]
Административ-территориаль берәмлек	Пирканмаа[d]
Диңгез, күл яки елга эчендә яки янында урнашуы	Нясиярви[d], Pyhäjärvi[d] һәм Tammerkoski[d]
Хөкүмәт башлыгы	Lauri Lyly[d]
Канунбирү органы	Tampere City Council[d]
Халык саны	225 118 (31 декабрь 2015)
Сәгать поясы	UTC+02:00 һәм UTC+03:00
Кардәш шәһәр	Линц, Тронһейм, Эссен, Мишкольц, Луҗ, Каунас, Хемниц, Клаксвуйк[d], Мванза[d], Тарту, Киев, Коупавогүр, Нижгар, Оденсе, Оломоутс, Норчөпиң[d], Леон (Никарагуа), Сирекьюз һәм Брашов
Моның хуҗасы	Tampereen jäähalli[d], Сяркянниеми[d], Ратина[d], Tampere Hall[d], Tammela Stadion[d], Aleksanteri School[d], Tahmela Spring[d] һәм Uros Live[d]
Чиктәш дәүләтләр	Кангасала[d], Лемпяаля[d], Нокиа[d], Оривеси[d], Пирккала[d], Руовеси[d] һәм Юлёярви[d]
Мәйдан	687,9 км²
Рәсми веб-сайт	tampere.fi
Тема җәгърафиясе	geography of Tampere[d]
Open data portal	data.tampere.fi[d]
Объектның күренешләре өчен төркем	[d]
Тампере Викиҗыентыкта

Та́мпере (фин. Tampere [ˈtɑmpere], швед. Tammerfors [tamərˈfɔrs] — Финляндиянең Һелсинкидән соң икенче зур шәһәре. Тампере (Таммерфорс) Тампере эреләр рәтеннән саналса да, биредә нибары 200 мең кеше яши.

Тампере илнең көньягында, ике зур күл арасында урнашкан. Шәһәргә нигез 1775 елны салына. Швеция патшасы Густав биредә сәүдә бистәсен нигезләргә әмер бирә. 1905 елда Таммерфорста Русия социал-демократлар фиркасенең 1нче оештыру корылтае уза. Биредә әле дә В.И. Ленин музее эшли.

Тампере башкаладан ерактарак, пуез белән 2 сәгать барасы. Бу шәһәр зур сәнәгать үзәге булып санала, фабрикалар күплегенә ишәрәләп, Финляндиянең “Манчестер”е дип тә йөртәләр. Шул ук вакытта шәһәрдә яшеллек күп. Тампере илдә тору өчен иң уңайлы шәһәр санала.

Тампере татарлары

Укытучы Муаззез апа язган “Тампере Ислам мәхәлләсе: нигезе һәм тарихы” китабы буенча Тамперега татарлар 1890нчы елларда килеп урнашалар. Совет-фин сугышыннан соң басып алынган Выборг татарлары да бирегә килеп урнаша. 1930нчы елларда ел саен Тукай кичәләре оештырыла. 1943 елда мәхәллә пәйда була.

Халык саны

Ел	1820	1850	1876	1881	1886	1889	1891	1896	1900	1904
Халык саны	1 000	4 000	12 100	13 800	16 100	18 100	20 500	26 700	34 100	40 261
Год	1910	1915	1926	1941	1960	1970	1975	1978	1980	1983
Халык саны	45 100	45 200	51 700	81 000	132 673	158 380	166 338	165 519	166 228	167 344
Ел	1985	1987	1990	1993	1995	1996	1998	1999	2000	2001
Халык саны	169 026	170 533	172 560	176 149	182 742	186 026	188 726	191 254	193 174	195 468
Ел	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010	2011
Халык саны			200 980		204 385	206 615	209 409	209 748	211 691	213 315