Tatarstan klimatı

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Tatarstan klimatı latin yazuında])
(Татарстан климаты битеннән юнәлтелде)

Tatarstan klimatı, urtaça kontinental, çäye cılı, qışı urtaça salqın. Qoyaş radiasiäse häm atmosfera sírkulásiäse tö'sirendä formalaşa. Klimatqa urınnıñ reliefe, üsemleklär qaplamı, hídrografik çeltäre yoğıntı yasí. 20. yöz urtalarınnan başlap klimatqa keşelär eşçänlege tä'sir itä. Yıllıq ğomumí radiasiä 3900 MJ/m2 çaması, yıllıq radiasion balans 1350 MJ/m2. Qoyaş balqışı ber yılğa 2000 säğätkä yaqın. Közen-qışın, ğomumän, yıl däwamında cillär kübräk könyaq häm könyaq-könçığıştanraq isä. yaz häm cäy könnärendä tönyaq cilläre qabatlana. Köçle cillär qışqı aylarda küzätelä. Yılnıñ salqın waqıtında cömhüriät territoriäse Atlantik Okean (Íslandiä minimumı) häm Seber ([[Aziä maksimumı) hawa massaları tä'sirenä duçar itelä, şuña kürä hawa temperaturası könbatıştan könçığışqa taba töşä bara. cılı waqıtta sírkulásiä prosessları kimi, temperatura rejime farmalaşuına Qoyaş radiasiäse häm cirle faktorlarnıñ tä'sire arta. Hawanıñ urtaça temperaturası Ğínwarda -14°C, Yüldä 19°C; absolút minimum -52°C, absolút maksimum 40°C. Cılı könnär (temperatura 0°Ctan yuğarı) 198-209, salqınnarı – 156-167. Yıllıq yawım-töşem küläme 460-540 mm. İdel aldı, Çulman aldı töbäklärendä häm Çulman artyağınnıñ könyaq-könçığışında yawın-töşem kübräk. Yawım-töşemneñ 60-70% cılı waqıtqa turı kilä. Totrıqlı qar qaplamı Nöyäber axırında xasil bula, 140-150 köngä suzıla; tufraqta tuñ tiränlege 74-114 cm.