Теодор Аман
| Теодор Аман | |
|---|---|
 | |
| Туган телдә исем | рум. Theodor Aman |
| Туган | 20 март 1831[1][2][3][…] Кымпулунг[d], Muscel County[d][4][5] |
| Үлгән | 19 август 1891[6][1][3][…] (60 яшь) Бүкрәш, Румыния[7][5] |
| Күмү урыны | кладбище Беллу[d] һәм Кишенәү үзәк зираты[d] |
| Ватандашлыгы |  Румыния |
| Әлма-матер | Carol I National College[d] һәм Колледж Святого Саввы[d] |
| Һөнәре | рәссам, фотограф, сынчы, художник-гравёр |
| Кардәшләр | Alexandru Aman[d] |
 | |
 | |
Теодор Аман ( рум. Теодор Аман ; 20 март 1831 , Кымпулунг-Мусчел - 19 август 1891, Бухарест, Румыния — әрмән-грек чыгышлы валах рәссамы, ул шулай ук агачта гравюра белән шөгыльләнгән.
Румыниядә импрессионизмның бер предтечасы
Тормышы һәм ижаты[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Башта Теодор Аман Константин Лек һәм Карол Валленштейн белән Крейова һәм Бухарест сәнгать мәктәпләрендә рәсемгә өйрәнә. 1850-1851 елларда ул Парижда яши, анда Франсуа-Эдуард Пикоттан дәресләр ала. 1853 елда Теодор Аман үзенең әсәрләрен Париж салонында беренче тапкыр күрсәтә. Аннары ул Константинопольгә китә, һәм аннан Кырымга китә, һәм ул Румыниянең милли яңарыш рухы белән тулган иң танылган картиналарын ясау өчен материаллар җыя. Теодор Аманның мәшһүр картинасы "Аль янында сугыш" 1855 елда Париж Бөтендөнья күргәзмәсе вакытында халыкка күрсәтелә. Ул жанр һәм тарихи картиналар остасы, портретларны да язган.
Валахиягә үзенең туган якларына кайткач, Теодор Аманны принц Барбу Штирбиль хөрмәтләп каршылый һәм ул дворян катламына торгызыла. Принц шулай ук рәссамга Парижда сәяхәт һәм уку өчен стипендия бирә. Барбизон мәктәбенә бару Теодор Аманның пейзажына һәм портрет картинасына зур йогынты ясады. Аннары, Римда озак торгач, ул туган иленә кайта, һәм 1864-нче елда рәссам Георге Татареску белән Бухарест Милли сынлы сәнгать мәктәбен оештыра. Ул бу мәктәпне 1891 елда үлгәнче җитәкли.
Бухарестта Беллу зиратында күмелгән. Соңыннан Румыния академиясе әгъзалары исемлегенә кертелә. Бухарестта, рәссам яшәгән йортта, аның исемендәге музей ачыла. Бухарест, Бакау, Бая Маре, Крейова, Плоести, Тимисоара шәһәрләрендә Теодор Аман исемле урамнар бар.
Теодор Аманның оныгы, Хорасиу Димитриу, шулай ук танылган пост-импрессионист рәссам иде .
Галерея[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
-
"Принциплар берлеге", 1857. -
Влад Дракула һәм җиңелгән төрекләр (1861–64) -
Тудор Владимиреску портреты (1874–76) -
Яшь чегән хатыны (1884) -
Туган шәһәр урамы (1890) -
Хәерче -
-
Констант порты -
Жимеш кәрзине -
Рәссамның Париждагы беренче остаханәсе -
Ханым рәсем ясый (1862) -
Т.Аман картиналарының берсе рәсеме белән Румыниянең почта маркасы (1984)
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Викиҗыентыкта [[Commons:Category:
Theodor Aman Викиҗыентыкта|Теодор Аман]] темасына медиафайллар бар- Теодор Аман // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
Тематик сайтлар | |
|---|---|
| Сүзлекләр һәм энциклопедияләр | |
| Норматив контроль |
- ↑ 1,0 1,1 Брокгауз энциклопедиясе
- ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Bogdan R. Aman, Theodor // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T002228
- ↑ 4,0 4,1 Аман Теодор // Аман Теодор / мөхәррир А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Әрмән совет энциклопедиясе / мөхәррир Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ Benezit Dictionary of Artists — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
- ↑ 7,0 7,1 Аман Теодор // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.