Титикака

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Титикака latin yazuında])

Титикака (исп. Titicaca, кечуа Titiqaqa, айм. Titiqaqa) — Көньяк Америкада төче су запаслары буенча иң зур һәм мәйданы буенча икенче (Маракайбодан соң) күл.

Анд тауларында җәенке таулыгында, Боливия чигендә урнашкан.

Мәйданы 8300 км², су кимәленең биеклеге 3821 м (буенча заман үзгә нык), уртача тирәнлеге 140-180 м, максималь тирәнлеге 281 м. Күлнең уртасында суның температурасы гамәлдә үзгәрми һәм 10-12 °C тәшкил итә, әмма яр күл ярында төнлә туңа еш кына.

Күлгә бозлыклардан агып төшүче 300’дән кичү елгалар коя һәм Нәсәгәдер елгасы агып чыга. Үз чиратында Нәсәгәдер елгасы Боливиядә урынлашкан тын күлендә коя.

Испаннар тарафыннан кушылган Титикака атамасы кечуалар телендә артабангы аңлатыла: кака — «кыя» сәмит — «пума» (кечуа кабиләләренең изге хайваны). Аймара кечуа һәм халыклары арасында күл «Мамакта», ә унаенда элек «Пукин күле» (ягъни пукин халкы илендәге күл) дип аталган.

Титикака кулен Аурупада тәүгеләрдән булып испан хронисты Педро Сьеса де Леон 1554 елда сурәтли.

Яр буендагы кала иң зур — Пуно. Күл тирәсендә пемра кечуа һәм халыкларының бату тораклары урнашкан. Халыкның бер өлеше Рус (Uros) йөзүче камыш утрауларында яши.