Тристено дендропаркы

Тристено дендропаркы
	Тристено дендропаркы
Нигезләнү датасы	1948
IUCN тарафыннан якланучы зоналар төркеме	категория МСОП III: памятник природы[d]
... хөрмәтенә аталган	Trsteno, Dubrovnik[d]
Дөнья кисәге	Европа
Дәүләт	Хорватия
Административ-территориаль берәмлек	Дубровник
Урын	Trsteno, Dubrovnik[d]
Хезмәтләндерүче	Хорватия фән һәм сәнгать академиясе[d]
Мирас статусы	Реестр культурных ценностей Республики Хорватия[d]
Мәйдан	28 һектар
	Тристено дендропаркы Викиҗыентыкта

^[3]

Трстено арборетумы яки Тристено дендропаркы (Horb. Arboretum Trsteno) - Хорватиядәге дөньядагы иң карт һәм иң борыңгы ботаника бакчасы, Элек Европада иң матур урыннарның берсе саналган. Хорватияның Адриатик ярында бердәнбер арборетум. Трстено районында урнашкан.

Тарих[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Арборетумны XV гасыр ахырында җирле дворян Гоззе гаиләсе төзегән, алар корабль капитаннарыннан сәяхәтләреннән орлыклар һәм үсемлекләр алып килүләрен сораганнар. Арборетумның ачылу вакыты төгәл билгеле түгел, ләкин ул 1492 елда ук булган, арборетумны сугару өчен 15 м озынлыктагы суүткәргеч төзегәннәр. Бу акватория әле дә сакланган. 1948 елда ул Хорватия Фәннәр һәм сәнгать академиясенә тапшырыла һәм дендропарк академия милегендә кала. Дендрарий Иске Дубровницкий республиканың, Далмация һәм Урта диңгез парклары арасында аерым урын алып тора. Ул XV гасырда бакча архитектурасы булган Сарварицадагы паркын да үз эченә алган.

1962 елда дендрарий Тристено саклана торган табигый һәйкәлләр исемлегендә «Ландшафт архитектурасы» һәйкәле буларак теркәлгән. Саклана торган территория 255 000 квадрат метрны били.

1991 елның 2 һәм 3 октябрендә Югославия халык армиясе канонеркалар һәм очкычлар кулланып, дендрарийны яндырып, аның зур өлешен юк итәләр һәм өлешчә зыян китерәләр. Һөҗүмнәр сәбәпле Трестенога шактый зыян килә. Шулай ук, дендрарий 2000 елда корылык вакытында урман янгыны нәтиҗәсендә нык зыян күрә, янгын 120 000 квадрат метр тирәсе паркка зыян китерә.

Трестено үзәк мәйданында урнашкан ике «Көнчыгыш Платан» агачлары — арборетумның горурлыгы булып торалар. Бу агачлар ике катастрофаны кичергән. Алар 500 яшьтән узганнар һәм Европада үскән төрләрнең уникаль үрнәкләре булып саналалар. Борынгы агачларның биеклеге якынча 45 һәм 60 м, кәүсәләренең диаметры 5 м. Хорватиядә 1502 елда Яңарыш чорында төзелгән асыл гаиләнең йорты булган урында күп экзотик үсемлекләр булган парк ачылган.

Популяр мәдәнияттә[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

"Престоллар уены" телесериалының өченче һәм дүртенче сезоннарында Дендрарий Трстено Королева Гаванасындагы «Кызыл крепость сарае» бакчалары декорациясе сыйфатында файдаланган.