Эчтәлеккә күчү

Уйгырлар

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Уйгырлар latin yazuında])
(Уйгур битеннән юнәлтелде)
Уйгырлар
гомуми сан

12 314 800[1]

яшәү җире

Кытай-7,5 млн, Казакстан-185 мең, Кыргызстан-37 мең, Үзбәкстан-36 мең, Русия-3 мең.

Теле

Уйгур теле

Дине

Ислам

Кардәш халыклары:

башка Төрки халыклар

 Уйгырлар Викиҗыентыкта

УйгырларКытайда, Казахстанда, Кыргызстанда, Үзбәкстанда, Рәсәйдә һәм башка төбәкләрдә яшәүче төрки халык. Уйгур телендә яки яңа уйгур телендә сөйләшәләр, телләре алтай гаиләсе төрки группага керә. Төньяк-көнбатыш яки үзәк диалектында сөйләшәләр. Теге яки бу төбәктә яшәгәнгә күрә рус, казах, үзбәк, киргиз, һәм кытай телләре бу халык арасында киң таралган.Кытайда яшәгән уйгурларның гарәп графикасына, ә элеке СССР территориясендә яшәгән уйгурларның рус графикасы язуларына нигезләнә.

Кытай Халык Җөмһүриятенда уйгырларның хокуклары КХҖ Хөкүмәте тарафыннан бозыла.[2][3] Бу гамәлләр Шеңҗанны көчләп ассимиляцияләү һәм этноцид яки мәдәни геноцид буларак тасвирлана.[4][5]

Шулай ук карагыз

[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]


  1. https://joshuaproject.net/people_groups/15755
  2. Fiskesjö, Magnus (2019-04-18). China's Thousandfold Guantánamos. Times Higher Education.
  3. Калмурат, Аян (2021-02-09). «Прекратить геноцид!» Казахи из Синьцзяна требуют освободить родных.
  4. 'Cultural genocide': China separating thousands of Muslim children from parents for 'thought education', The Independent. 17 сентябрь 2021 тикшерелде.
  5. (2020) «The Uyghur Minority in China: A Case Study of Cultural Genocide, Minority Rights and the Insufficiency of the International Legal Framework in Preventing State-Imposed Extinction». Laws 9. DOI:10.3390/laws9010001.