Федот Шубин
Федот Шубин | |
---|---|
![]() | |
Туган | 17 (28) май 1740[1] Архангелогородская губерния[d], Россия империясе |
Үлгән | 12 (24) май 1805[1] (64 яшь) Санкт-Петербург, Россия империясе[2][1] |
Күмү урыны | Смоленск праваслау зираты[d] |
Ватандашлыгы | Россия империясе |
Әлма-матер | Император сынлы сәнгать академиясе[d] |
Һөнәре | сынчы |
Эш бирүче | Император сынлы сәнгать академиясе[d] |
Федот Иванович Шубин ( 17 (28) май 1740 ел[3]- 12 (24) май 1805 ел ) — XVIII гасырның иң мөһим рус скульпторы, сентиментализм вәкиле.
Биографиясе
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Федот Иван улы Шубин Архангель губернасы Куроостровской өлкәсенең Тючковская авылында туган[4] . Крестьян Иван Афанасьевич Шубныйның улы (1704-1759). Помор тамырлары бар.
Санкт-Петербургка укырга килә. Сәнгать академиясен (Жилле классы ) зур алтын медаль белән тәмамлый. Аннан соң A. A. Иванов белән бергә Парижда (1767-1770) һәм Римда (1770-1772) укый.
1774 елда аңа академик исеме бирелә.
1803 елда, Александр I указы белән Шубин штат буенча хезмәт хакы белән адъюнкт-профессор итеп билгеләнә.
Ф.И. Шубин 1805 елның 12 (24) маенда, үзенең 65 яшенә кадәр берничә көн калмыйча, Питырбурда вафат була [5] .
Академия тол хатынына "мәрхүм иренең кыска вакытлы хезмәте аркасында" пенсия бирми.
Аны Смоленск православие зиратында күмәләр [6]. 1931 елның октябрендә Ф.И. Шубинның җәсәдләре Александр-Невская лавраның XVIII гасыр мемориаль некрополенә күчерелә.
Эшләре
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Шубин, нигездә, мрамор белән эшләгән, бик сирәк бронзага мөрәҗәгать иткән. Аның эшләре классицизм стиленә карый. Аның скульптура портретларының күбесе бюст формасында башкарылган. Болар-вице-канцлер А.М. Голицын, граф П. А. Румянцев-Задунайский, Потемкин-Таврический, М.В. Ломоносов, Павел I, П.В.ң. Завадовский, Екатерина II сыннары һәм башкалар.
Шубин портретчы буларак кына түгел, ә декоратор буларак та эшләгән, ул Чесмен сарае өчен 58 мәрмәр тарихи портрет (1771-1775), Мәрмәр сарае өчен 42 скульптура (1775-1785) һ. б. ясаган.
Ул Холмогорск сырлы соягенең оста сөяк кисүчесе була [7].
-
Скульптура «Екатерина II — законодательница» (1790). ГРМ
-
Бюст И. С. Барышникова (1778). ГТГ
-
Бюст А. А. Безбородко (около 1798). ГРМ
-
Бюст А. А. Безбородко
-
Бюст А. М. Голицына (1773). ГТГ
-
Бюст князя Ф. Н. Голицына (1771). ГТГ
-
Бюст Екатерины II (начало 1770-х). ГТГ
-
Бюст Платона Зубова (1795). ГТГ
-
Бюст М. В. Ломоносова (1793). ГРМ
-
Бюст Алексея Орлова-Чесменского (1778). ГТГ
-
Бюст Григория Орлова (1782). ГТГ
-
Бюст Ивана Орлова (1778). ГТГ
-
Бюст Фёдора Орлова (1778). ГТГ
-
Бюст Павла I (1798). ГТГ
-
Бюст Павла I (1800). ГРМ
-
Бюст графини Марии Паниной (середина 1770-х). ГТГ
-
Бюст Григория Потёмкина (1791). ГРМ
-
Бюст Николая Васильевича Репнина (1791). ГРМ
-
Бюст Захара Чернышёва (1774). ГТГ
-
Бюст Е. М. Чулкова (1792). ГРМ
Гаилә әгъзалары
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]1774 елның 6 ноябрендә Василиевский утравындагы Беренче Андрей соборында, "Сәнгать академиясе, академикы Федот Иванов Шубин" "шул ук Академияның комиссары Филипп Кориновның кызы Вера белән" өйләнешә; поручитель булып танылган архитектор И.Е. Старов чыгыш ясый.
1783 елның 26 сентябрендә 18 сентябрьдә шул ук Санкт-Андрей чиркәвендә туган Ф.И.Шубинның кызын патшабикә Елизавета кабул итә..
Хәтер
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Шубинның кабер ташы Санкт-Петербургта урнашкан федераль (бөтен рус) әһәмиятле тарихи-мәдәни мирас объектлары исемлегенә кертелгән (РФ Хөкүмәте 2001 елның 10 июлендәге 527 карары белән расланган).
- 1955 елда Шубинга багышланган СССР почта маркасы чыгарыла.
- Михайловский бакчасында һәйкәл куелган (скульптор В. Синайский). Бакчаны реконструкцияләү вакытында ул сүтелде, хәзер ул шәһәр скульптура музееның Яңа күргәзмә залы ишегалдында урнашкан.
- Архангельскта урам Федот Шубин исеме белән аталган.
Искәрмәләр
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Большая российская энциклопедия — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- ↑ 2,0 2,1 Шубин Федот Иванович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / мөхәррир А. М. Прохорова — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ По другим данным — 5 май 1740 ([[Хата: ялган вакыт|Хата: ялган вакыт]] [[Хата: ялган вакыт год|Хата: ялган вакыт]]) года (Шубин, Федот Иванович // Петербургский некрополь / Сост. В. И. Саитов. — СПб.: Типография М. М. Стасюлевича, 1913. — Т. 4 (С—Ө). — С. 601.).
- ↑ Шубин, Федот Иванович (Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона)
- ↑ Шубин Федот Иванович (1740-1805)
- ↑ .
- ↑ Холмогорская резная кость. Историко-мемориальный музей М.В. Ломоносова (2011-02-05). әлеге чыганактан 2014-01-10 архивланды. 2013-04-13 тикшерелгән.
Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Шубин, Федот Иванович // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.
- Федот Иванович Шубин: Альбом / Автор альбома В. Петров; Оформление художника Е. Голяковского; Ред. Г. Клодт. — М.: Изогиз, 1956. — 52 с. — 5 000 экз. (обл., суперобл.)
- Коничев К. И. Повесть о Федоте Шубине. Повесть о Воронихине / Художник Н. И. Васильев. — Л.: Советский писатель. Ленингр. отд-ние, 1973. — С. 2-307. — 528 с. — 100 000 экз. (в пер.)
- Ильина Т.В., Станюкович-Денисова Е.Ю. Русское искусство 18 века. М., Юрайт, сc. 435-440 ISBN 978-5-9916-3527-1
- С. Н. Кондаков. Юбилейный справочник Императорской Академии художеств. 1764-1914. — Спб.: Товарищество Р.Голике и А.Вильборг, 1915. — Т. 2. — С. 279. — 454 с.
Сылтамалар
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Шубин, Федот Иванович в библиотеке «Старатель»
- Шубин Федот Иванович — статья из Большой советской энциклопедии.
- Скульптор Федот Шубин Малоизвестный портрет Екатерины II из Художественно-исторического музея в Вене