Филипп де Шампань

фр. Philippe de Champaigne
Ватандашлык	Франция патшалыгы Южные Нидерланды[d]
Туу датасы	26 май 1602(1602-05-26)[…]
Туу урыны	Брюссель, Бельгия
Үлем датасы	12 август 1674(1674-08-12)[…] (72 яшь)
Үлем урыны	Париж, Франция патшалыгы
Ире яки хатыны	Charlotte Duchesne[d]
Балалар	Catherine de Sainte-Suzanne[d]
Һөнәр төре	рәссам, архитектурный чертёжник, сынлы сәнгать эшлеклесе
Эшчәнлек өлкәсе	живопись[d]
Башкарган вазыйфа	придворный художник[d]
Шәкертләр	Николя де Платтемонтань[d]
Укытучылары	Jacques Fouquier[d]
Активлык урыны	Париж һәм Брюссель
Спонсор	Мария Медичи
Сәнгать юнәлеше	классицизм[d] һәм барокко в живописи[d]
Әгъзалык	Академия живописи и скульптуры[d]
Жанр	портрет[d], көнкүреш жанры[d], тарихи нәкышь[d], религиозное искусство[d] һәм ванитас[d]
Әсәрләр җыентыгы	Штеделевский художественный институт[d], Миннеаполис сәнгать музее[d], Прадо[d], Музей искусств Нельсона-Аткинса[d], Auckland Art Gallery[d], Музей Гетти[d], АКШ Милли сәнгать галереясе[d], Шевитсә милли тасвирый сәнгать музее[d], Дворец изящных искусств[d], Художественный музей Филадельфии[d], Метрополитен-музей[d], Музей изящных искусств[d], Национальные галереи Шотландии[d], Museumslandschaft Hessen Kassel[d], Музей изящных искусств[d], Музей Тессе[d], Музей Августинцев[d], Художественный музей Уолтерса[d], Лондон милли галереясе[d], Музей искусств округа Лос-Анджелес[d], Эрмитаж музее[d], Национальный музей в Варшаве[d], Монреальский музей изящных искусств[d], Musée national de l'Éducation[d], Национальный музей западного искусства[d], Музей изящных искусств (Реймс)[d], Музей истории искусств[d], Музей изящных искусств[d], Баварские государственные собрания картин[d], Musée des Beaux-Arts de Bordeaux[d], Музей изобразительного искусства[d], Художественный музей Цинциннати[d], Музей изящных искусств Ренна[d], Музей изобразительных искусств[d], Моравская галерея (Брно)[d], Национальная галерея Канады[d], Художественный музей Кливленда[d], Музей изобразительного искусства Нанси[d], Институт изящных искусств Барбера[d], Музей Конде[d], Национальный музей искусств Азербайджана[d], Художественный музей Фогга[d], Гарвардский художественный музей[d], Художественный музей Милуоки[d], Художественный музей Сиэтла[d], Сент-Луисский художественный музей[d], Государственный музей изящных искусств в Гаване[d], Музей искусств Тимкена[d], Портлендский художественный музей[d], Museo de Arte de Ponce[d], Музей Боуз[d], Собрание Уоллес[d], Sınlı Sänğät Muzeyı, Государственный кунстхалле Карлсруэ[d], Государственная галерея искусств Штутгарта[d], Музей изобразительных искусств[d], Гамбургский кунстхалле[d], Базельский художественный музей[d], Художественный музей Мичиганского университета[d], Музей и художественная галерея Брайтон и Хоува[d], Musée des Beaux-Arts et de la Dentelle d'Alençon[d], University of Iowa Stanley Museum of Art[d], Карнавале[d], Musée des Beaux-Arts de Caen[d], Музей изобразительных искусств (Марсель)[d], Королевские музеи изящных искусств[d], Художественный музей Экленда[d], Musée d'art et d'histoire de Narbonne[d], Нью-Йоркское историческое общество[d], Musée des beaux-arts de Liège[d], Museum of Grenoble[d], Musée des Beaux-Arts de Tournai[d], Художественный музей Крокера[d], Ferens Art Gallery[d], Bob Jones University Museum and Gallery[d], Музей фюрера[d], Художественный музей Принстонского университета[d], Берлинская картинная галерея[d], Middlebury College Museum of Art[d], National Museum of Port-Royal-des-Champs[d], musée du Grand Siècle[d], Художественный музей Пикардии[d], Musée d'art et d'archéologie de Senlis[d], Музей изящных искусств Дижона[d], Musée des Ursulines[d], Музей искусств[d], Һантиңтон китапханәсе[d], Uffizi Gallery[d], Майнцский государственный музей[d], Немецкий исторический музей[d], Музей Гране[d], Bryan Gallery of Christian Art[d], Musée des Beaux-Arts d'Arras[d], Лионский музей изобразительных искусств[d], Musée des Beaux-Arts d'Orléans[d], Уффици[d], Musée des Beaux-Arts et d'Archéologie de Besançon[d], Музей Энгра[d], Музей Фабра[d], Royal Pump Rooms[d], Национальная портретная галерея[d], Музей Ашмола[d], Версаль, Musée des Beaux-Arts d'Agen[d], Musée des Beaux-Arts d'Angers[d], paintings collection of Musée des beaux-arts de Chartres[d], Музей Бойманса-ван Бёнингена[d], Музей Нортона Саймона[d], Музей истории Франции[d], Pierre de Luxembourg museum[d], Женевский музей искусства и истории[d], Кунстхаус Цюрих[d], Musea Brugge[d], Музей Луи-Филиппа[d], Weston Park[d], Schorr Collection[d], Cooper Gallery[d], Dundee Art Galleries and Museums[d], Musée du service de santé des armées[d], Музей изобразительных искусств Роже-Кийо[d], Музей изящных искусств (Руан)[d], Musée Thomas-Henry[d], Musée Jean de La Fontaine[d], Музей изящных искусств (Труа)[d] һәм Agnes Etherington Art Centre[d]
Автор буларак авторлык хокуклары халәте	автор хокукларына иялек вакыты тәмам[d]
Файлы артиста по адресу	Frick Art Research Library[d] һәм National Gallery of Art Library[d]
Commons Creator бите	Philippe de Champaigne
Филипп де Шампань Викиҗыентыкта

Фили́пп де Шампань (искер.), Фили́пп де Шампе́нь (фр. Philippe de Champaigne [ʃɑ̃paɲ], [ʃɑ̃pɛɲ]; 1602 елның 26 мае, Брюссель, Испан Нидерланды — 1674 елның 12 августы, Париж, Франция Корольлеге) — фламанд килеп чыгышлы француз живописецы һәм гравёры. XVII гасыр Париж художество мәктәбенең әйдәп баручы осталарының берсе, Людовик XIV хөкем итү чорының, аның католик ышануы белән тыгыз бәйле итальянлаштыручы агымның классицистик «зур стиленең күренекле вәкиле. Ул Парижда Король живопись һәм сынчылык академиясенең барлыкка китерүчеләрнең берсе булган.

Тәрҗемәи хәле

Филипп де Шампень Брюссельдә (герцогство Брабант герцоглыгында, Көньяк Нидерланд) фәкыйрь гаиләдә, эрцгерцог Альберт һәм Изабелл хөкем итү вакытында туган булган. 1614 елдан 1618 елга кадәр туган шәһәрендә Жан Буйоннан (француз телендә: Jean Bouillon) өйрәнгән булган; 1618 елдан бирле живописец-миниатюрист Мишель де Бурдога өйрәнчек итеп килгән. 1620 елда пейзажист Жак Фукьер өйрәнчеге булган. В 1621 елда году переехал в Парижга күчкән, анда кызына тиздән өйләнгән Никола Дюшен җитәкчелеге асытында Никола Пуссен белән Люксембург сараен бизәү өстендә эшләгән. Данына көнчесе килгән киләчәк каенатасының үлеменнән соң Шампень (ул Дюшенның кызына бары тик аның үлеменнән соң өйләнергә җөрьәт иткән) королева-ана Мария Медичи өчен эшли башлаган һәм шулай ук кардинал Ришельё өчен, аның заказы буенча ул росписьләр белән Пале-Рояль сараен, Сорбонна капелласы гөмбәзен һәм башка биналарны бизәгән. Людовик XIV чорының «зур стиле»нең башка вәкиле Симон Вуэ кебек Шампень король һәм кардиналның аеруча яклаулары астында булган. Шампень Ришельёны кардинал мантиясендә сурәтләргә рөхсәт ителгән бердәнбер рәссам булган, ул аны шулай унбер мәртәбә сурәтләгән . Ул Париж Богоматере Соборы (1638) өчен берничә картина ясаган. Ул шулай ук Париж Гобеленнар Мануфактурасы өчен картоннар эшләп чыгарган. Шампень 1200 ливр пенсион белән королеваның беренче рәссамы булган. Ул шулай ук королева-ананың яраткан чиркәүләренең берсе кармелит Сен-Жак чиркәвен бизәгән. 1648 елда Филипп де Шампень Король живопись һәм сынчылык академиясенең нигезләүчеләренең берсе булган. 1640 елдан бирле Шампень янсенизм йогынтысын кичергән. Аның паралич суккан кызы диварларында торган Пор-Рояль монастырендә гаҗәп рәвештә дәваланганнан соң Шампень аның өчен типик булмаган эшне- «Ex-Voto de 1662» картинасын ясаган, хәзер ул Луврда, анда ул кызын һәм настоятельница-ана Аньес Арноны сурәтләгән. Тормышы ахырына рәссам Король академиясендә укыту белән актив шөгыльләнгән, аның өйрәнчекләре арасында аның энесе Жан Батист де Шампень (1631—1681), живописецлар Жан Морен, Робер Нантёйль һәм Никола де Платтемонтань булган. Шампень басма хезмәтләр калдырмаган, әмма аның 1660-ынчы елларда Андре Фелибьен тарафыннан язылган лекция һәм комментарийлары калган. Ул Парижда 1674 елда үлгән.

Иҗаты

Симон Вуэ белән беррәттән Филипп де Шампень чорының иң ихтирамлы рәссамы булып торган. 1654 елдан ул корольнең беренче живописецы Шарль Лебрен белән көндәшлек иткән, аның җитәкчелеге астында Тюильри сараен бизәүдә катнашкан. Шампень күп картина, күбесенчә дини әсәр һәм портрет барлыкка китергән. Аның шәхси стиле П. П. Рубенс йогынтысы астында формалашкан, әмма соңыннан кырысрак һәм күбрәк классицистик булган. Филипп де Шампень картиналары буяулары ялтыравына һәм композицияләрнең академик рәвештә төзелгәненә күрә күренекле рәссам булып тора.

Портретларында ул бөтен француз сарай янын, француз аксөякләрен, король гаиләсе әгъзаларын, титуллы чиркәү һәм дәүләт вәкилләрен, парламентарийларны, архитекторларны һәм башка мәшһүр шәхесләрне сурәтләгән. Шагыйрь Винсент Войтюрның портреты 1649 ел тирәсендә аның әсәрләренең (алар үлеменнән соң 1650 елда нәшер ителгән булган) басмасы фронтисписы буларак иҗат ителгән булган (алар үлеменнән соң 1650 елда нәшер ителгән булган). Портрет Шампень аны Войтюр кызы монастырьга кергәннән соң үзе янында тота алыр өчен Изге Людовик (король Людовик IX) сурәтенә эшкәртелүе белән гадәти түгел булган. Иң мәшһүрләре булып кардинал Ришельёның сурәтләре, шул исәптән “өч яктан” оригиналь портрет (1637) булып тора. Бу картина мәшһүр булган, ихтимал, ул Антонис ван Дейкның: «Карл I өч яктан» (өч ракурста портрет, 1635) охшаш әсәре йогынтысында барлыкка килгән. Ул Мазарини, Людовик XIII, Жан-Батист Кольбер, виконт Тюренн, король Карла II Англияле һәм шулай ук Блез Паскаль, Венсан Вуатюр, архитекторлар Жак Лемерсье һәм Франсуа Мансар һәм шул чорның башка әһәмиятле шәхесләрнең портретларын ясаган. Ул шулай ук макабрик сюжетларга салым түләгән һәм матди дөньяның фанилыгы атрибутлары сурәтләнеше белән «Vanitas» (фанилык) натюрмортларын ясаган.

Галерея

• 
  Благовещение. Як. 1645. Киндер тукыма, май. Уоллес тупламасы, Лондон
• 
  Исхакның корбан бирүе. Киндер тукыма, май. Шәхси туплама
• 
  Муса ун васыять белән. 1648. Киндер тукыма, май. Дәүләт Эрмитажы, Санкт-Петербург
• 
  Үкенүче Мария Магдалина. 1648. Киндер тукыма, май. Нәфис сәнгатьләр музее, Хьюстон, Техас, АКШ
• 
  Изге Павел. 1600-е. Киндер тукыма, май. Нәфис сәнгатьләр музее, Труа
• 
  Изге Августин. 1645 һәм 1650 арасында. Киндер тукыма, май. Лос-Анджелес даирәсенең сәнгать музее, АКШ
• 
  Exvoto von 1662 (Ана-настоятельница Катрин-Аньес Арно һәм Катрин Сент-Сюзанна де Шампень туташ). 1662. Киндер тукыма, май. Лувр, Париж
• 
  Людовик XIII портреты. 1622 һәм 1639 арасында. Киндер тукыма, май. Король тупланмасы, Бөекбритания
• 
  Виктория тарафыннан таҗ кидертелүче Людовик XIII. 1635. Киндер тукыма, май. Лувр, Париж
• 
  Карл II. 1653. Киндер тукыма, май. Сәнгатьләр музее, Кливленд, АКШ
• 
  Кардинал Ришельёның өчләтә портреты. 1637. Киндер тукыма, май. Милли галерея, Лондон
• 
  Кардинал Ришельё. 1642. Киндер тукыма, май. Нәфис сәнгать музее, Страсбург
• 
  Жан-Батист Кольбер. 1655. Киндер тукыма, май. Метрополитен-музей, Нью-Йорк
• 
  Шагыйрь Винсент Войтюрның Изге Людовик образында портреты. 1649 елдан соң. Киндер тукыма, май. Художество музее, Сент-Луис, АКШ
• 
  Шагыйрь Арно д’Андилли портреты. 1650. Киндер тукыма, май. Лувр, Париж
• 
  Франсуа Мансар һәм Клод Перро портреты. 1656. Киндер тукыма, май. Лувр, Париж

Әдәбият

Тормышы һәм иҗаты тасвирламалары

• Маришкина В. Ф. Янсенистские портреты Филиппа де Шампеня / В. Ф. Маришкина // Западноевропейское искусство XVII века : публикации и исследования / ред. Ю. О. Каган, И. В. Линник. — Л. : Искусство, 1981. — С. 164–168. — 231 с. : ил..
• Dorival B. Philippe de Champaigne, 1602—1674 : la vie, l'œuvre, et le catalogue raisonné de l'œuvre : Калып:Lg : in 2 vol. / Bernard Dorival. — Paris : L. Laget, 1976. — 269, 575 p. — Cont.: Калып:Публикация/содержание. — ISBN 2-85204-010-7.
• Lesné Cl. Philippe de Champaigne et Port-Royal. Paris: Seuil, 1995
• Mérot A. French Painting in the Seventeenth Century : Калып:Lg = La Peinture française au XVIIe siècle / Alain Mérot; translated by Caroline Beamish. — New Haven, London : Yale University Press, 1995. — 324 p. — ISBN 0-300-06550-7. — Калып:LCCN. — Калып:OCLC.
• Marin L. Philippe de Champaigne, ou, La présence cachée : Калып:Lg / Louis Marin. — Paris : Hazan, 1995. — 420 p. — ISBN 2-8502-5386-3. — Калып:OCLC.
• Philippe de Champaigne, 1602—1674: entre politique et dévotion / Alain Tapie, Pierre-Nicolas Sainte-Fare-Garnot, eds. Paris: Réunion des musées nationaux, 2007.

Альбом

• Rosenberg P. Philippe de Champaigne : la più grande collana d'arte del mondo : Калып:Lg : album / Pierre Rosenberg. — Milano : Fratelli Fabbri, 1966. — (I maestri del colore ; no. 209).

Сүзлекләр һәм энциклопедияләр

• Власов В. Г. Шампень Филипп де // Стили в искусстве : Архитектура, графика. Декоративно-прикладное искусство. Живопись, скульптура : словарь : в 3 т. / В. Г. Власов. — СПб. : Кольна, 1997. — Т. 3 : Словарь имён : М—Я. — С. 509. — 655 с. : ил.. — ISBN 5-88737-010-6. — Калып:OCLC.
• Кудрикова С. Ф. Франция. XV–XVIII века : биографический словарь / С. Ф. Кудрикова; автор статьи о Пуссене С. М. Даниэль. — СПб. : Азбука-Классика, 2010. — С. 65, 113, 114, 115, 145, 147, 149, 160, 225, 252, 305, 322–330, 441. — 588, [2] с. : ил., цв. ил., портр.. — (Художники Западной Европы). — ISBN 978-5-9985-0610-9.
• Хвойка — Шервинский. — М., 2017. — С. 684. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 34). — ISBN 978-5-85270-372-9.
• Шанпэнь, Филипп // Брокгауз һәм Ефрон энциклопедик сүзлеге: 86 томда (82 том һәм 4 өстәмә). Санкт-Петербург: 1890—1907.

• Blumer M.-L. Champaigne (Philippe de) / M.-L. Blumer // Dictionnaire de biographie française : Калып:Lg / sous la dir. de M. Prevost,... et Roman d'Amat,... ; avec le concours de nombreux collab.. — Paris : Letouzey et Ané, 1959. — T. 8 : Cayron — Cléry. — Col. 308–310. — 1528 col. — Калып:OCLC.
• Brême D. Champaigne, Philippe de / D. Brême // Allgemeines Künstlerlexikon : Die Bildenden Künstler aller Zeiten und Völker : Калып:Lg / Saur; [Chefred.: Eberhard Kasten et al.]. — München, Leipzig : Saur, 1998. — Bd. 18 : Cesari — Choupay. — S. 141–144. — XIV, 642 S. — ISBN 3-598-22740-X. — ISBN 3-598-22758-2 (Bd. 18). — Калып:OCLC.

Сылтамалар

	Викиҗыентыктагы медиафайллар?

• Шампань в artcyclopedia.com 2008 елның 5 гыйнвар көнендә архивланган.
• Калып:WGA
• Живопись on line 2007 елның 10 сентябрь көнендә архивланган.