Филлис Уитни

Wikipedia — ирекле энциклопедия проектыннан ([http://tt.wikipedia.org.ttcysuttlart1999.aylandirow.tmf.org.ru/wiki/Филлис Уитни latin yazuında])
Филлис Уитни
Туган телдә исем ингл. Phyllis Whitney
Туган 9 сентябрь 1903(1903-09-09)[1][2][3][…]
Йокоһама, Япония
Үлгән 8 февраль 2008(2008-02-08)[1][2][3][…] (104 яшь)
Фабер[d], Принс-Уильям (округ, Виргиния), Виргиния, Америка Кушма Штатлары[4]
Үлем сәбәбе пневмония[5]
Ватандашлыгы  Америка Кушма Штатлары
Әлма-матер McKinley High School[d][6]
Һөнәре язучы, балалар язучысы, новеллачы
Эш бирүче Чикагская публичная библиотека[d][6]

Филлис Аямэ Уитни (ингл. Phillis Ayame Whitney; 9 сентябрь 1903, Иокогама — 8 февраль 2008, Фабер) — мәхәббәт, балалар турында һәм детектив романнары аркасында дан алган Америка язучысы, АКШ-та күп миллионлы тиражлар белән сатыла. Журналистар аны «Американың готика королевасы» дип атый[7].

Биографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

Филлис Япониянең Иокогама шәһәрендә туган, Айова штатында туган әтисе Чарльз Джозеф Уитни — экспорт компаниясе хезмәткәре. Әнисе Мэри Лиллиан Мандевилл Шотландиядан, әммә Кливлендта туган (Огайо штаты). Бу аның икенче никахы була.

Филлис Аямэ Уитни («аямэ» — япон сүзеннән «йәйгор» дигәнне аңлата) балерина булырга хыяллана. Яшүсмер сагында ук языша башлый. 1918 елда Кытай шәһәре Ханойда әтисе үлеп калгач, гаилә Сан-Францискога (Калифорния штаты) күчеп килә. Кыз үзенең бала чагын Японияда, Филипинда һәм Кытайда үткәрә, шуңа күрә Американы беренче тапкыр 15 яшендә күрә. Гаилә элек Сан-Франциско шәһәре чигендә — Берклида яши, ә тиздән ана белән кыз Сан-Антониога (Техас штаты) күчеп килә, анда Филлис бию сәнгатен үзләштерүне дәвам итә, Кызыл Тәре спектаклләрендә катнаша һәм бию дәресләре бирә.

Әмма тиздән язышу теләге бейеүгә ынтылышы җиңеп чыга һәм ул мәңгегә сәхнәне калдыра. Сан-Антонио шәһәрендә 1920 елда әнисе вафат була һәм Филлис Чикагога (Иллинойс штаты) инәсе янында күчеп китә, анда 1924 елда урта мәктәпне белем ала, һәм әдәбият белән җитди шөгыльләнә башлый. Аның башлангыч хикәяләре «Chicago News Daily» газетасында басылып чыга, бик тиздән йөзләрчә хикәясе башка периодик басмаларда басылып чыга. Бу вакытта ул Чикаго ачык китапханәсенең балалар бүлегендә һәм китап магазинында эшли. 1925 елда ул Джордж Гармерга кияүгә чыга, 1934 елда аның белән никахыннан кызы Джорджия туа.

1941 елда «Houghton Mifflin» нәшриятендә аның беренче романы — үсмерләр өчен «Место для Энн» китабы, ә ике елдан соң «Ziff-Davis Publishing Company» нәшриятендә беренче «олы» романы «Красный — для убийства» басылып чыга. 1942—1946 елларда Филлис Уитни балалар китабы мөхәррире булып эшли. 1945 елда Төньяк-Көнбатыш университетында, ә 1947—1958 елларда Нью-Йорк университетында балалар әдәбияты курсын укыта.

1950 елда, аның язучылык эшен хупламаган беренче ире белән аерылышканнан соң, ул икенче тапкыр Лоуэлл Янкага кияүгә чыга. 1960 елда аның исәбендә инде матбугатта 25 китап була. Ул китап артынан китап бастырып чыгаруын дәвам итә, детектив әдәбият өчен югары Америка наградасы — Эдгар Аллан По премиясе лауреаты була. 1960 еллар уртасында аның китаплары чит ил телләренә тәрҗемә ителә, исеме Мэри Стюарт һәм Виктория Холт кебек популяр язучылар белән бергә телгә алына башлый.

20 ел дәвамында Филлис Уитни Нью-Йоркта яши. Аннары ире белән башта Сассекска, Хоуп калачыгына (Нью-Джерси штаты) яшәргә күчә.

Үз гомерендә язучы 75 тән артык китап яза, аларда детектив һәм мәхәббәт сюжетлары үзара тыгыз үрелеп бара, аларда үсмерләр хәйләкәр серләр ача, һәм аларда һәр вакыт яхшылык явызлыкны җиңеп чыга. Соңгы ике елда романсы автобиографиясе өстендә эшли.

Филлис Уитни Фабер шәһәрендә (Вирджиния штаты) 104 яшендә пневмониядан вафат була[8].

Мактаулы исемнәре һәм бүләкләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  • 1961 — Эдгар Аллан По (Edgar Allen Poe Award) премиясе, «балалар өчен елның иң яхшы детективы» категориясендә «Тайна завсегдатай бассейна» романы өчен
  • 1962 — Эдгар Аллан По (Edgar Allen Poe Award) премиясына номинация, «балалар өчен елның иң яхшы детективы» категориясендә «Секрет глаза тигра» романы өчен
  • 1964 — Эдгар Аллан По (Edgar Allen Poe Award) премиясе, «балалар өчен елның иң яхшы детективы» категориясендә «Тайна скрытой руки» романы өчен
  • 1964 — Оклахома штатыннан «Секвойя» (Sequoyah Award) премиясе, «Тайна скрытой руки» романы өчен
  • 1971 — Эдгар Аллан По премиясына номинация (Edgar Allen Poe Award), «балалар өчен елның иң яхшы детективы» категориясендә «Секрет недостающего следа» романы өчен
  • 1974 — Эдгар Аллан По премиясына номинация (Edgar Allen Poe Award), «балалар өчен елның иң яхшы детективы» категориясендә «Тайна сердящегося мальчика» романы өчен
  • 1975 — MWA (Mystery Writers of America) ассоциациясе президенты
  • 1988 — MWA (Mystery Writers of America) ассоциациясе грандмастеры
  • 1989 — « Malice Domestic» җәмгыйәтенең «Агата» премиясе, жанр алдындагы казанышлары өчен
  • 1995 — SMA (Society of Midland Authors) йәмгиәтенә казанышлары өчен бүләк

Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr: اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم, платформа відкритих даних, платформа открытых данных, plateforme de données ouvertes, piattaforma di dati aperti, Opendata-Plattform, otevřená data platforma, åben-data-platform, տվյալների բաց շտեմարան, platforma za odprte podatke, plataforma de datos abierta, plataforma de dados aberta, платформа адкрытых даных, платформа на отворените данни, platforma otwartych danych, ашық деректер платформасы, ачык маалыматтарды платформа, açıq məlumat platforması, ochiq ma'lumotlar platforma, açık verilerin platformu, платформа отвореног података, platforma otvorenih podataka, platforma otvorenog podataka, platforma otvorených údajov, πλατφόρμα ανοικτών δεδομένων, platformu atklātā datu, platforma atvira duomenų, platvormi avatud andmete, avoimen datan foorumi, nyílt adatok platformja, პლატფორმა ღია მონაცემები, платформа за отворени податоци, нээлттэй мэдээллийн тавцан, platformă de date deschise, platformo de malferma datumoj, open data platform, плятформа адкрытых зьвестак, Усьтэм даннойёслэн платформазы, асыҡ мәғлүмәт платформаһы, açıq malümat platforması, açıq malümat platforması, ачык малюмат платформасы, öppen dataplattform, платформаи додаҳои боз, ачык кӧргӱзӱлердиҥ платформазы, гом бæрæггæнæнты платформæ — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Phyllis Ayame Whitney // Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  4. ↑ 4,0 4,1 Leimbach D. Phyllis A. Whitney, Author, Dies at 104 // The New York Times / J. Kahn — Manhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2008. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  5. ↑ https://www.nytimes.com/2008/02/09/books/09whitney.html
  6. ↑ 6,0 6,1 The New York Times / J. Kahn — Manhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 1851. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
  7. ↑ Биография и книги автора Уитни Филлис.
  8. ↑ Obituary: Phyllis Whitney (2008-02-15).
Чыганак — https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=Филлис_Уитни&oldid=2997125