Хәния Фәрхи
Хәния Фәрхи | |
Тулы исеме |
Хәния Фәрхислам кызы Биктаһирова (Халидуллина) |
---|---|
Туу көне | |
Туу урыны |
БАССР, Тәтешле районы, Салаюа |
Үлү көне | |
Үлү урыны |
Югары Салаюа, Бадряшевский сельсовет[d], Тәтешле районы, Башкортстан, Россия |
Эшчәнлек еллары |
— |
Дәүләт | |
Һөнәрләр | |
Моң | |
Кораллар | |
Жанрлар | |
Псевдонимнар |
Хәния Фәрхи |
Коллективлар |
«Байрам» |
Хезмәттәшлек |
Ренат Ибраһимов, Фидан Гафаров, Айдар Галимов, Салават Фәтхетдинов, Урал Рәшитов |
Лейбллар |
Татарстанның халык артисты |
Бүләкләр |
Хәния Фәрхи, Биктаһирова Хәния Фәрхислам кызы (Халидуллина; 30 май 1960, Салаюа, Башкорт АССР — 27 июль 2017, Салаюа, Башкортстан) — татар эстрада җырчысы.
Биографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
Хәния Фәрхлислам кызы Биктаһирова (кыз фамилиясе Хәлиуллина) 1960 елның 30 маенда Башкорт АССР-ның Тәтешле районы Югары Салаюа авылында туган.
Мәктәпне тәмамлаганнан соң Мәскәүдә туку училищесында укый, аннан соң Текстиль институтына һәм параллель рәвештә Ипполитов — Иванов исемендәге музыка училищесына укырга керә. Пятницкий исемендәге рус хорында җырлый.
Аннары Казанга иҗади карьерасын дәвам итәргә дип күчеп, театр училищесына (Р. М. Батуллина курсына) укырга керә, 1985 елда тәмамлый. Драма актрисасы карьерасын Тинчурин театрында башлый.
1989 елдан «Песня и милосердие» театр-студиясе артисты (Яр Чаллы). Аннары Мәскәү өлкә филармониясендә эшли. 1992 елдан «Бәйрәм» театр иҗат коллективы артисты була, ул таркалганнан соң, солль карьерасын башлый.
2000 елдан Яр Чаллы шәһәренең «Энергетик» мәдәният сараенда эшли, ә 2006 елдан «Бәйрәм» театр-студиясенең сәнгать җитәкчесе була.
Соңгы елларда җырчының сәламәтлеге начарлана, 2012 елда ул баш миендә авыр операция кичерә. Моңа зур популярлык белән бәйле йөкләнешләр сәбәп булган. Шуңа бәйле рәвештә артист иҗади карьерасын тәмамларга ниятли, әмма, аның сүзләренә караганда, аны «сәхнә җибәрмәгән».
Хәния Фәрхи 2017 елның 27 июлендә туган авылында йөрәк өянәгеннән вафат була. Казан шәһәрендә җирләнгән.
Дискографиясе[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Бәхеткә түзеп кара (2000 ел)
- Тормыш җыры 2 (2002 ел)
- Җырларымда сезнең язмышлар (2003 ел)
- Кышки чия (2004 ел)
- Мәңге гашыйк калыйк әле (2005 ел)
- MP3 коллекция (2006 ел)
- Яшик әле! (2006 ел)
- Рәхмәт сиңа, җырым! (2008 ел)
- Яхшысын сайлап кына (2009 ел)
- Гомерләрне үлмәс җыр итәек (2010 ел)
Мактаулы исемнәре һәм башка бүләкләре[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- «Татар җыры» халыкара татар эстрада җырлары фестиваленың 35 Алтын барсы иясе.
- Татарстан Республикасының атказанган артисты (1996)
- Татарстан Республикасының халык артисты (2000)
- Башкортстанның Тәтешле районының Әнгам Атнабаев исемендәге премиясе лауреаты (2018).
Хәтер[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Казанның Бауман урамында Татар йолдызлары аллеясына Хәния Фәрхи йолдызы куелган.
- Башкортстанның Тәтешле районы үзәге Югары Тәтешле авылының яңа микрорайонындагы урамга Хәния Фәрхи исеме бирелә [1].
- Аның хөрмәтенә Югары Тәтешле тарихи-туган якны өйрәнү музеенда экспозицияләр залы ачылган [1].
- 2018 елдан башлап татар һәм башкорт җырларын башкаручыларның (2022 елдан ― халыкара) фестиваль-конкурсы үткәрелә [1].
- 2022 елның 30 маенда Югары Тәтешле авылында Хәния Фәрхигә һәйкәл ачылган (һәйкәлнең авторы ― скульптор Хәлит Галиуллин, химаяче ― Камил Ибәтуллин, «Мегабит» ҖЧҖ директоры)[1][2][3].
Искәрмәләр[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 .Открытие памятника Хание Фархи - российской эстрадной певице, актрисе и композитору, народной артистке Башкортостана и Татарстана. / Муниципальный район Татышлинский район Республики Башкортостан
- ↑ Хәния Фәрхинең сеңлесе Фирүзә: «Апаның һәйкәле безгә ошый, начар сүз әйтмәгез!»
- ↑ Данлыклы якташыбыз Хәния Фәрхигэ һәйкәл ачу.. Татышлинский вестник ВКонтакте
Сылтамалар[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
- Эльмира Яковлева Хания Фархи: малоизвестные факты биографии. — № 36 (202).
- Айсылу Кадырова Хания Фархи: Я не помню, как попала в больницу // Газета «Вечерняя Казань».
- 30 май көнне туганнар
- 1960 елда туганнар
- Әлифба буенча шәхесләр
- Тәтешле районында туганнар
- 27 июль көнне вафатлар
- 2017 елда вафатлар
- Башкортстанда вафатлар
- Татарстанның халык артистлары
- Татарстанның атказанган артистлары
- Татар җырчылары
- Казанның Яңа бистә зиратында җирләнгән шәхесләр
- Әнгам Атнабаев премиясе лауреатлары
- «Алтын Барс» премиясе лауреатлары