Чагыштырма электр каршылыгы
Чагыштырма электр каршылыгы (tat.lat. Çağıştırma elektr qarşılığı(үле сылтама)) — физик зурлык, электр агымы үткәрүенә тоткарлау үткәргечнең үзлеге.
СИ үлчәү системасында Ом·м белән үлчәнә.
Каршылык үткәргечнең озынлыгы l га, аның аркылы кисеме мәйданы S ка һәм материалына бәйле. Күп төрле материалларны тәҗрибә тикшерүләр нәтиҗәсендә каршылыкны хисаплау түбәндәге формула табылган:
биредә ρ — материалның чагыштырма каршылыгы, ом/метр белән үлчәнә
- l — үткәргеч озынлыгы
- S — кисем мәйданы
Температура төшергәндә материалның чагыштырма каршылыгы да төшә, хәтта үтә үткәргечләрдә нульга тигез.
Күпчелек матдәләрнең чагыштырма каршылыгы температура күтәрелгәндә арта һәм якынча түбәндәге формула белан хисаплана:
биредә α - чагыштырма каршылыкның температура коэффициенты
- = 293 К
Чагыштырма электр каршылыгы гомуми төшенчәсе
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Беришсез материалларда чагыштырма электр каршылыгы һәрбер ноктада билгеләргә була - дифференциал тигезләмәдә:
- биредә - Электр кыры көчәнешлелеге
- - электр агымы тыгызлыгы әлеге ноктасында
- - даими түгел, скаляр функция
Изотропсыз җисемнәр өчен чагыштырма электр каршылыгы - тензор булып тора:
Чагыштырма электр каршылыгы кайбер матдә өчен
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]
|
|
|
t = 20 °C
Моны да карагыз
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]Әдәбият
[үзгәртү | вики-текстны үзгәртү]- Савельев И.В. Глава X. Движение заряженных частиц. // Курс общей физики.. — 3. — М.: Наука. Гл. ред. физ.-мат. лит., 1988. — Т. 2. — С. 87-88. — 496 с. — 220 000 экз.